ΛΑΚΩΝΙΑ. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Kυριάκος Βελόπουλος, στις αρχές Μαρτίου, έθεσε ερώτημα προς αρμόδια και συναρμόδια υπουργεία σχετικά με την εγκατάσταση Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων σε περιοχή Νatura του Δήμου Ευρώτα. Στη ερώτηση ο βουλευτής αναφερόταν στον κίνδυνο ρύπανσης και μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα και όχι μόνον. Ανέφερε δε ότι με αποφάσεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου και συγκεκριμένα στην θέση Ξηροκάμπια της Δημοτικής Κοινότητας Σκάλας έχει δρομολογηθεί η ίδρυση και λειτουργία Μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) και χώρου υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) για όλη τη Λακωνία, μέσω προγράμματος σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).

Όπως σημείωνε με έμφαση ο πρόεδρος της «Ελληνικής Λύσης» η μονάδα αυτή «θα βρίσκεται σε απόσταση 430 μέτρων από την κοίτη του Ευρώτα και εντός της προστατευόμενης περιοχής δικτύου NATURA με κωδικό GR2540003. Η περιοχή που θα εγκατασταθεί το έργο (θέση "Ξηροκάμπια") είναι υψηλής παραγωγικότητας με αρδευόμενους ελαιώνες και βρίσκεται πάνω από υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα από τον οποίο αρδεύεται και υδρεύεται μεγάλη έκταση του Δήμου Ευρώτα και της ευρύτερης περιοχής μέσα από το σύμπλεγμα πηγών Ευρώτα - Βασιλοπόταμου. Επί πλέον, η ύπαρξη σπηλαίου σε μικρή απόσταση (1km) από την τοποθεσία, με αξιόλογο διάκοσμο, όπως φαίνεται από την έρευνα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας το 2015, αποδεικνύει την μορφολογία της περιοχής που αποτελείται από Καρστικά Υδατοπερατά πετρώματα».
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, έθετε στον υπουργό τα εξής ερωτήματα:
• Ποιά η λογική της δημιουργίας του ΜΕΑ και ΧΥΤΥ στην ως άνω περιοχή, δεδομένου ότι βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής NATURA;
• Έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες αρχές για τους κινδύνους που εγκυμονεί η εγκατάσταση και λειτουργία του έργου στην ως άνω τοποθεσία;
• Τι προτίθεσθε να πράξετε, ώστε να μην πληγεί η αγροτική παραγωγή της περιοχής;

Δείτε τι απαντά, όχι ο υπουργός, αλλά διευθύντρια του Υπουργείου Περιβάλλοντος:

«Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο νόμο 4555/2018 (ΦΕΚ 133Α) η ορθή διαχείριση των αποβλήτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου αποτελεί αρμοδιότητα των οικείων δήμων και του οικείου Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ).

Στις αρμοδιότητες των δήμων συμπεριλαμβάνονται η εκπόνηση προγραμμάτων πρόληψης - μείωσης παραγωγής αποβλήτων και προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, η συλλογή και μεταφορά αποβλήτων, η οργάνωση και εφαρμογή της διαλογής στην πηγή των αστικών αποβλήτων (ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων) και η υλοποίηση των έργων της παρ 2 του άρθρου 228 του προαναφερόμενου νόμου, ενώ στις αρμοδιότητες του ΦΟΔΣΑ η κατασκευή και λειτουργία χώρων υγειονομικής ταφής και εγκαταστάσεων επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων αποβλήτων και βιοαποβλήτων, σύμφωνα πάντα με τα προβλεπόμενα στο οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ).

Αναφορικά με τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου ισχύουν τα αναφερόμενα στο οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων το οποίο καταρτίστηκε προς εφαρμογή των κατευθύνσεων του ΕΣΔΑ και εγκρίθηκε με την με αριθμό 49/20.02.2017 απόφαση του
Περιφερειακού Συμβουλίου της Περιφέρειας Πελοποννήσου, η οποία κυρώθηκε με την ΚΥΑ 27716/1612/ 12.06.2017 (ΦΕΚ 2044Β).

Στο εν λόγω ΠΕΣΔΑ προβλέπεται η κατασκευή και λειτουργία τριών (3) Μονάδων Επεξεργασίας Σύμμεικτων Αστικών Αποβλήτων (ΜΕΑ) και αντίστοιχων ΧΥΤΥ, συμπεριλαμβανομένης της ΜΕΑ - ΧΥΤΥ Λακωνίας, έργο το οποίο έχει αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προκειμένου να υποστηρίξει το έργο των δήμων και των ΦΟΔΣΑ, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία λαμβάνει μέτρα και προβαίνει σε σχετικές ενέργειες με στόχο την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, τα οποία αποτελούν ρεύμα
προτεραιότητας, την ενίσχυση της χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και την παροχή βοήθειας αναφορικά με τη χρηματοδότηση και υλοποίηση των σχετικών με τη διαχείριση αποβλήτων έργων και δράσεων.

Μεγάλη έμφαση θα δοθεί στις δράσεις ευαισθητοποίησης των πολιτών και στην παροχή τεχνογνωσίας μέσω της έκδοσης σχετικών οδηγών (οργάνωση χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων, κοστολόγηση εργασιών διαχείρισης αποβλήτων, πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων κλπ)

Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

1. Με τη υποστήριξη της Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (SRSS) της ΕΕ υλοποιείται πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας με τίτλο «Τεχνική Υποστήριξη για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) της Ελλάδας» με αποδέκτη το Υπουργείο μας. Το έργο, αναλύει τα
υφιστάμενα εμπόδια, μεταφέρει τις σχετικές εμπειρίες και τις βέλτιστες πρακτικές από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και διατυπώνει συστάσεις για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα.
Για τη βελτίωση της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, το έργο αναλύει, αξιολογεί και προτείνει κατευθύνσεις και δράσεις για τη χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων ενώ η βελτιστοποίηση του κόστους αποτελεί βασικό στοιχείο των παρεμβάσεων. Το έργο θα αξιολογήσει σχετικά οικονομικά εργαλεία, όπως τα συστήματα τελών, αλλά και οικονομικά κίνητρα για την πρόληψη των
αποβλήτων ή για την προώθηση της ανακύκλωσης.

Ειδικότερα, από τις προαναφερόμενες δράσεις υλοποιούνται ήδη σε προχωρημένο στάδιο οι δράσεις σχετικά με τη χωριστή συλλογή, την κοστολόγηση των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων και τη χρήση οικονομικών εργαλείων ενώ παράλληλα, υλοποιείται πιλοτικό πρόγραμμα για τη «Χωριστή συλλογή των
βιοαποβλήτων σε 6 Δήμους» (Αγία Βαρβάρα, Αιγάλεω, Κορυδαλλός, Νίκαια - Ρέντη, Περιστέρι, Χαϊδάρι), με διάρκεια έως τον Ιούλιο 2020 ενώ έχει ήδη ανατεθεί η εκπόνηση μελέτης για την επεξεργασία των βιοαποβλήτων και την διαμόρφωση προδιαγραφών για το παραγόμενο compost.

2. Είναι σε εξέλιξη το έργο «Στρατηγικό Σχέδιο Επικοινωνίας Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας 2018 - 2023» της πράξης «Πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σε θέματα πολιτικών αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας - Εκπροσώπηση της Ελλάδας στην Biennale αρχιτεκτονική της Βενετίας» με κωδικό MIS 5010624. Το Στρατηγικό Σχέδιο Επικοινωνίας αφορά και την υλοποίηση δράσεων / ενεργειών δημοσιότητας για την προώθηση πολιτικών για τη διαχείριση αποβλήτων (στερεών & υγρών), την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία.

3. Έχει ολοκληρωθεί η εκπόνηση του οδηγού καλών πρακτικών πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, για καταναλωτές και επιχειρήσεις (καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος & ξενοδοχειακές μονάδες) και του αντίστοιχου οδηγού πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων χαρτιού, για τη δημόσια διοίκηση - γραφεία. Οι εν λόγω οδηγοί αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση της πρόληψης
δημιουργίας αποβλήτων σε εφαρμογή του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων και θα προωθηθούν σε Δήμους και λοιπούς αρμόδιους φορείς.

4. Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης εκπονεί και εφαρμόζει προγράμματα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και εναλλακτικής διαχείρισης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ν.4496/2017 (ΦΕΚ Α 170), παράλληλα με τα προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.

Τέλος αναφέρουμε ότι επίκειται η επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), το οποίο έχει εγκριθεί με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 49/15-12-2015 (ΦΕΚ 174 Α), καθώς και όλων των κυρωθέντων ΠΕΣΔΑ, με γνώμονα το νομοθετικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της δέσμης
μέτρων για την κυκλική οικονομία, τις ανακοινώσεις και κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την εθνική νομοθεσία και την εθνική στρατηγική και πολιτικές, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην διαλογή στην πηγή, στην
χωριστή συλλογή καθώς και στην ολοκλήρωση του απαιτούμενου δικτύου υποδομών. Στη βάση των επικαιροποιημένων σχεδίων θα υλοποιηθούν δράσεις και θα ληφθούν μέτρα προκειμένου να προωθηθεί περεταίρω η χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων, με έμφαση, μεταξύ των άλλων, στο ρεύμα των βιοαποβλήτων, το οποίο αποτελεί ρεύμα πρώτης προτεραιότητας.

Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου για την υλοποίηση του έργου «Επικαιροποίηση Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων και Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων» ο οποίος εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός του Ιανουαρίου».

Όπως προκύπτει από την απάντηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, που αποφεύγει την αναφορά στις λέξεις «Νatura» και «Υδροφόρος Ορίζοντας» η ευθύνη σχεδιασμού ανήκει στην Περιφέρεια και στον ΦΟΔΣΑ. Κάνει λόγο για πολιτικές που πρόκειται να εφαρμοστούν προκειμένου να διασφαλιστούν όροι και συνθήκες και αφήνει στο εγγύς μέλλον την διαπίστωση και αξιολόγηση των δεδομένων, αφού προϋποθέτει, εμμέσως – πλην σαφώς – την απόλυτη συμμόρφωση των πολιτών στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων και την επίτευξη ιδανικών συνθηκών.
Είναι προφανές ότι το Υπουργείο δεν έχει εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στην Περιφέρεια Πελοποννήσου με την διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων διότι απαντά με θεωρητική και τεχνοκρατική (ίσως και γραφειοκρατική) προσέγγιση για ένα θέμα που ενώ ήδη παράγει δραματικά αποτελέσματα για το περιβάλλον δεν διαφαίνεται άμεσα η δρομολόγηση λύσεων που θα το προστατέψουν.

Κατά πάσα πιθανότητα η συνέχεια θα δοθεί στη Βουλή.