Πόσο απέχει η σημερινή Κεντροαριστερά, από το «Κέντρο» του 1964

Γράφει ο Λάμπρος Παπαδής

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 1963 η χώρα επρόκειτο να οδηγηθεί σε νέες εκλογές. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ακολουθώντας τη στρατηγική του λεγόμενου διμέτωπου αγώνα, δηλαδή της ταυτόχρονης αντιπαράθεσης της Ενωσης Κέντρου έναντι της Δεξιάς και της Αριστεράς, δεν θα αποδεχόταν την ψήφο ανοχής που του προσέφερε η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) στη Βουλή. Ταυτόχρονα η έκκλησή του προς τους βουλευτές της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενωσης (ΕΡΕ) για προσχωρήσεις στην κοινοβουλευτική ομάδα του Κέντρου σε ατομική βάση δεν είχε βρει ανταπόκριση, καθώς είχαν σημειωθεί δύο μόνο αποσκιρτήσεις από τη συντηρητική παράταξη.

Τα ανάκτορα και η ΕΡΕ προτιμούσαν τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού των δύο αστικών κομμάτων. Η αίσθηση υπεροχής του Γέρου της Δημοκρατίας Γεωργίου Παπανδρέου, προέκυπτε από το γεγονός ότι η κυβέρνηση μειοψηφίας της οποίας είχε ηγηθεί για επτά εβδομάδες πραγματοποίησε μια πολιτική παροχών, όπως είχε τότε αποκληθεί, με συνέπεια την ικανοποίηση ευρύτατων ομάδων του πληθυσμού, αγροτών, μισθωτών του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, φοιτητών.

Η νέα προσφυγή στις κάλπες έθεσε διλήμματα για την ΕΔΑ. Η Αριστερά αισθανόταν ακόμα πιο έντονα την εκλογική πίεση του Κέντρου μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου που είχαν αναδείξει μια νέα πολιτική δυναμική την οποία η πολιτική τάξη δεν είχε αντιληφθεί σε όλη της την έκταση. Πράγματι, η Ενωση Κέντρου είχε πετύχει να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος του κινούμενου μεταξύ της κομμουνιστικής Αριστεράς και του παραδοσιακού Κέντρου εκλογικού σώματος. Αλλά και για τον σκληρό πυρήνα ενδεχομένως της κοινωνικής βάσης της κομμουνιστικής Αριστεράς το Κέντρο πρόσφερε μια ευκαιρία για τη σταδιακή επανένταξη στην ελληνική κοινωνική και πολιτική ζωή.

Στις βουλευτικές εκλογές που διενεργήθηκαν στις 16 Φεβρουαρίου του 1964 η Ενωση Κέντρου συγκέντρωσε το 52,7% των ψήφων και 171 έδρες. Κέρδισε ψήφους τόσο από τα δεξιά της όσο και από τα αριστερά της. Συνεπώς το Κέντρο είχε επιτύχει να κερδίσει ψήφους της Αριστεράς και στις περιφέρειες όπου η εκλογή ήταν ανταγωνιστική. Ετσι, η ΕΔΑ συγκέντρωσε το 11,8% των ψήφων, σημείωσε δηλαδή σε σχέση με την αναμέτρηση του Νοεμβρίου του 1963 πτώση κατά 2,5 μονάδες, και ανέδειξε 22 βουλευτές. Γενικά η Ενωση Κέντρου είχε ισχυρή επίδοση σε όλη την επικράτεια αν και υστερούσε κατά τι του μέσου όρου της στη Βόρεια Ελλάδα και στην περιφέρεια της πρωτεύουσας.

…Ορισμένα ανησυχητικά σημάδια, για το παρόν και το μέλλον της Κεντροαριστεράς

Η σύγχρονη κρίση στους κόλπους της ελληνικής Κεντροαριστεράς η οποία πλέον με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο έχει μετατραπεί σε μια βαθιά και απροσδιόριστη χρονικά κρίση της ίδιας της αντιπολίτευσης, διαχέεται σε όλα τα επίπεδα πολυκερματισμού της, όχι μόνο από το γεγονός ότι δημοσκοπικά δεν μπορεί να σηκώσει κεφάλι αλλά κυρίως από το γεγονός ότι αυτές οι απανωτές διασπάσεις και διαφοροποιήσεις τα τελευταία 5 χρόνια, ακόμα και σε επίπεδο προσώπων δεν έχουν κατανείμει τις δυνάμεις και το πολιτικό ακρωατήριο, κάπου εντός του Κεντροαριστερού χάρτη. Αποτέλεσμα ολου αυτού είναι αυτό το οποίο βιώνουμε σε σχέση με την απουσία πρώτα ισχυρού πολιτικού και κομματικού πόλου στην συγκεκριμένη πλευρά, αλλά και η πλήρης απουσία κατα συνέπεια όχι μόνο πρόσωπων αλλά κυρίως θα έλεγα προσώπου.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο διαδικτύου, αυξήθηκαν οι θεάσεις στο youtube ιστορικών και πολιτικών δοκιμαντέρ, στα οποία παρουσιάζονται οι φιγούρες των μεγάλων ελλήνων πολιτικών του 20ου αιώνα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κόσμος ζητά το παρελθόν, δεν είναι τυχαίο ότι ο κόσμος της Κεντροαριστεράς ηδονίζεται με το παρελθόν, οργίζεται με το παρόν και απελπίζεται με το μέλλον που βλέπει μπροστά του.

Φυσικά οι κοινωνικές συνθήκες και τα πολιτικά ζητούμενα έχουν αλλάξει από τις δεκαετίες του 60' και του 80' αλλά δεν παύουν οι προκλήσεις να είναι ίδιες και οι σοβαρές ανάγκες, να εξελίσσονται αλλά να παραμένουν σε μόνιμη αμφισβήτηση από την εκάστοτε συντηρητική κυβέρνηση και το οικονομικό κατεστημένο, που τα βρίσκει τις πιο πολλές φορές μαζί της. Αυτό το οποίο πρέπει και οφείλει να κάνει ο πραγματικός προοδευτικός χώρος της ευρείας δημοκρατικής παράταξης, είναι να επανέλθει στην λογική και να μιλήσει την γλώσσα της κοινωνίας ακόμα και αν αυτή πολλές φορές είναι οργισμένη, ακόμα κι αν αυτή πολλές φορές μπορεί να είναι τοξική και αυτό γιατι πολύ απλά τον πόνο και τον καθημερινό αγώνα της επιβίωσης, τον ξέρει μόνο ο ίδιος ο πολίτης που δεν ξυπνά ένα πρωί ακραίος και τοξικός γιατί έτσι του την έδωσε. Έτσι τον κάνουν οι συνθήκες και η καθημερινότητα που υπαγορεύεται μέσα απο κυβερνητικές πολιτικές. Οπότε η δύσκολη πολιτική εξίσωση και η αναγωγή απο εδώ και πέρα για την Κεντροαριστερά είναι πρώτα το Ποιος; το Πως; και στο τέλος το Πότε;