Οι μεγαλύτερες βεντέτες της Κρήτης με εκατοντάδες νεκρούς – Τι συνέβαινε στη Μάνη

ΕΛΛΑΔΑ. Oι αιματηρές βεντέτες σε Κρήτη και Μάνη έχουν προκαλέσει ανείπωτη θλίψη κατά το παρελθόν, καθώς στοίχισαν τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους, ενώ δεν έλειψαν και οι πολύ σοβαροί τραυματισμοί.

Επιπλέον, πολλοί ήταν εκείνοι που επέλεξαν να φύγουν από τα χωριά τους και τον τόπο καταγωγής τους για να γλιτώσουν από ορκισμένους συνεχιστές αυτής της αδιανόητης «παράδοσης», που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για να «λυθούν» πάσης φύσεως διαφορές και δήθεν να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Ως βεντέτα ορίζεται σε γενικές γραμμές η χρόνια διαμάχη μεταξύ κοινωνικών ομάδων, οικογενειών και φυλών. Συνήθως αρχίζουν όταν η μία πλευρά θεωρεί ότι έχει δεχθεί επίθεση, προσβολή ή έχει εξαπατηθεί.

Η αρχική ανταπόδοση προκαλεί το άλλο μέρος να αισθάνεται εξίσου προσβεβλημένο, με αποτέλεσμα οι πράξεις βίας να συνεχίζονται και η βεντέτα να θεριεύει.

Οι διαμάχες μπορεί να διαρκέσουν για γενιές και να οδηγήσουν σε ακραίες πράξεις βίας. Για πολλούς ήταν θέμα οικογενειακής τιμής και η συνέχιση της βεντέτας σκοπός ζωής.

Στην Κρήτη και τη Μάνη οι πράξεις αυτοδικίας και οι βεντέτες ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένες κατά το παρελθόν. Ποιες ήταν όμως οι πιο αδιανόητες βεντέτες, με τα περισσότερα θύματα;

Πολύνεκρες βεντέτες

Σύμφωνα με καταγραφές, δημοσιεύματα από το παρελθόν και όσα έχουν μεταφερθεί κυρίως από στόμα σε στόμα, η μεγαλύτερη βεντέτα στην Κρήτη ήταν ανάμεσα στις οικογένειες Σαρτζέτη (Σαρτζετάκη) και Πεντάρη (Πενταράκη) στα Χανιά, που ξέσπασε στα μέσα στου προηγούμενου αιώνα στα Χανιά. Αιτία ήταν ένα ζήτημα τιμής.

Οι δύο οικογένειες, ήταν από τις ισχυρότερες και μεγαλύτερες της Κρήτης και είχαν εμπλακεί σε ένα αιματοκύλισμα δίχως τέλος, με εκατοντάδες νεκρούς.

Μάλιστα, υπολογίζεται ότι από το 1941 έως το 1956, μέσα σε 15 χρόνια, σκοτώθηκαν λόγω αυτής της βεντέτας έως και 140 άνδρες, ενώ μεταξύ των θυμάτων ήταν και ανήλικοι. Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι νεκροί ήταν περίπου 120.

Το 1985, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Βαγγέλης Πεντάρης ψήφισε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη και έτσι τελείωσε η μεγαλύτερη βεντέτα στην ιστορία της Κρήτης.

Ο Πεντάρης δήλωσε ότι η αγάπη του για τον Ανδρέα Παπανδρέου τον οδήγησε στο να αποδεχθεί να ψηφίσει για πρόεδρο τον «οικογενειακό εχθρό» Σαρτζετάκη.

Φρικιαστικές βεντέτες

Μια ακόμα βεντέτα που σκόρπισε τον θάνατο σημειώθηκε στο χωριό Βορίζα του Ψηλορείτη το 1955, με βασικούς πρωταγωνιστές τον Γιάννη Φραγκιαδάκη και τον Μανούσο Βεϊσάκη, με αφορμή το κόψιμο δέντρων σε δασική έκταση.

Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα της εποχής, μέσα σε τρεις ώρες σκοτώθηκαν έξι άνθρωποι και τραυματίστηκαν πολύ σοβαρά 14. Στις συμπλοκές χρησιμοποιήθηκαν κρητικά μαχαίρια, πυροβόλα και χειροβομβίδα.

Η βεντέτα στο Πάτημα Αποκορώνου, είχε επίσης ως αποτέλεσμα δεκάδες νεκρούς. Η διαμάχη άρχισε στις 23 Μαΐου 1994 όταν βρέθηκε βιασμένη και στραγγαλισμένη στο χωριό μια 53χρονη, ενώ παράλληλα υπήρχαν φήμες για κτηματικές διαφορές ανάμεσα στις οικογένειες Δικωνυμάκη και Μουζουράκη.

Ακολούθησαν αιματηρές επιθέσεις σε ανθρώπους, που πιστεύεται ότι ήταν ύποπτοι για την αποτρόπαια πράξη και στη συνέχεια ο κύκλος βίας άνοιξε επικίνδυνα. Συνολικά πιστεύεται ότι 6 άνθρωποι σκοτώθηκαν εξαιτίας της βεντέτας.

Δολοφονίες έγιναν όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και στην Αθήνα, την Αμαλιάδα και τη Μυτιλήνη, ενώ οι δύο οικογένειες εγκατέλειψαν το Πάτημα για να γλιτώσουν.

Το 1987, με αφορμή διαφορές για πρόβατα, οι οικογένειες Κουκουλά και Μποτανάκη άρχισαν μια αιματηρή βεντέτα στον Κίσαμο Χανίων, με αποτέλεσμα τρεις άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και τρεις να τραυματιστούν.

Την ίδια χρονιά, σε αντίποινα για φονικό, τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν στα Λιβάδια Μυλοποτάμου.

Βεντέτες στη Μάνη

Μακρά ιστορία στις βεντέτες έχει και η Μάνη. Σύμφωνα με το manipedia.com η δεισιδαιμονία ότι ο σκοτωμένος δεν ησύχαζε «αν δεν έπαιρναν το αίμα του πίσω» και η κοινωνική περιφρόνηση του «αδίκιωτου» οδηγούσαν στη βεντέτα.

Η πολεμική σύγκρουση μεταξύ οικογενειών ή συνασπισμένων γενεών οδήγησαν σε ολοκληρωτικό ξερίζωμα γενεών και γενεών όπως καταμαρτυρούν οι ερειπωμένοι Πύργοι της Μάνης, κατά την ίδια πηγή.

Οι βεντέτες αριθμούσαν συνήθως αρκετούς νεκρούς. Εάν το ένα σόι δεν ήταν πιο ισχυρό από το άλλο και αριθμούσαν ισάριθμους νεκρούς η βεντέτα ήταν μακροχρόνια και τότε συνίστατο η Γεροντική από γέροντες του χωριού - ισχυρής καταγωγής που ήταν ουδέτεροι - και πλησίαζαν τις δύο πλευρές με υψωμένες μαγκούρες (ραβδιά) για διαπραγματεύσεις συμφιλίωσης, σύμφωνα με το manipedia.

Αν οι αντίπαλες παρατάξεις δέχονταν τους όρους, γινόταν το σιάξιμο ή αγάπη και επισημοποιούνταν με γλέντι σε καπηλειό του χωριού. Το ίδιο γινόταν όταν η βεντέτα καθίστατο αδιέξοδη ή δεν είχε γίνει ακόμη η εκδίκηση και οι διαμαχόμενοι προχωρούσαν σε συμφιλίωση γνωστή ως ψυχαδελφοσύνη.

Οι βεντέτες στη Μάνη γνώρισαν έξαρση το 1816-1821 και το 1862-1866 και σχεδόν καταργήθηκαν μετά το 1870 από το Μανιάτη πρωθυπουργό Αλ. Κουμουνδούρο.

Πως τελειώνουν οι βεντέτες

Στην Κρήτη μεσίτες είναι εκείνοι που επιδιώκουν τον «σασμό», την παύση δηλαδή της βεντέτας. Οι μεσίτες είναι πρόσωπα κύρους στην τοπική τους κοινωνία και λόγω της πείρας τους λειτουργούν «πυροσβεστικά» στην εκάστοτε περίπτωση.

Ο «σασμός» επικυρωνόταν με μια βάφτιση, μια «συντεκνιά», όπως λένε οι Κρητικοί, ή με έναν γάμο μεταξύ προσώπων των δύο οικογενειών, σύμφωνα με το originalcrete.gr.

Πηγή: reader.gr