Γράφει ο Χρήστος Αλεξάκος

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) κ. Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε χθες Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015, το πολυπόθητο διευρυμένο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων συνολικής αξίας 1.1 τρισεκατομμύρια ευρώ. Η έναρξη του προγράμματος ορίστηκε για τον Μάρτιο 2015.

Όπως είχε τονιστεί στην τηλεοπτική εκπομπή «Λάκκος των Δαιμόνων» του έγκριτου δημοσιογράφου κ. Ηλία Μπόνου πριν μια εβδομάδα στο DRtv, η σημερινή απόφαση, θα ήταν σταθμός για την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την χειμαζόμενη Ελλάδα, που πλέον από τη Δευτέρα 26 Ιανουαρίου μπαίνει σε μια νέα φάση. Είναι στο χέρι μας ως Ελλάδα δια μέσω της νέας Κυβέρνησης που θα προκύψει, να αξιοποιήσουμε το bonus που μας δόθηκε και επιτέλους να πάρουμε ανάσα. Μια ανάσα που φαίνεται πως πήρε και ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση, κόντρα στην Γερμανική κυβέρνηση που έγινε έξω φρενών και ήδη κάνει έκκληση στα δικαστήρια (δια του γερμανικού ινστιτούτου “ifo”), να εξετάσουν τη σημερινή απόφαση της ΕΚΤ «για την παράνομη βοήθειά της προς τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης», όπως την χαρακτηρίζει! Αναμφισβήτητα η απόφαση της ΕΚΤ, ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ και την πολιτική που θέλει να ακολουθήσει. Ο κ. Αντώνης Σαμαράς ηττήθηκε παταγωδώς. Η τακτική του να γαντζωθεί μονομερώς στο άρμα Μέρκελ-Σόιμπλε αποδείχθηκε εντελώς λάθος.

Φαίνεται πως ο κ. Ντράγκι, κατάλαβε, πως το παγκόσμιο παιχνίδι που παίζουν «οι άλλοι από την άλλη» πλευρά του Ατλαντικού, άλλαξε επίπεδο. Φρόντισε λοιπόν να προσαρμοστεί θυσιάζοντας το ευρώ. Το δολάριο αναμένεται να δυναμώσει πολύ. Κάτι τέτοιο συμφέρει, υπό προϋποθέσεις, την Ελλάδα λόγω Τουρισμού και αγροτικών προϊόντων αλλά φαίνεται πως θα πλήξει τη Γερμανία της μηδενικής, σχεδόν, ανάπτυξης, που θα εξετάσει ακόμα και την επιστροφή της στο μάρκο.

Το πρόγραμμα
Περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ ελληνικών ομολόγων θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ, εξέλιξη που προφανώς είναι θετική καθώς θα προσφέρει ρευστότητα περίπου 24 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, ενώ το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ θα ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2015, ο κ. Mario Draghi δήλωσε ότι «οι αγορές ελληνικών ομολόγων μπορούν να ξεκινήσουν από τον Ιούλιο του 2015. Δεν υπάρχει κανένας ειδικός κανόνας για την Ελλάδα αλλά υπάρχουν κάποιες συνθήκες που θα πρέπει να ικανοποιηθούν, δηλαδή ύπαρξη προγράμματος από την ΕΕ και το ΔΝΤ». Ο λόγος για τον οποίο η αγορά ελληνικών ομολόγων θα ξεκινήσει τον Ιούλιο, αποτελεί ένα διαδικαστικό ζήτημα τεχνικής φύσεως και συγκεκριμένα λόγω του ότι η ΕΚΤ μπορεί να αγοράζει έως το 33% των κρατικών ομολόγων.

Τα βασικά σημεία του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων είναι τα εξής:
- H EKT θα αγοράζει τίτλους (ιδιωτικού και κρατικού τομέα) ύψους 60 δισ. ευρώ μηνιαίως.
- Τον Μάρτιο του 2015 θα ξεκινήσει η αγορά κρατικών ομολόγων υπό επενδυτικό βαθμό.
- Οι αγορές ομολόγων θα γίνονται κανονικά για τα ομόλογα που διαθέτουν επενδυτική αξιολόγηση (investment grade), ενώ για εκείνα που δεν διαθέτουν αξιολόγηση (όπως τα ελληνικά ομόλογα που θεωρούνται junk δηλαδή σκουπίδια), τίθεται ως προϋπόθεση η ύπαρξη προγράμματος από την ΕΕ και το ΔΝΤ.
- Οι αγορές κρατικών ομολόγων θα καθορίζονται από τη συμμετοχή της κάθε εθνικής κεντρικής τράπεζας στο κεφάλαιο της ΕΚΤ.
- Η ΕΚΤ θα αγοράζει ομόλογα λήξης από 2 έως 30 ετών.
- Το πρόγραμμα αγοράς τίτλων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα της ΕΚΤ θα έχει διάρκεια τουλάχιστον έως τον Σεπτέμβριο του 2016.
- Βελτίωση των όρων χορήγησης φθηνής ρευστότητας προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες (TLTROs).

Παράλληλα, αμετάβλητο στο 0,05% διατήρησε το βασικό της επιτόκιο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Τα μηνύματα είναι θετικά και από τον επικεφαλής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) κ. Angel Gurría που χαιρέτησε την απόφαση Ντράγκι και θεωρεί πως το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε πρέπει να μην έχει κανέναν περιορισμό προκειμένου να αναζωογονηθεί η Ευρωπαϊκή Οικονομία όσο περισσότερο γίνεται.

Συμπέρασμα
Η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΚΤ δίνει μια ανάσα στην ΕΕ καθώς θα έχει θετικές επιδράσεις. Ωστόσο το ποτήρι δεν είναι μισογεμάτο αλλά μισοάδειο μιας και με την ανακοίνωση δόθηκε χρόνος στους Ευρωπαίους πολιτικούς να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα δημοσιονομικά εργαλεία. Το ζήτημα είναι αν θα χρησιμοποιήσουν τα σωστά και κυρίως στον κατάλληλο χρόνο προκειμένου να διασωθεί η Ευρωζώνη. Αυτό εξαρτάται όμως και από τις ΗΠΑ που μας έχουν αποδείξει πως οι κυβερνήσεις δεν ελέγχουν τις οικονομίες τους. Όπως βλέπουμε γύρω μας αντί για εθνική οικονομία έχουμε παγκόσμια οικονομία. Καμία χώρα δεν μπορεί να γλιτώσει από τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομίας όπως και καμία χώρα δεν μπορεί να ελέγξει την παγκόσμια οικονομία. Έτσι έχουμε παγκόσμια οικονομία χωρίς παγκόσμια κυβέρνηση και εθνικές κυβερνήσεις χωρίς έλεγχο των οικονομιών τους.

Ας ελπίσουμε ότι η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που φαίνεται προ των πυλών, δεν θα απορρίψει το πρόγραμμα της ΕΕ και του ΔΝΤ, όπως λέει. Εντούτοις, δεν είμαι καθόλου σίγουρος πως δεν θα ζητήσει και την αναθεώρησή του, κάτι που θα δημιουργήσει έντονους κλυδωνισμούς στην ελληνική καθημερινότητα και ευρωπαϊκή προοπτική, ασχέτως με το τι θα καταφέρει τελικά. Γιατί όποιος θέλει να προχωρήσει μπροστά πρέπει να ακολουθήσει τους παγκόσμιους κανόνες. Αυτή είναι η σύγχρονη εποχή. Είτε μας αρέσει ή όχι.