Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Στις αρχές της 10ετίας του ’90 είχα την τύχη να αποκτήσω μια μεταχειρισμένη αλλά πολύ καλή φωτογραφική μηχανή ASAHI PENTAX - SPOTMATIC (συμβατική με φιλμ) και μπόρεσα έτσι ν’ ασχοληθώ πιο σοβαρά με μια μεγάλη , παλιά αγάπη μου, τη φωτογραφία. Μέσα στ’ άλλα πήρα σβάρνα τους δρόμους και τα δρομάκια της Σπάρτης, οριζοντίως και καθέτως, αποτυπώνοντας ό,τι παλιό είχε απομείνει όρθιο. Η περιπλάνηση αυτή κρατάει ως σήμερα και μάλλον θα κρατήσει για πολύ ακόμα, αφού η αναζήτηση του «παλιού» μοιάζει με μια αρχαιολογική ανασκαφή που πάντα κάτι έχει να σου αποκαλύψει.

Χίλιες διακόσιες, περίπου, φωτογραφίες έχουν αποθηκευτεί και περιμένουν κάποια στιγμή να έρθουν στο φως. Τα σπίτια που φωτογράφισα (και φωτογραφίζω) δεν είναι μόνο τα μεγαλόπρεπα νεοκλασικά και τα αρχοντικά της παλιάς Σπάρτης. Είναι και τα μικρά λαϊκά σπιτάκια, τα παλιά μαγαζιά, οι υπόγειες ταβέρνες, οι αποθήκες, οι περιστεριώνες, οι μάντρες, οι κήποι … κάθε τι (με λίγα λόγια) που είχε ψυχή, αλήθεια και ομορφιά εσωτερική.

Ξέρω ότι η δουλειά μου αυτή δεν είναι τόσο σημαντική. Στην εποχή που δραστηριοποιήθηκα, η αυθεντικότητα της παλιάς αρχοντικής και μεγαλόπρεπης Σπάρτης έχει χαθεί για πάντα. Μόνο απομεινάρια βρίσκει κανείς πια του παλιού καιρού, κάποια απ’ αυτά τόσο φτιασιδωμένα που έχουν χάσει την αλήθεια και την αυθεντικότητά τους και κάποια άλλα αφημένα στην τύχη τους να μετράνε αντίστροφα το χρόνο προς το θάνατό τους. Άλλοι σημαντικοί Σπαρτιάτες φωτογράφοι, στο παρελθόν, διέσωσαν με το φακό τους εκείνη τη Σπάρτη του άλλοτε που μάγευε τις ψυχές και σφράγισε ανεξίτηλα τις μνήμες και τις ζωές των ανθρώπων. Σ’ αυτούς οι Σπάρτη οφείλει αιώνιες κι ευγνώμονες ευχαριστίες, γιατί αν δεν υπήρχαν αυτοί οι ευπατρίδες, ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της νέας Σπάρτης θα είχε ξεχαστεί και θα είχε χαθεί για πάντα.

Πιστέψτε με όμως, δεν υπάρχει μεγαλύτερη πίκρα και απογοήτευση από το να συναντάς άδεια οικόπεδα να χάσκουν εκεί που πριν μερικά χρόνια ή μερικούς μήνες είχες φωτογραφίσει ένα ωραίο σπίτι, ή να ξανασυναντάς ακόμα όρθιο ένα τέτοιο χτίσμα αλλά να διαπιστώνεις ότι βρίσκεται στις τελευταίες στιγμές του . Είναι ακριβώς το ίδιο συναίσθημα που νιώθεις όταν περιδιαβάζεις, υπαρξιακά, σ’ ένα Κοιμητήρι και βλέπεις στα μνήματα τις φωτογραφίες ανθρώπων που απλώς τους είχες χάσει από καιρό και έκπληκτος, φοβισμένος και μέσα σε συντριβή διαπιστώνεις πως βρίσκονται στον τάφο ενώ εσύ νόμιζες ότι ζούσαν.

Στον επίλογο αυτού του άρθρου θέλω να σταθώ ιδιαίτερα σ’ ένα καταπληκτικό διώροφο σπίτι στην οδό Λυκούργου, κοντά στο νέο Δικαστήριο, το οποίο μάλλον θα μας κάνει να ξανακλάψουμε. Ήδη η σκεπή του έχει καταρρεύσει, τα μοναδικά και υπέροχα στολίσματά του έχουν αρχίσει και ξηλώνονται και η προστατευτική περίφραξη γύρω του προμηνύει πως επίκειται κατάρρευση ολική.

Μπορούμε άραγε να σώσουμε αυτό το μοναδικό κτίριο της παλιάς Σπάρτης;

Όσοι ξέρουν κι όσοι μπορούν, ας μιλήσουν κι ας ενεργοποιηθούν.

Αύριο θα είναι ΑΡΓΑ.