Αντιμετώπιση Ransomware – Οδηγός & Ανάκτηση Δεδομένων

Το ransomware είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους τύπους κυβερνοεπιθέσεων. Μπορεί να κλειδώσει αρχεία ή ολόκληρα συστήματα και να απαιτήσει λύτρα για την επαναφορά τους. Σε αυτόν τον οδηγό θα δούμε πώς να προστατευτείς, τι να κάνεις σε περίπτωση επίθεσης και πώς να ανακτήσεις τα δεδομένα σου.

1. Τι είναι το Ransomware;

Το ransomware είναι ένας τύπος κακόβουλου λογισμικού (malware) που κρυπτογραφεί αρχεία ή συστήματα. Ο στόχος των επιτιθέμενων είναι να απαιτήσουν λύτρα (ransom) για να σου δώσουν το κλειδί αποκρυπτογράφησης.

🔹 Τύποι ransomware:
✔ Crypto-ransomware – Κρυπτογραφεί αρχεία και ζητά πληρωμή για την επαναφορά.
✔ Locker ransomware – Κλειδώνει ολόκληρο το σύστημα και δεν επιτρέπει την πρόσβαση.
✔ Scareware – Ψεύτικα προειδοποιητικά μηνύματα που προσπαθούν να σε εξαπατήσουν να πληρώσεις.

2. Πώς να Προστατευτείς από το Ransomware

Η πρόληψη είναι η καλύτερη άμυνα απέναντι σε μια επίθεση ransomware.

Α. Δημιουργία Αντιγράφων Ασφαλείας (Backups)

✔ Διατήρησε τακτικά backups των αρχείων σου σε εξωτερικούς δίσκους ή cloud storage.
✔ Χρησιμοποίησε μέθοδο 3-2-1: 3 αντίγραφα, σε 2 διαφορετικά μέσα αποθήκευσης, 1 εκτός σύνδεσης.
✔ Μην συνδέεις συνεχώς τον δίσκο με τα αντίγραφα, για να μην μολυνθεί κι αυτός.

Β. Αναβαθμίσεις & Ενημερώσεις

✔ Διατήρησε το λειτουργικό σύστημα και τα προγράμματά σου ενημερωμένα.
✔ Ενεργοποίησε το αυτόματο update για μεγαλύτερη ασφάλεια.
✔ Χρησιμοποίησε αντι-ιικό λογισμικό με προστασία από ransomware.

Γ. Προσοχή στα Emails & Λήψεις

✔ Μην ανοίγεις email από άγνωστους αποστολείς.
✔ Μην κατεβάζεις συνημμένα αρχεία αν δεν είσαι 100% σίγουρος για την προέλευσή τους.
✔ Ενεργοποίησε το anti-phishing σε email clients και browsers.

Δ. Firewall & Ασφαλείς Συνδέσεις

✔ Χρησιμοποίησε firewall για προστασία από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση.
✔ Απόφυγε δημόσια δίκτυα Wi-Fi χωρίς VPN.
✔ Περιορίστε τα δικαιώματα των χρηστών στο σύστημα.

3. Τι να Κάνεις Αν Μολύνθηκε ο Υπολογιστής σου

Αν πέσεις θύμα επίθεσης ransomware, μην πανικοβληθείς! Ακολούθησε τα εξής βήματα:

Α. Απομόνωση του Συστήματος

✔ Αποσύνδεσε αμέσως τον υπολογιστή από το δίκτυο (Wi-Fi ή Ethernet).
✔ Απενεργοποίησε κοινόχρηστους φακέλους για να αποτρέψεις τη διάδοση της μόλυνσης.
✔ Αν υπάρχουν άλλοι υπολογιστές στο δίκτυο, ελέγξτε αν έχουν προσβληθεί.

Β. Μην Πληρώσεις τα Λύτρα

✔ Οι κυβερνοεγκληματίες δεν εγγυώνται ότι θα σου επιστρέψουν τα αρχεία σου.
✔ Πληρώνοντας τους, ενισχύεις περαιτέρω τις δραστηριότητές τους.
✔ Υπάρχουν δωρεάν εργαλεία αποκρυπτογράφησης που μπορεί να σε βοηθήσουν.

Γ. Δοκίμασε την Αποκατάσταση Αρχείων

✔ Αν έχεις backup, κάνε επαναφορά.
✔ Δες αν υπάρχουν παλιότερες εκδόσεις των αρχείων στο λειτουργικό σου.
✔ Δοκίμασε εργαλεία όπως Shadow Explorer για Windows, αν τα ransomware δεν έχουν διαγράψει τα Shadow Copies.

4. Ανάκτηση Δεδομένων από Επίθεση Ransomware

Αν δεν έχεις backup, υπάρχουν ακόμα τρόποι να επαναφέρεις τα αρχεία σου.

Α. Χρήση Εργαλείων Αποκρυπτογράφησης

Υπάρχουν διαθέσιμα δωρεάν εργαλεία που μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν συγκεκριμένους τύπους ransomware.

✔ No More Ransom (nomoreransom.org) – Δωρεάν αποκρυπτογραφητές για διάφορες επιθέσεις.
✔ Malwarebytes & Kaspersky Ransomware Decryptors – Εξειδικευμένα εργαλεία αποκρυπτογράφησης.
✔ Emsisoft Decryptor – Χρήσιμο για συγκεκριμένα ransomware strains.

Β. Ανάκτηση μέσω Data Recovery Software

Αν τα αρχεία σου έχουν διαγραφεί, μπορείς να δοκιμάσεις λογισμικό ανάκτησης δεδομένων:

✔ Recuva – Αποκαθιστά αρχεία από format ή διαγραφή.
✔ EaseUS Data Recovery – Ανάκτηση από κατεστραμμένους δίσκους.
✔ Disk Drill – Ιδανικό για αποκατάσταση μεγάλου όγκου δεδομένων.

Γ. Επαναφορά μέσω Windows Restore ή Time Machine (Mac)

✔ Windows Restore – Δες αν υπάρχουν διαθέσιμα restore points πριν την επίθεση.
✔ Mac Time Machine – Αν έχεις ενεργοποιήσει το backup, μπορείς να επαναφέρεις τα αρχεία σου.

5. Πότε να Ζητήσεις Βοήθεια από Επαγγελματία

Αν δεν μπορείς να ανακτήσεις τα δεδομένα σου ή δεν ξέρεις πώς να αφαιρέσεις το ransomware, καλό είναι να ζητήσεις επαγγελματική βοήθεια ανάκτησης δεδομένων.

✔ Αν το ransomware έχει μολύνει κρίσιμα αρχεία και δεν υπάρχει backup.
✔ Αν η επιχείρησή σου έχει πληγεί και απαιτείται ψηφιακή εγκληματολογική ανάλυση.
✔ Αν ο υπολογιστής σου συνεχίζει να είναι αργός ή μη λειτουργικός μετά την αφαίρεση.

6. Συμπέρασμα

Η προστασία από το ransomware είναι εφικτή, αρκεί να λάβεις τα σωστά μέτρα.

✔ Κράτησε backup των αρχείων σου.
✔ Απέφυγε ύποπτα emails και downloads.
✔ Ενημέρωσε το σύστημά σου και χρησιμοποίησε ισχυρό antivirus.
✔ Αν μολυνθείς, μην πληρώσεις και δοκίμασε εργαλεία ανάκτησης.

🔹 Η πρόληψη είναι το καλύτερο όπλο κατά του ransomware!