Γράφει ο Γιάννης Μητράκος

Με τον αγγειοπλάστη-κεραμίστα κυρ Γιώργη Μαγγαλούση γνωριστήκαμε εδώ και πολλά χρόνια, όταν νεαρός τότε μονοθεσίτης δάσκαλος τον επισκέφτηκα, για να προμηθευτώ πηλό για τους μαθητές μου. Έκτοτε, κατά καιρούς, συναντιόμαστε, ευκαίρως-ακαίρως, και παρακολουθούσα την έντονη και αγωνιώδη προσπάθειά του, αφενός μεν να μεταλαμπαδεύσει σε νεότερους την τέχνη του, αφετέρου δε να στήσει, εξ ιδίων μέσων, ένα Μουσείο Κεραμικής Τέχνης, με τα μοναδικά και πρωτότυπα έργα της πολύχρονης καριέρας του!

Πάνω από εβδομήντα χρόνια δούλεψε τον πηλό με τα χέρια του ο μπαρμπα-Γιώργης! Με συνεργάτη την αξέχαστη συζυγό του Κωνσταντίνα, η οποία είχε αναλάβει τη ζωγραφική διακόσμηση των δημιουργημάτων του, κατάφερε να ιδρύσει το πρώτο Μουσείο Κεραμικής Τέχνης, σε ιδιόκτητο χώρο στη συνοικία Καμάρες της Σπάρτης, όπου είχε μεταφέρει και το εργαστήρι του. Χωρίς καμιά κρατική ή αυτοδιοικητική βοήθεια, μα με την αγάπη και τη συμπαράσταση των μελών της οικογενείας του και των φίλων του, κατάφερε να τα βγάλει πέρα και σιγά-σιγά άρχισε να δέχεται και τους πρώτους επισκέπτες του, ιδίως μαθητές σχολείων.

Η αλήθεια είναι πως, για να επισκεφτεί κανείς το Μουσείο στις Καμάρες, χρειαζόταν κάποιο μεταφορικό μέσο κι αυτό λειτουργούσε ως ανασταλτικός παράγοντας για την επισκεψιμότητά του. Ώσπου «επέστη καιρός» και οι συνθήκες επέτρεψαν τη μεταφορά του Μουσείου από τις Καμάρες στο παλαιό ημιυπόγειο κατάστημα, επί της λεωφόρου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στη Σπάρτη, όπου στεγαζόταν για πολλά χρόνια το μαγαζί του κυρ Γιώργη!

Με τη Συνάδελφο κ. Βασιλική Φριντζίλα αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε μία εκπαιδευτική επίσκεψη των μαθητών της Τρίτης τάξης του Τρίτου Δημοτικού Σχολείου Σπάρτης στο Μουσείο Κεραμικής Τέχνης Μαγγαλούση, μιας κι αυτήν την περίοδο ασχολούμαστε με τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό, στα πλαίσια του μαθήματος της Μελέτης του Περιβάλλοντός.

Την Τρίτη, 12 Μαρτίου 2013, λοιπόν, μετά από συνεννόηση με τον θαλερό μπαρμπα-Γιώργη, επισκεφτήκαμε το ιδιωτικό του Μουσείο, που έχει ελεύθερη είσοδο για όλους! Εκεί μας υποδέχτηκε με την ευγενέστατη κόρη του κ. Σούλα. Με έκδηλη τη χαρά στο πρόσωπό του, ζήτησε από τα παιδιά να τον αποκαλούν «παππούλη» κι άρχισε να παρουσιάζει τα εκθέματα του Μουσείου του, κάνοντας συχνά παρενθέσεις για να αναφερθεί σε προσωπικά του βιώματα από την ενασχόλησή του με την πανάρχαιη Τέχνη της Κεραμικής.

Μας δόθηκε έτσι η ευκαιρία να μάθουμε ότι η πρώτη του επαφή με τον πηλό έγινε στα γυμνασιακά του χρόνια, όταν φοιτούσε στην Εμπορική Σχολή του Γυθείου, σε ηλικία περίπου δεκαεφτά χρονών. Παράτησε τότε τις γυμνασιακές του σπουδές και παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, αποφάσισε να γίνει επαγγελματίας αγγειοπλάστης! Στο οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο μεταφέρθηκε τώρα το Μουσείο του υπήρχε ένας μεγάλος ιδιόκτητος χώρος, που μετατράπηκε σε κεραμική βιοτεχνία! Στη δεκαετία του πενήντα ο μπαρμπα-Γιώργης έφτασε να απασχολεί τριάντα εργαζόμενους (αγγειοπλάστες, ζωγράφους, φουρνάρηδες κλπ). Αγόρασε και μια ειδική πρέσσα κι άρχισε να κατασκευάζει πορσελάνινα πιάτα φαγητού! Μέχρις ότου του επιβλήθηκε πολύ υψηλή φορολογία στα δημιουργήματά του και σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο χώρο της παραγωγής προϊόντων με την εισβολή του πλαστικού, τον «πήρε η κάτω βόλτα»!

Κι όμως ποτέ δεν το έβαλε κάτω ο μπαρμπα- Γιώργης! Με την ακούραστη και πάντα χαμογελαστή συζυγό του κυρα-Ντίνα συνέχισαν, πλέον, οι δυό τους να παράγουν και να διαθέτουν προς πώληση τα κεραμικά τους, μέχρι τη συνταξιοδότησή τους. Επειδή έβλεπαν πως η τέχνη του αγγειοπλάστη στην περιοχή μας χάνεται, πρότειναν στον ΟΑΕΔ και στη Λαϊκή Επιμόρφωση να διδάξει ο κυρ-Γιώργης αφιλοκερδώς την τέχνη του σε νέα παιδιά! Κι απόκριση δεν πήραν! Όπως δεν βρήκαν ανταπόκριση και βοήθεια από τις τοπικές αρχές για να φτιάξουν το Μουσείο τους! Γι’ αυτό και προχώρησαν μόνοι τους στην υλοποίησή του. Ελλάς το μεγαλείο σου!

Ο κυρ Γιώργης δείχνει στα παιδιά τα υλικά που χρησιμοποιεί η κεραμική. Έπειτα κάθεται στον τροχό και δουλεύει ένα κομμάτι πηλό, μεταμορφώνοντάς το σε ένα περίτεχνο βάζο μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παιδιών, που δεν χορταίνουν να κοιτάζουν!

Το χειροκρότημα και το βροντώδες «ευχαριστούμε», που βγαίνει από τα στόματα των μαθητών μας, είναι το ελάχιστο αντίδωρο που μπορούμε να προσφέρουμε στον τελευταίο αγγειοπλάστη-κεραμίστα της Σπάρτης και της Λακωνίας, για την ζεστή φιλοξενία και την ξενάγηση στον κόσμο της κεραμικής τέχνης, που μας χάρισε. Φεύγουμε κατενθουσιασμένοι και αποφασισμένοι να προτρέψουμε κι άλλους, μικρούς και μεγάλους, να επισκεφτούν το Μουσείο Κεραμικής Τέχνης Μαγγαλούση «ΚΕΡΑΜ-ΕΥΣ», που αποτελεί ένα στολίδι για την πόλη μας!