ΚΑΛΑΜΑΤΑ. To notospress.gr παρουσιάζει την Τεχνική Έκθεση για ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο για τον Ταϋγετο, που θα αλλάξει τον τουριστικό χάρτη και θα φέρει χιλιάδες επισκέπτες.

Συντάκτης της Τεχνικής Έκθεσης είναι ο Μιχάλης Αντωνόπουλος. Πρόκειται για το Υδραυλικό έργο κατασκευής ταμιευτήρα εμπλουτισμού – άρδευσης – ύδρευσης στην Αρτεμισία Καλαμάτας.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Δ. Τ. Υ.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ- ΑΡΔΕΥΣΗΣ – ΥΔΡΕΥΣΗΣ Τ. Κ. ΑΡΤΕΜΙΣΙΑΣ, Δ. Ε. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ Δ. ΜΙΧΑΗΛ

ΓΕΩΛΟΓΟΣ – ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜSc.

ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΔΙΠΛ. DREXEL UNIVERSITY USA

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

  1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ............................................................................................................................................. 3

1.1 ΓΕΝΙΚΑ ........................................................................................................................................... 3

1.2 ΣΚΟΠΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ...................................................................................................................... 4

1.3 Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ...................................................................................... 4

1.4 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ............................................................................................ 6

1.5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ – ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΥΝ ........................................................ 7

1.6 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ....................................... 8

1.7 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ – ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ

ΝΕΡΟ 9

  1. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ....................................................................................................................... 9
  2. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΛΕΚΑΝΗΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ....................................................................................... 10
  3. ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ................................................................................................................... 11

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΛΙΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ................................................................... 11

  1. ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑ ................................................................................................................................ 21
  2. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ............................................................................................................................. 23

ΧΑΡΤΕΣ

Χάρτης 1. Προτεινόμενες θέσεις φράγματος Α και Β. .................................................................................... 10

Χάρτης 2.Προτεινόμενες θέσεις φράγματος Α και Β (Γεωλογικός χάρτης φύλλο «Καλαμάτας», κλίμακα

1:25.000). ......................................................................................................................................................... 14

Χάρτης 3. Λεκάνη απορροής από αεροφωτογραφία (ΕΧΑΕ.ΑΕ). .................................................................. 22

  1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1 ΓΕΝΙΚΑ

Η παρούσα τεχνική έκθεση αναφέρεται στην ευρύτερη και την εγγύτερη περιοχή κατασκευής του υδραυλικού έργου – φράγματος, της τ. κ. Αρτεμισίας, Δ. Ε. Καλαμάτας, Δήμου Καλαμάτας.

Ο προκαταρτικός σχεδιασμός για την χωροθέτηση και την τεκμηρίωση μελετητικά περιλαμβάνει αναγνωριστικά στοιχεία και παραμέτρους που απαιτούνται από υδραυλικής αλλά και γεωλογικής κυρίως άποψης (α΄ φάση μελέτης), ύστερα από αίτημα του αξιότιμου δημάρχου Καλαμάτας κυρίου Θανάση Βασιλόπουλου, κατόπιν σχετικής συζήτησης με μελετητές εκπροσώπους παρατάξεων του Δ. Σ. και εκπροσώπους του ΥΠΕΚΑ για το μεγάλο αντιπλημμυρικό έργο του ΜΟΡΕΑ στον νέο αυτοκινητόδρομο.

Μεταξύ των άλλων προτάθηκε στη σχετική σύσκεψη, ένα συμπληρωματικό έργο τεχνητού εμπλουτισμού για να καλύψει το έλλειμα στα υδατικά αποθέματα των λεκανών απορροής που ήδη βρίσκονται στο «κόκκινο» σύμφωνα με τα τελευταία σχέδια λεκανών απορροής της ευρύτερης περιοχής και ταυτόχρονα να έχει και άλλα οφέλη στην ανάπτυξη των ορεινών διαμερισμάτων του δήμου. Με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο φράγμα αφενός θα αντιμετωπίσει και θα εξισορροπήσει τις αρνητικές επιπτώσεις από την εκτροπή των υδάτων πέντε τουλάχιστον υδατορεμάτων απευθείας στον τελικό αποδέκτη που είναι ο Νέδοντας, και αφετέρου θα λύσει ζητήματα άρδευσης, ύδρευσης, ανάσχεσης της πλημμυρικής παροχής, πυρόσβεσης αλλά και θα δώσει δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης με δραστηριότητες αναψυχής στις ορεινές κοινότητες του δήμου.

Ο δήμος αλλά κυρίως η ευρύτερη περιοχή μελέτης, βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του Ν. Μεσσηνίας και περιλαμβάνει υπολεκάνη απορροής του ποταμού Νέδοντα που καλύπτει την ορεινή ζώνη του πρώην δήμου Αλαγονίας. H θέση ανάπτυξης του έργου δεν είναι σε ζώνη Natura, η οποία σε μικρή απόσταση ανάντη της παλαιάς ΕΟ Καλαμάτας – Σπάρτης. Η εκτιμώμενη ετήσια απόληψη ύδατος νερού από τον ταμιευτήρα αναμένεται να είναι της τάξης των 1.000.000 με 1.300.000 m3

1.2 ΣΚΟΠΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Η υλοποίηση φράγματος στο υδατόρεμα Αρτεμισίας – Λουρίας που είναι β τάξης στον Μαγγίνιες και γ τάξης στον Νέδοντα ποταμό, στην περιοχή Άγιος Νικόλαος - Λουρία της Τοπικής Κοινότητας Αρτεμισίας αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη για την ευρύτερη περιοχή αλλά και την εξυπηρέτηση αναγκών σε νερό. Πιο συγκεκριμένα στην περιοχή υπάρχει η επιθυμία κάλυψης αρδευτικών και υδρευτικών αναγκών, όπως επίσης και ο τεχνητός εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφορέων.

Η συγκέντρωση αποθεμάτων στον ταμιευτήρα συν τοις άλλοις θα αποτελεί και μέρος άντλησης νερού σε περίπτωση πυρκαγιάς, όπως επίσης και διοχέτευσης νερού στους πυροσβεστικούς κρουνούς και τις δεξαμενές της ευρύτερης περιοχής του Ταϋγέτου. Σε περίπτωση έντονων πλημμυρικών φαινομένων που εμφανίζονται όλα και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια θα έχει τη δυνατότητα συγκράτησης σημαντικής ποσότητας των πλεοναζόντων υδάτων.

Σημειωτέων η λεκάνη του υδατορέματος είναι αρκετά διευρυμένη και καλύπτει τουλάχιστον το 20 - 25% της συνολικής λεκάνης του ποταμού Νέδοντα, με πολύ μεγάλες παροχές, μεγάλη μορφολογική κλίση και πολύ μικρή κατείσδυση λόγω του αδιαπέρατου χαρακτήρα των φυλλιτικών γεωλογικών σχηματισμών που αποτελούν σημαντικό πλεονέκτημα για την κατασκευή του ταμιευτήρα και την έδραση του φράγματος.

1.3 Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ

Με την κατασκευή φραγμάτων, έχουμε πολλά́ οφέλη που διευκολύνουν την καθημερινότητά μας σε διάφορα επίπεδα. Τέτοια οφέλη είναι:

- Άρδευση καλλιεργημένων εκτάσεων. Τα φράγματα συμβάλλουν στην κάλυψη αρδευτικών αναγκών σε περιόδους έντονης ξηρασίας αφού κατά τη διάρκεια των κατακρημνισμάτων τα ύδατα απορρέουν, αποθηκεύονται στις λεκάνες κατάκλυσης και χρησιμοποιούνται στις περιόδους ξηρασίας. Συνεπώς, με αυτό́ τον τρόπο εμμέσως καθίσταται εφικτή η συνέχιση και η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και των μη εποχιακών καλλιεργειών.

- Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η σημαντικότερη προσφορά των υδροηλεκτρικών φραγμάτων είναι η αποθήκευση υδάτων για να παραχθεί η Υδροηλεκτρική ενέργεια, η οποία αποτελεί μία από τις πιο κοινές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η κλίμακα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να διαφέρει από φράγμα σε φράγμα και από περιοχή σε περιοχή, αφού σε κάθε σενάριο οι ενεργειακές απαιτήσεις διαφέρουν όπως και οι συνθήκες υπό τις οποίες είναι κατασκευασμένο το φράγμα.

- Ύδρευση πόλεων, οικισμών και βιομηχανικών μονάδων. Η αδιάλειπτη παροχή υδάτων για την κάλυψη αναγκών κυρίως σε περιόδους αυξημένης ζήτησης αποτελεί βασικό πλεονέκτημα των φραγμάτων. Επίσης, η κατασκευή φραγμάτων σε περιοχές με έντονο το φαινόμενο της λειψυδρίας διευκολύνει την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού, παρέχοντας τους πόσιμο νερό.

- Έλεγχος και αντιμετώπιση των πλημμυρών. Τα φράγματα ελέγχουν την ροή των ποταμών. Σε περιόδους έντονων κατακρημνισμάτων, που έχουμε μεγάλη αύξηση στάθμης των υδάτων των ποταμών, με την παρουσία του φράγματος προστατεύονται οι οικισμοί, οι καλλιέργειες και οι κάτοικοι, διότι περιορίζονται σημαντικά οι πλημμυρικές παροχές.

- Εμπλουτισμός του υπόγειου υδάτινου ορίζοντα.

- Περιβαλλοντική αναβάθμιση περιοχών. Σε πολλές περιπτώσεις η τροποποίηση του ποτάμιου συστήματος σε λιμναίο δημιούργησε τοπία μεγάλης αισθητικής και οικολογικής αξίας, ελκυστικά για οικιστική και τουριστική ανάπτυξη και αναψυχή.

- Ιχθυοκαλλιέργεια. Χάρη των επικρατούντων συνθηκών εντός της λεκάνης κατάκλυσης, αυξάνεται το πλαγκτόν με επακόλουθο την συγκέντρωση όλο και περισσότερων ψαριών, αναβαθμίζοντας τον ταμιευτήρα σε περιοχή με δυνατότητα αλιείας και εξασφαλίζοντας τροφή και απασχόληση στους κατοίκους της εγγύτερης περιοχής.

Από τα παραπάνω οφέλη, εξάγεται το συμπέρασμα ότι τα φράγματα είναι πολυδιάστατα τεχνικά έργα με θετική επίδραση σε πολλούς τομείς μιας χώρας, όπως η οικονομία, ο τουρισμός, το περιβάλλον, η γεωργία, η ενέργεια και ο αθλητισμός. Θα πρέπει μάλιστα να τονιστεί πως οι θετικές επιδράσεις σε όλους αυτούς τους τομείς που προαναφέρθηκαν αλληλοεμπλέκονται δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο πόσο σημαντική μπορεί να καταστεί η κατασκευή ενός φράγματος σε μια περιοχή.

1.4 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ

Κατά την κατασκευή ενός φράγματος θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν πολλές παράμετροι, όπως είναι η σκοπιμότητα του έργου, τα μορφολογικά και γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής ενδιαφέροντος, τα υδρολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, η διαθεσιμότητα των απαραίτητων υλικών κατασκευής (δανειοθάλαμοι) ανάλογα με τον τύπο του φράγματος που έχει επιλεγεί να κατασκευασθεί, καθώς επίσης και οικονομικά κριτήρια. Μία από τις πιο σημαντικές παραμέτρους είναι τα μορφολογικά και γεωλογικά κριτήρια. Επομένως, οι παράμετροι που θα πρέπει πρώτα να ελεγχθούν είναι:

- Η μορφολογία της λεκάνης απορροής της περιοχής, το υδρογεωλογικό καθεστώς και οι γεωλογικές – τεχνικογεωλογικές συνθήκες (στρωματογραφική διάρθρωση, τεκτονική κ.α.).

- Η στεγανότητα του φράγματος και του ταμιευτήρα (λεκάνη κατάκλυσης).

- Η σεισμικότητα της περιοχής

- Η ευστάθεια των πετρωμάτων θεμελίωσης και των πρανών του ταμιευτήρα.

- Οι δανειοθάλαμοι απόληψης κατάλληλων υλικών σε μικρή σχετικά απόσταση από το έργο.

- Η θέση του υπερχειλιστή και των άλλων συναφών έργων.

Σε προκαταρκτικό στάδιο, πραγματοποιήθηκε η αναγνώριση των πετρωμάτων που υφίστανται στην περιοχή μελέτης καθώς και ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών αυτών αλλά και του εδάφους έδρασης του έργου. Ύστερα από επιτόπια έρευνα και αναζήτηση σε σχετική βιβλιογραφία τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έδειξαν ότι τα εμφανιζόμενα πετρώματα καθίστανται ικανοποιητικής αντοχής για τη θεμελίωση φράγματος αλλά και για την συγκέντρωση της απαραίτητης ποσότητας νερού.

1.5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ – ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΥΝ

Τα φράγματα, περισσότερο από άλλα τεχνικά έργα, εξαρτώνται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες και ιδιαίτερα από τη γεωλογία της περιοχής, η λεπτομερής εξέταση της οποίας είναι απαραίτητη. Η σωστή κατασκευή, λειτουργία και διατήρηση των έργων που συνδέονται με ένα φράγμα είναι ουσιώδη καθότι πιθανή αστοχία των μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες ζημιές και εκατοντάδες θυμάτων.

Γενικά μια περιοχή κατασκευής ενός φράγματος θα πρέπει να ικανοποιεί τις

ακόλουθες απαιτήσεις:

- Τα πετρώματα να είναι συνεκτικά και ομοιογενή για να αντιμετωπισθούν οι στατικές και δυναμικές φορτίσεις περιλαμβανομένων σεισμών.

- Η σεισμικότητα της ευρύτερης περιοχής να είναι πλήρως διευρυμένη.

- Τα πρανή της λεκάνης κατακλίσεως και της περιοχής θεμελιώσεως να είναι ευσταθή κατά την πλήρωση του ταμιευτήρα καθώς και όταν λαμβάνουν χώρα σημαντικές διακυμάνσεις της στάθμης του.

- Η θεμελίωση να είναι ασφαλής, όσον αφορά την ολίσθηση, και ιδιαίτερα στην περίπτωση φραγμάτων βαρύτητας.

- Τα πετρώματα θεμελιώσεως σκόπιμο είναι να παρουσιάζουν σχετική ομοιομορφία, για να αποφευχθούν μεταβολές στην τιμή του μέτρου ελαστικότητας.

- Η ζώνη θεμελιώσεως και η λεκάνη κατακλίσεως να είναι υδατοστεγείς.

- Τα πετρώματα πρέπει να είναι ανθεκτικά στη διάλυση, στη διάβρωση και την καταστροφή της δομής, λόγω περιοδικής υγράνσεως – ξηράνσεως, δημιουργίας πάγου και τήξεως αυτού.

- Οι βραχώδεις και εδαφικοί σχηματισμοί που καλύπτουν τη λεκάνη απορροής να είναι ανθεκτικοί στη διάβρωση, ώστε να μη συμβάλλουν στην ταχεία πρόσχωση του ταμιευτήρα, εξασφαλίζοντας έτσι τη μεγάλη διάρκεια ζωής στο έργο.

- Οι γεωλογικές και τοπογραφικές συνθήκες να επιτρέπουν την πλεονεκτική τοποθέτηση του υπερχειλιστή και σήραγγας εκτροπής.

- Η θέση των υλικών κατασκευής θα πρέπει να είναι σε μικρή απόσταση από το έργο.

- Να είναι γνωστές οι υδρογεωλογικές επιπτώσεις στην περιοχή κατάντη του φράγματος, καθώς και στις υπόλοιπες γειτονικές περιοχές (πτώση της στάθμης των υπογείων νερών στο κατάντη και ανύψωση στην περιβάλλουσα τη λεκάνη κατακλίσεως περιοχή).

Η τελική επιλογή της περιοχής του φράγματος θα βασίζεται στη συγκριτική ανάλυση όλων των ανωτέρω στοιχείων, λαμβάνοντας σαν κριτήρια συγκρίσεως το κόστος, την ασφάλεια και τη διάρκεια ζωής του έργου.

Η γεωλογική μελέτη της περιοχής κατασκευής φράγματος περιλαμβάνει αναλυτικά τις παραπάνω εργασίες και είναι δυνατό να διαιρεθεί συνολικά σε τέσσερις φάσεις, με τις επί μέρους για κάθε φάση εργασίες όπως αναλύεται

παρακάτω:

Αναγνωριστική γεωλογική μελέτη (α΄ φάση μελέτης)

Κυρίως γεωλογική μελέτη (β΄ φάση)

Ερευνητικές εργασίες (γ΄ φάση μελέτης)

Στάδιο κατασκευής (δ΄ φάση μελέτης).

Όλες οι παρατηρήσεις υπαίθρου και εργασίες θα είναι σύμφωνα με τις «προδιαγραφές γεωλογικών εργασιών μέσα στα πλαίσια των μελετών τεχνικών έργων», που δημοσιεύονται στο ΦΕΚ Νο29, τεύχος Δεύτερο της 11/2/1986.

1.6 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Η μελέτη θα αποτελείται από δύο μέρη. Αυτό της κατασκευής των χαρτών που θα προκύψουν από τις επιτόπιες παρατηρήσεις και μετρήσεις υπαίθρου σε συνδυασμό με την απαραίτητη ψηφιοποίηση των τοπογραφικών χαρτών της ΓΥΣ.

Και το δεύτερο μέρος που θα περιλαμβάνει την τεχνική έκθεση των εργασιών με :

- Γεωμορφολογικά στοιχεία της περιοχής με (κλίσεις πρανών, φυτοκάλυψη, μορφολογικό ανάγλυφο).

- Γεωλογικά στοιχεία (Γεωλογική κατασκευή, τεκτονική δομή, πιθανά προβλήματα, στεγανότητα ευστάθεια πρανών).

- Υδρογεωλογικές παρατηρήσεις σχετικά με τα υπόγεια και επιφανεικά νερά.

- Παρατηρήσεις σχετικές με τα φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά των πετρωμάτων.

- Χαρακτηριστικές φωτογραφίες της περιοχής και ιδιαίτερα των ζωνών που θεωρούνται προβληματικές.

- Προτεινόμενη, με βάση τη γεωλογική θεώρηση, θέση του φράγματος και τύπο αυτού. Προτάσεις για πιθανές εναλλακτικές λύσεις.

- Θέση των υλικών κατασκευής και περιγραφή αυτών (ποιοτική, ποσοτική).

- Πρόγραμμα πλήρως αιτιολογημένο, περαιτέρω ερευνών (γεωλογικών, γεωτεχνικών, κ.λ.π.).

1.7 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ – ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΩΝ

ΣΕ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΝΕΡΟ

Η αρδευτική περίοδος θα διαρκεί από 1/4 έως 30/9 κάθε έτος. Η καλλιέργεια για παράδειγμα ελαιόδεντρων υπάγεται στην ίδια κατηγορία (για απαιτήσεις σε νερό ως προς το στρέμμα) με την καλλιέργεια αμπελιών (κατηγορία

  1. I) και ο βαθμός απόδοσης της άρδευσης ισούται με 0,90.

Συνεπώς υπολογίζεται ότι οι ανάγκες κατά την αρδευτική περίοδο ανά στρέμμα καλλιέργειας (ώστε να ικανοποιούνται οι πραγματικές ανάγκες της καλλιέργειας σε νερό) θα είναι:

(491 m3 έως 594 m3) / 0,9 = 545 m3 έως 660 m3 ανά στρέμμα καλλιέργειας

Οι συνολικές ανάγκες σε νερό της καλλιέργειας ετησίως υπολογίζονται:

(545 m3 έως 660 m3) * 1000,00 στρ. = 545.000 m3 έως 660.000 m3 ετησίως.

Επειδή όμως δεν γίνεται άρδευση καθόλη τη διάρκεια της αρδευτικής περιόδου, ειδικά στις ελαιοκαλλιέργειες και στους αμπελώνες, αναμένεται η παραπάνω ποσότητα να επαρκεί για πολλαπλάσιο αριθμό καλλιεργήσιμης γής που μπορεί να φθάνει και τα 5.000 στρέμματα.

Τα παραπάνω στοιχεία είναι ενδεικτικά και δίνουν μια τάξη μεγέθους των δυνατοτήτων του ταμιευτήρα αν εξαντλήσουμε το 30 με 40 % της υδατοχωρητικότητας του για άρδευση.

  1. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ

Το φράγμα προτείνεται να τοποθετηθεί στη θέση A που φαίνεται στο χάρτη και το υψόμετρο θεμελίωσης θα είναι στη στάθμη των +538 m, ενώ καθορίστηκε το μέγιστο συνολικό ύψος του έργου μέσω των υπολογισμών που έγιναν στα 42 m, δηλαδή η στέψη του φράγματος στην στάθμη +580 m. Εναλλακτικά προτείνεται και η θέση Β για τη θέση του φράγματος, χωρίς όμως να συγκεντρώνει πολύ καλά γεωτεχνικά χαρακτηριστικά λόγω της φύσης των γεωλογικών σχηματισμών που εμφανίζονται καρστικοί κατά θέσεις.

Χάρτης 1. Προτεινόμενες θέσεις φράγματος Α και Β.

  1. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΛΕΚΑΝΗΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ

Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της Π.Ε. Μεσσηνίας, 12 περίπου χιλιόμετρα βόρειο και δυτικά της Καλαμάτας. Η ευρύτερη περιοχή βρίσκεται εντός της υδρολογικής λεκάνης με αριθμό 20 (υπόλοιπα Ν. Μεσσηνίας) του υδατικού διαμερίσματος της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου (01), στην οποία αναπτύσσεται το υδρογραφικό δίκτυο του υδατορέματος Μαγγίνιες, β τάξης του Νέδοντα που δέχεται τα ύδατα του υδατορέματος Λουρία με τους κλάδους του Σιτσοβίτικο, Μαχαλιώτικο, και άλλα, που σε κάποιο σημείο συνδέονται και αποστραγγίζουν τον κύριο όγκο των κατακρημνισμάτων που δέχεται η ευρύτερη περιοχή μελέτης.

Η υπό μελέτη έκταση έχει ένα επίμηκες σχήμα με άξονα διεύθυνσης ΒΔ – ΝΑ. Η θέση αυτή βρίσκεται κοντά στον οικισμό Αρτεμισία, και συγκεκριμένα κατάντη του οικισμού με την λεκάνη κατάκλισης να φθάνει μέχρι το υψόμετρο των 580 μέτρων. Όλοι οι πλησιέστεροι οικισμοί βρίσκονται αμφιθεατρικά ανάντη της λεκάνης και εκτός της ζώνης επιρροής του έργου. Γεγονός που συνηγορεί υπέρ της ασφάλειας και λειτουργίας του υδραυλικού έργου.

Στην ευρύτερη περιοχή μελέτης παρουσιάζονται σχετικά μεγάλες κλίσεις με εξαίρεση το νοτιοδυτικό τμήμα όπου παρουσιάζει μικρότερες κλίσεις σε σχέση με τις γειτονικές θέσεις. Έως και σήμερα, η ευρύτερη και εγγύτερη περιοχή έρευνας εμφανίζεται σταθερή, χωρίς καταπτώσεις και άλλα σχετικά προβλήματα που συνήθως καθορίζουν την ύπαρξη μη σταθερής ή διαχρονικά μεταβαλλόμενης τοπογραφίας.

Συγκεκριμένα, το ανάγλυφο της περιοχής δεν υπόκειται σε μεταβολές, οι οποίες μπορεί να οφείλονται σε γεωδυναμικές διεργασίες και ανθρώπινες

παρεμβάσεις, ή σε συνδυασμό αυτών, όπως έλλειψη ευστάθειας πρανών, ερπυσμούς, κατολισθήσεις, καθώς και ανθρώπινης δράσης, όπως δανειοληψία, και λατομεία, με εξαίρεση την απόρριψη μπαζών και λίγες επιχωματώσεις.

Η υδρολογική λεκάνη (λεκάνη απορροής), εκτιμήθηκε σε πρώτη φάση με τη χάραξη του υδροκρίτη. Η χάραξη του υδροκρίτη έγινε σε τοπογραφικό χάρτη κλίμακας 1:50.000 με την βοήθεια του AutoCAD, ενώνοντας τις κορυφές και τις ράχες γύρω από το εξεταζόμενο υδατόρεμα και ακολουθώντας τα υψηλότερα σημεία του ανάγλυφου.

Η συνολική έκταση της λεκάνης απορροής ίση με 19 km2. Το ελάχιστο υψόμετρο (Hmin) στη προτεινομένη θέση έδρασης του σώματος του φράγματος, στο νοτιότερο τμήμα της λεκάνης είναι + 538 m. Για τη μελέτη των πετρωμάτων της περιοχής μελέτης έγινε χρήση γεωλογικού χάρτη και εξήχθησαν τα ποσοστά αυτών που κυριαρχούν στη λεκάνη απορροής.

  1. ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΛΙΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Στη γεωλογική δομή της περιοχής συμμετέχει μια μεγάλη ποικιλία λιθολογικών σχηματισμών των οποίων η ηλικία ξεκινά από το Τριαδικό και φθάνει μέχρι τις σύγχρονες αποθέσεις.

Τους σχηματισμούς αυτούς για τις ανάγκες της παρούσης μελέτης, τους διακρίνουμε σε αλπικούς η προνεογενείς και μεταλπικούς σχηματισμούς. Στους πρώτους συμμετέχουν οι σχηματισμοί της γεωτεκτονικής ζώνης της Πίνδου και της Τρίπολης, ενώ στο δεύτερο οι νεογενείς και τεταρτογενείς σχηματισμοί.

Σχετικά με τη νεοτεκτονική δομή της Μεσσηνίας, η οποία και έχει καθορίσει την γεωτεχνική συμπεριφορά της ευρύτερης περιοχής, χαρακτηρίζεται από την παρουσία μεγάλων βυθισμάτων και κεράτων, τα οποία οριοθετούνται μεταξύ τους σε μεγάλες ρηξιγενείς ζώνες. Τέτοιες μεγάλες δομές είναι το τεκτονικό κέρας του Ταϋγέτου, το τεκτονικό βύθισμα Κυπαρισσίας - Καλαμάτας και η σύνθετη μορφοτεκτονική δομή των ορέων της Κυπαρισσίας (Μαριολάκος, 1994).

Κατά μήκος της λεκάνης απορροής εμφανίζονται οι γεωλογικοί σχηματισμοί που στο σύνολο τους συνιστούν την αλπική γεωτεκτονική ενότητα της Πίνδου.

Στην ευρύτερη περιοχή απαντάται και η ενότητα της Τρίπολης κυρίως στο ανατολικό και το βόρειο περιθώριο του τεκτονικού βυθίσματος, όπως παρουσιάζετε, με το γεωτεκτονικό χάρτη.

Η ενότητα της Πίνδου είναι το πιο τυπικό κάλυμμα στον Ελλαδικό χώρο και το πιο εμφανές. Γιαυτό είναι το πρώτο κάλυμμα που περιγράφηκε απο τους διάφορους μελετητές. Εδώ έχουμε πελαγική ιζηματογένεση: πυριτική η ανθρακική.

Πυριτική όταν έχουμε κερατολίθους η άλλους πυριτιολιθους κλπ., ανθρακική όταν έχουμε τους πελαγικούς ασβεστόλιθους. Και αυτό συμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της βιοχημικής ιζηματογένεσης απο το Τριαδικό μέχρι το ανώτατο Κρητιδικό.

Σχετικά με τη δομή της Πίνδου αναμένεται ότι θα υπάρξουν ακολουθίες στρωμάτων με πολλές εναλλαγές. Επίσης είναι εύκολο να πτυχωθούν σε μεγάλο βαθμό γιατί έχουν μεγάλη πλαστικότητα. Σημειωτέον ότι οι εναλλαγές ασβεστόλιθων και κερατολίθων είναι εύκολο να δημιουργήσουν δυσαρμονικά φαινόμενα. Έτσι η ζώνη ανεξάρτητα απο ότι αποτελεί ένα τεράστιο κάλυμμα στο σύνολο της με μεγάλη μετακίνηση, μέσα της χαρακτηρίζεται απο παρά πολλές πτυχές, κλειστές και ανεστραμμένες καθώς και εφιππεύσεις.

Κύριος χαρακτήρας, η δομή κατά λέπι με μονοκλινικές ακολουθίες και επαναλήψεις περιοδικές. Οι παρατηρήσεις αυτές έγιναν σε κλίμακα 1 :25.000 όπως δείχνει και ο σχετικός γεωλογικός χάρτης.

Ειδικά, η λεκάνη κατάκλυσης (ο ταμιευτήρας που πρόκειται να διαμορφωθεί) δομείται από τους σχηματισμούς φυλλιτών - χαλαζιτών, που περιλαμβάνει μεταμορφωμένους και κατά θέσεις πτυχωμένους, αργιλικούς σχιστόλιθους και άλλα μεταμορφωμένα κλαστικά υλικά και από πετρώματα Τεταρτογενούς ηλικίας, που καλύπτουν το υπόλοιπο της επιφάνειας της.

Από πλευράς περατότητας οι σχηματισμοί αυτοί είναι αδιαπέρατοι με πολύ μικρή, πρακτικά μηδενική υδραυλική αγωγιμότητα (Κ<10-7 m/s), και έτσι δεν παρουσιάζονται προβλήματα διαφυγών μέσα από τη μάζα τους. Επομένως δημιουργούν μια αδιαπέρατη ζώνη στην ευρύτερη περιοχή που εκτείνεται σε μεγάλο εύρος και σημαντικό πάχος το οποίο θα μπορούσε να προσδιοριστεί με γεωτεχνική έρευνα.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις