Η δημιουργία του νεότερου Ελληνικού κράτους

Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Από τις αρχές του 19ου αιώνα επανέρχεται στους Έλληνες η αντίληψη και συνειδητοποιείται η ιδέα περί Ελληνικού κράτους, μέσα στις συνθήκες σκλαβιάς που επιβλήθηκαν μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς. Το χρέος και η εθνική ταυτότητα κυριάρχησαν και η συσπείρωση των ηγετών από τη μύηση στη Φιλική Εταιρεία δυνάμωσαν τον πατριωτισμό και την πίστη για την ελευθερία. Αν και οι εξεγέρσεις που έγιναν μέχρι τότε έληξαν χωρίς επιτυχία, τώρα οι συνθήκες είναι ευνοϊκότερες, δεν υπάρχουν εσωτερικές σοβαρές διαφωνίες, εμφύλιες διαμάχες, προσωπικές βλέψεις και συμφέροντα, γι’ αυτό η Επανάσταση έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Μολονότι η επαναστατική ενέργεια των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μολδοβλαχία (22/2/1821) υπό την καθοδήγηση του Αλέξανδρου Υψηλάντη δεν είχε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, η πρώτη εξέγερση στην ενδοχώρα στη Μάνη στις 17 Μαρτίου του 1821 ήταν η αρχή της εθνικής Παλιγγενεσίας.

Το νεότερο Ελληνικό κράτος, που δημιουργήθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια, δεν μπόρεσε να ορθοποδήσει από τις εσωτερικές φατρίες, έριδες και διαμάχες, κυρίως των αντιπροσώπων των τριών ξένων δυνάμεων, Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, οι οποίες κατατρόπωσαν τον Οθωμανικό στόλο στο Ναβαρίνο και συνέβαλαν στην ανεξαρτησία της Ελλάδος. Όμως, αυτοί επέβαλαν τον Όθωνα για 30 χρόνια (1832-1862) και αποφάσισαν να τεθεί υπό την προστασία-κυριαρχία της Αγγλίας και τη δυναστεία των Γλύξμπουργκ, η οποία βασίλεψε για παραπάνω από έναν αιώνα (1863-1974), εκτός από μικρά διαστήματα. Η παράδοση στις ΗΠΑ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με το σχέδιο Μάρσαλ επέφερε την ολοκληρωτική εξάρτηση και την εθνική ταπείνωση. Οι όποιες αναλαμπές κατά τη μακρόχρονη περίοδο της υποτιθέμενης ανεξαρτησίας και ελευθερίας καταπατήθηκαν και σβήστηκαν από τις μπότες των πραγματικών εξουσιαστών, αλλά και από ένα εσωτερικό χαμερπές και δουλοπρεπές υποσύνολο μαυραγοριτών της βασανισμένης και αιματοβαμμένης χώρας.

Στις 15 Μαρτίου 1822 ο Αγγλόφιλος Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, επειδή θεωρούσε το νέο ελληνικό κράτος προτεκτοράτο των Άγγλων εικάζεται ότι επέλεξε για Ελληνική πολεμική σημαία της θάλασσας, τη σημαία του Αγγλικού αποικιοκρατικού κρατιδίου των ανατολικών Ινδιών, που είχε τον σταυρό πάνω αριστερά και έξι οριζόντιες κόκκινες λωρίδες και πέντε λευκές, τις οποίες μείωσε σε πέντε και τέσσερις αντίστοιχα, αντικαθιστώντας το κόκκινο χρώμα με το γαλάζιο. Ο σταυρός αναφέρεται στον άγιο Γεώργιο, προστάτη και εθνικού συμβόλου του Βασιλείου της Αγγλίας, ο οποίος απεικονίζεται με τον Δράκο στη χρυσή λίρα. Ο Όθωνας άλλαξε το γαλάζιο σε σκούρο μπλε, για να ταιριάζει με τα χρώματα της Βαυαρικής σημαίας.

Η Ελλάδα από το ΄21 μέχρι σήμερα είναι παραδομένη και εξαρτημένη από τις λεγόμενες μεγάλες δυνάμεις της Δύσης. Δομήθηκε με ξένα προστάγματα και συμφέροντα, με βαθιά υποτακτικά χαρακτηριστικά και δεν μπόρεσε ποτέ να απαλλαγεί από τους βρόγχους των εξαρτήσεων. Σύρθηκε για πολλά χρόνια στην ευτέλεια και την απαξίωση, με πειθήνια όργανα, κατασκευάσματα κατ’ εικόνα και ομοίωση του ξένου παράγοντα. Φαίνεται ότι τα 368 χρόνια σκλαβιάς (1453-1821) έχουν αφήσει βαθιά τραύματα που θα χρειαστούν άλλα τόσα ή και περισσότερα χρόνια για να επουλωθούν. Το 1838 με Βασιλικό διάταγμα του Όθωνα καθιερώθηκε η συν-ίδρυση του ελληνικού κράτους με την εκκλησία, με τον συν-γιορτασμό έναρξης της Επανάστασης με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου, παρότι η Επανάσταση είχε αρχίσει νωρίτερα. Ήταν η εποχή της διαμόρφωσης του λεγόμενου «ελληνοχριστιανικού πολιτισμού».

Από κοινωνικοπολιτική άποψη η Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν επίτευγμα της αστικής τάξης, ούτε της «αγροτολαϊκής», όπως έχει γραφεί κάτω από σκοπιμότητες και μεροληπτικές αναφορές. Ήταν εξέγερση, με την υποστήριξη των τριών μεγάλων δυνάμεων της εποχής, των οποίων τα συμφέροντα επέβαλαν τον περιορισμό και τη μείωση της επιρροής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και έτυχε να συμπέσουν με τα ελληνικά. Κυρίως όμως, ήταν η απόφαση σύσσωμου του καταπιεσμένου λαού των λαϊκών στρωμάτων, αγροτών, εργατών, βιοτεχνών και των κατώτερων κληρικών, να θέσουν τη ζωή τους στην υπηρεσία της πατρίδας. Η ομοψυχία αυτή συντέλεσε τα μέγιστα στην απελευθέρωση της Ελλάδας.

Χωρίς αμφιβολία η Επανάσταση του ΄21 πέτυχε τους στόχους της. Δεν ήταν μόνο η δημιουργία ενός μικρού κράτους στη νότια Βαλκανική χερσόνησο, αλλά κατάφερε να ενοποιήσει τις διαθέσεις και να ενεργοποιήσει τις συνειδήσεις των καταπιεσμένων λαών διαφορετικών κοινωνιών και να χαράξει δρόμους ελπίδας και ελευθερίας. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 η Ελληνική Επανάσταση έγινε οδηγός μιας προσπάθειας αποτίναξης των ζυγών της αποικιακής υποδούλωσης και εκμετάλλευσης. Επηρέασε σημαντικά τις παγκόσμιες εξελίξεις, επιβεβαίωσε τη δύναμη της ομαδικής δράσης και δίδαξε τους ανθρώπους και τις κοινωνίες, είτε στο επίπεδο της συλλογικής σκέψης, είτε στο πεδίο της πολιτικής σύγκρουσης, ότι οι δυνάστες μπορεί να νικηθούν. Απέδειξε ακόμη ότι το Ελληνικό Έθνος, φορέας των αρχαιοελληνικών αρχών και αξιών, υπάρχει και είναι εδώ και διεκδικεί την πλήρη απελευθέρωσή του και την πραγματική του κυρίαρχη θέση, μέσα στον πολιτισμένο κόσμο.

ΥΓ. Με αφορμή την απόδοση τίτλων διάκρισης στον καλεσμένο «Ντε Γκρες» («της Ελλάδας»), την εφεδρεία του δυτικού συστήματος «προστασίας», στις πρόσφατες εκδηλώσεις για την έναρξη της Επανάστασης του ΄21 στην Ανατολική Μάνη: Ο Δήμαρχος και ο Μητροπολίτης πρέπει να γνωρίζουν ότι «Τίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες» (Σ. άρθρο 4 παρ.7). Είναι υποχρεωμένοι να σέβονται το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας, από την οποία μισθοδοτούνται. Από τους παρευρισκόμενους, υφυπουργό, βουλευτές, αρχηγό ΓΕΕΘΑ και άλλους αξιωματούχους η απόλυτη σιωπή.

Για κάποιους, οι πατροπαράδοτες «αξίες» παραμένουν ανεκτίμητες.