ΕΛΛΑΔΑ. Ο Νοέμβριος του 1916 βρίσκει την Ελλάδα με δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, μία στη Θεσσαλονίκη υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και μία στην Αθήνα υπό την επιρροή του βασιλιά Κωνσταντίνου. Ο εθνικός διχασμός είναι προ των πυλών...

Στις 3 Νοεμβρίου, οι αγγλογάλλοι, που είναι στο πλευρό του Βενιζέλου, αξιώνουν την παράδοση τεράστιων ποσοτήτων πολεμικού υλικού από την κυβέρνηση των Αθηνών. Το αίτημά τους θα απορριφθεί τέσσερις ημέρες αργότερα.

Η αντίδραση του γάλλου ναυάρχου Φουρνιέ θα έρθει στις 18 Νοεμβρίου. Συμμαχικά αγήματα αποβιβάζονται στο Φάληρο και συγκρούονται με τον ελληνικό στρατό. Λίγο αργότερα, η πόλη πλήττεται από τα μαζικά πυρά του συμμαχικού στόλου. Ο βομβαρδισμός θα σταματήσει αργά το βράδυ, έπειτα από συμφωνία του Κωνσταντίνου με τους πρεσβευτές της Αντάντ. Οι απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες είναι μεγάλες και για τις δύο πλευρές.

Οι συμμαχικές δυνάμεις αποσύρονται, δίνοντας τη θέση τους στην αναρχία. Οι υποστηρικτές του βασιλιά εξαπολύουν άγριες επιθέσεις κατά «βενιζελικών» στόχων. Λεηλατούν σπίτια και καταστήματα, κακοποιούν πολίτες και επώνυμους υποστηρικτές του Βενιζέλου, καταστρέφουν εγκαταστάσεις εφημερίδων. «Τακτοποιούμε τα του οίκου μας» φέρεται να δήλωσε ο πρωθυπουργός Σπυρίδων Λάμπρος.

Ως απάντηση, η «Τριανδρία» και η προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης θα κηρύξουν, με ειδικό διάγγελμα στις 25 Νοεμβρίου, έκπτωτο το Βασιλιά Κωνσταντίνο. Παράλληλα, οι δυνάμεις της Αντάντ θα επιβάλουν γενικό αποκλεισμό για τις «αθλιότητες του καθεστώτος των Αθηνών», επιτείνοντας την ήδη κακή κατάσταση της αγοράς και φανατίζοντας ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό, που αδυνατεί να εξασφαλίσει πλέον τα τρόφιμα της ημέρας.

Το ιστορικό υπόβαθρο

Εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1916, η Ελλάδα σπαρασσόταν από τη σύγκρουση ανάμεσα στο παλάτι του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α' και τον Ελευθέριο Βενιζέλο, κάτι που θα κορυφωνόταν το καλοκαίρι με τον Εθνικό Διχασμό. Ο Βασιλιάς τον προηγούμενο χρόνο (1915) είχε ήδη υποχρεώσει σε παραίτηση δύο βενιζελικές κυβερνήσεις, μία τον Φεβρουάριο και μία τον Σεπτέμβριο για θέματα που άπτονταν του επερχόμενου πολέμου.

Ο Βασιλιάς τη δεύτερη φορά διέλυσε και τη βουλή πλειοψηφίας των βενιζελικών, και με προσωρινό πρωθυπουργό τον Ζαΐμη και μετέπειτα τον εκτός κοινοβουλίου Σκουλούδη, κήρυξε εκλογές για τις 15 Δεκεμβρίου, τις οποίες κέρδισε εύκολα το νέο αντι-βενιζελικό και (πρωτόγνωρο για την Ελλάδα) φιλομοναρχικό «Κόμμα Εθνικοφρόνων» του Δημητρίου Γούναρη, αφού ο Βενιζέλος είχε αρνηθεί να συμμετάσχει, και να νομιμοποιήσει έτσι την αντισυνταγματική διάλυση της Βουλής.

Παρόλη τη συντριπτική του νίκη, ο Γούναρης αρνήθηκε να αναλάβει την πρωθυπουργία, κι ο Βασιλιάς άφησε ως πρωθυπουργό τον άνθρωπο του περιβάλλοντός του, Σκουλούδη.

Οι δύο παρατάξεις είχαν και αντίθετες θέσεις σχετικά με το αν έπρεπε η Ελλάδα να συμμετάσχει στον πόλεμο, και με ποια πλευρά συνέφερε την Ελλάδα να συμπαραταχθεί:

  • Ο Βασιλιάς όντας φιλογερμανός και πιστεύοντας πως η τελική νίκη των Κεντρικών Δυνάμεων θα εξασφάλιζε τις πρόσφατες κατακτήσεις της Ελλάδας στα Βαλκάνια, τασσόταν υπέρ της ουδετερότητας, κάτι που εμμέσως βοηθούσε τις Κεντρικές Δυνάμεις, αφού απέκλειε την πρόσβαση των ναυτικών δυνάμεων της Αντάντ στον εγκλωβισμένο Σερβικό στρατό. Η ρητορική του περί "διαρκούς ουδετερότητας" έβρισκε ευήκοα ώτα στις λαϊκές μάζες, πρόσφατα ταλαιπωρημένες στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912–1913).
  • Αντίθετα ο Βενιζέλος, είχε παραιτηθεί 2 φορές από την πρωθυπουργία εξαιτίας παρεμβάσεων του Παλατιού, αφού προσεταιριζότανε τους συμμάχους της Αντάντ, Γαλλία και Βρετανία, επιδιώκοντας έτσι την επέκταση της χώρας μέσω της συμμετοχής της στη νομή των νικητών μετά το πέρας του πολέμου.

Η πορεία των γεγονότων που οδήγησε στην 2η, και τελική παραίτηση Βενιζέλου είχε ξεκινήσει ένα χρόνο πριν, όταν είχε εμπλακεί στην εισβολή των ηττημένων στρατευμάτων της Αντάντ από την Εκστρατεία της Καλλίπολης που στρατοπέδευσαν με πρόσκληση του Βενιζέλου στη νεοαποκτηθείσα Θεσσαλονίκη.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις