Ομιλία στην εκδήλωση μνήμης και τιμής για τον Δημήτριο Καλοειδή στον Μυστρά 21/9/20

Γράφει η Γεωργία Ξανθάκη - Καραμάνου*

Βρισκόμαστε σήμερα στον φιλόξενο χώρο του Ινστιτούτου Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού, στους πρόποδες της Καστροπολιτείας, για να αναπολήσουμε την ζωή και το έργο ενός μεγάλου Έλληνα, ενός γνήσιου Λάκωνα, ενός ανθρώπου μοναδικού ήθους και κοινωνικής προσφοράς, του ευπατρίδη του Ομογενειακού Ελληνισμού Δημητρίου Καλοειδή.

Στην διαχρονία του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ η προσφορά του ανθρώπου προς τον άνθρωπο και την πατρίδα εκφράσθηκε με τις λέξεις χορηγία στην ελληνική αρχαιότητα, φιλανθρωπία στο Χριστιανικό Βυζάντιο και ευεργεσία στον Νεώτερο Ελληνισμό.

Σε αυτήν την χορεία των αληθινών ευεργετών, στις φωτεινές προσωπικότητες του τόπου μας, που ταυτίζουν την ζωή με την ανιδιοτελή προσφορά στον συνάνθρωπο, που συνδυάζουν την δημιουργικότητα με την καλωσύνη και την ανθρωπιά, σε αυτήν την χορεία των αληθινών ανθρωπιστών ανήκει ο Δημήτριος Καλοειδής.

Γεννήθηκε στην γραφική Πετρίνα της Λακωνίας μας, όπου πέρασε τις δύο πρώτες δεκαετίες της ζωής του. Το 1955, μόλις 21 έτους, αποχαιρέτησε τον τόπο καταγωγής του και αποφάσισε, όπως πολλοί άλλοι Έλληνες στην δύσκολη μεταπολεμική αυτή περίοδο, να βιώσει και να κατακτήσει το Αμερικανικό Όνειρο.

Οι μετανάστες, νέοι συνήθως άνθρωποι βάσιζαν την επιτυχία τους στην Αμερική κυρίως στις σωματικές τους δυνάμεις. Ο νεαρός όμως Δημήτρης διαπνεόταν και από άλλες σημαντικότερες αρετές. Και πάνω απ’ όλα την ψυχική δύναμη και την φλόγα της αστείρευτης αγάπης για τον Ελληνισμό και ειδικότερα για την Λακωνία. Ήθελε να προκόψει για να προσφέρει στον τόπο του και στον πολιτισμό. Και το πέτυχε απόλυτα.

Ο δραστήριος νεαρός Λάκων κατόρθωσε δουλεύοντας σκληρά ν’ ανοίξει, το 1959, ένα μικρό δικό του εστιατόριο. Και λίγα χρόνια μετά έφθασε στην Ν. Υόρκη μία δυναμική, ψυχωμένη νεαρή κοπέλλα, η Γεωργία Μανωλάκου από τον Βλαχιώτη της Λακωνίας. Σπούδασε Πληροφορική και Διοίκηση Επιχειρήσεων, ειδικότητες τις οποίες έμελλε ν’ αξιοποιήσει στο έπακρο με την ευφυΐα και τις επιχειρηματικές της ικανότητες σε αγαστή συνεργασία με τον σύντροφο της ζωής της.

Χωρίς να έχουν γνωρισθεί στον τόπο τους, η καλή τύχη έφερε κοντά τον Δημήτρη και την Γεωργία, χιλιάδες μίλια μακριά από την Λακωνία. Λίγα χρόνια μετά, το 1974, ένωσαν με τα ιερά δεσμά του γάμου την ζωή τους, προσφέροντας ένα μοναδικό πρότυπο συζυγικής αφοσίωσης, σταθερής συμπαράστασης και απόλυτα επιτυχημένης επιχειρηματικής δραστηριότητας, συνδεδεμένης πάντα με την ουσιαστική προσφορά.

Με ατέλειωτες ώρες δουλειάς και πολύ μεράκι το ένα εστιατόριο έδωσε τη θέση του σε αλυσίδα εστιατορίων στην Αμερική, αίθουσα πολιτισμικών εκδηλώσεων, αλλά και επιτυχημένη δραστηριοποίηση στον χώρο των ακινήτων και των κτηματικών επιχειρήσεων.

Η μαγεία της τέχνης δεν άφησε ασυγκίνητους τον αείμνηστο Δημήτριο και την κυρία Καλοειδή. Συνέλεξαν σπάνια έργα δημιουργώντας μια αξιοζήλευτη συλλογή.

Η απόλυτα άνετη διαβίωση όχι μόνον δεν μετέβαλε τα πιστεύω, αλλ’ αντιθέτως ενίσχυσε το όραμα ζωής του ζεύγους για τον Άνθρωπο, την Παιδεία, τον Ελληνισμό της Διασποράς και την Λακωνία. Η Εκκλησία, η Παιδεία και ο Πολιτισμός τόσον στην Ομογένεια όσον και στην Λακωνία ενισχύθηκαν έμπρακτα και ουσιαστικά αναδεικνύοντας την αταλάντευτη πίστη του αείμνηστου Δημητρίου και της κυρίας Γεωργίας Καλοειδή στους θεμελιώδεις αυτούς άξονες του Ελληνισμού.

Από την πλουσιότατη και πολυσχιδή προσφορά τους στους τομείς αυτούς θα εστιάσω, λόγω του περιορισμένου χρόνου, σε κάποια, πιστεύω, θεμελιώδη ευεργετήματά τους.

Προσφορά στην Παιδεία και στην κοινωνία της Ομογένειας.

Το κοινοτικό σχολείο Τιμίου Σταυρού στο Μπρούκλιν δικαίως φέρει το όνομα του Δημητρίου και της Γεωργίας Καλοειδή. Γιατί χάρις στους λάτρεις αυτούς της ελληνικής γλώσσας και παιδείας κατορθώθηκε αυτός ο τόσο σημαντικός για την Ελληνική Διασπορά χώρος εκπαίδευσης να συνεχίσει απρόσκοπτα την λειτουργία του σε περίοδο κρίσεως. Οι υποτροφίες που διατίθενται στους άριστους μαθητές από το ζεύγος επιβεβαιώνουν την αισθαντική ρήση του Δημητρίου Καλοειδή «Δεν αποκτήσαμε δικά μας παιδιά. Παιδιά μας είναι όλα τα παιδιά της Ομογένειας που έχουν ανάγκη».

Εντονότατη υπήρξε η φιλανθρωπική τους δράση, ώστε δίκαια ο Δημήτριος και η Γεωργία Καλοειδή θεωρήθηκαν στυλοβάτες του Ελληνισμού στις ΗΠΑ.

Στο νοσοκομείο της περιοχής Queens στη Ν. Υόρκη, όπου ζουν πολλοί Ελλαδίτες και Κύπριοι, δημιούργησαν καρδιολογική κλινική με το όνομα της κατεχόμενης μαρτυρικής Κερύνειας. Η κοινωνία της Κύπρου έχει αναγνωρίσει την στήριξη του ζεύγους Καλοειδή προς την ηρωική Μεγαλόνησο. Απόδειξη η παρουσία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη και της συζύγου του στα εγκαίνια του ξενοδοχείου Mystras Grand Palace Resort and Spa.

Σημαντικές υπήρξαν οι δωρεές στο Πολιτιστικό Κέντρο Λακώνων και προς το Ίδρυμα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής για τη δημιουργία Οδοντιατρικής Κλινικής στην Ακαδημία Αγίου Βασιλείου αλλά και για το Κέντρο Ελληνικής Εκπαίδευσης. Η δωρεά αυτή καταδεικνύει, όπως και τόσες άλλες, την πίστη του αείμνηστου Δημητρίου και της κας Γεωργίας Καλοειδή στην σύζευξη της Ελληνικής Παιδείας και της Ορθοδόξου Πίστεως, του Ελληνισμού με τον Χριστιανισμό, που αποτελεί και τον ακρογωνιαίο λίθο του Βυζαντινού πολιτισμού. Τους δύο αυτούς άξονες του ελληνικού πολιτισμού στην διαχρονία του ενστερνίσθηκε ως πλοηγό βίου και δράσης το ζεύγος Καλοειδή. Όπως ευθύβολα παρατήρησε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ.κ. Ελπιδοφόρος, η ζωή του Δημητρίου ήταν ζωή «γενναιοδωρίας προς τον συνάνθρωπο, την Πατρίδα και την Εκκλησία». Το ζεύγος Καλοειδή έχει σταθερά υπηρετήσει την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής από τις θέσεις του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, του Συμβουλίου της Ακαδημίας Αγίου Βασιλείου και της Εθνικής Φιλοπτώχου.

Προσφορά του ζεύγους Καλοειδή στην Λακωνία.

Το όνειρο ζωής τους ήταν σταθερό: Να επιστρέψουν στην γενέτειρα γη, να δώσουν όλη τους την αγάπη, να στηρίξουν με κάθε τρόπο και να προβάλουν την Λακωνία.

Οι δωρεές τους κάλυψαν υπαρκτά κενά στην υγεία και στην διαβίωση των κατοίκων και ανακούφισαν σημαντικά την κοινωνία της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Στην Πετρίνα η αυτονόμηση της ύδρευσης και η απεξάρτηση από τις πηγές της Αγίας Μαρίνας εξασφάλισαν σταθερή παροχή νερού για τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Παρομοίως, το ασθενοφόρο που δώρισε το ζεύγος στο Νοσοκομείο Σπάρτης κάλυψε ζωτικές ανάγκες του Κέντρου Υγείας Γυθείου. Ενδεικτικό της ανιδιοτελούς αγάπης τους είναι το γεγονός ότι πάμπολλες ήταν και είναι οι θετικές και άμεσες ανταποκρίσεις τους σε άτομα και φορείς που είχαν και έχουν ανάγκη στήριξης.

Ως πιστοί και ειλικρινείς χριστιανοί έστρεψαν τα μάτια της ψυχής τους προς την Εκκλησία στηρίζοντας το πολύπλευρον φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης. Είμαι βέβαιη ότι η σεμνότητα της κας Καλοειδή δεν θα επιθυμούσε την εκ μέρους μου μεγαλύτερη αναφορά στην έκφανση της σημαντικής αυτής προσφοράς στην Εκκλησία και στην κοινωνία της Λακωνίας.

Σε αναγνώριση αυτής της έμπρακτης πίστης και εφαρμογής των διδαχών της ορθοδοξίας ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος απένειμε στον αείμνηστο Δημήτριο Καλοειδή τον τίτλο του Άρχοντα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Στο ζεύγος Καλοειδή έχει επίσης απονεμηθεί το μετάλλιο τιμής Ellis Island. Έχουν επίσης τιμηθεί από πολυάριθμους οργανισμούς, Αμερικανούς αξιωματούχους, εκκλησιαστικές Κοινότητες και ομογενειακά σωματεία για την πολισχιδή προσφορά τους στον Ελληνισμό, την Ορθοδοξία και την ελληνική παιδεία. Ο σεμνός ευεργέτης της Λακωνίας, ο αείμνηστος Δημήτριος, μετουσίωσε σε πράξεις ευποιίας την ύψιστη διδαχή της ΑΓΑΠΗΣ προς τον ΠΛΗΣΙΟΝ.

Την άρρηκτη φροντίδα για την τοπική κοινωνία και τον ζήλο του αείμνηστου Δημητρίου και της κας Καλοειδή για την ανάπτυξη της Λακωνίας καταδεικνύει περίτρανα η επιλογή του ιστορικού και πολιτισμικά διαχρονικού Μυστρά για την μεγάλη επένδυσή τους: το εξαιρετικό ξενοδοχειακό τους συγκρότημα Mystras Grand Palace Resort and Spa. Με αρχιτεκτονική προσαρμοσμένη στα χαρακτηριστικά της Καστροπολιτείας και με απόλυτο σεβασμό προς το επιβλητικό φυσικό περιβάλλον, αποτελεί αναμφισβήτητα πρότυπο προς μίμησιν.

Την σημειολογία της επιλογής του Μυστρά ως της ώσμωσης του Ελληνισμού με την Ορθοδοξία εύστοχα τόνισε και ο π. Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, λάτρης και ο ίδιος της Καστροπολιτείας, προσφωνώντας το ζεύγος Καλοειδή κατά τα εγκαίνια του ξενοδοχείου τον Μάιο του 2018.

«Διάλεξα το σημείο αυτό για το ξενοδοχείο» έλεγε συχνά ο αείμνηστος Λάκων, «γιατί βρίσκεται ανάμεσα σε πανέμορφους ελαιώνες και πορτοκαλεώνες και ατενίζει τον Ταΰγετο, την Καστροπολιτεία και τον Πάρνωνα». Όλη αυτή την μοναδική φυσική ομορφιά έχει αναδείξει το προσεγμένο κτήριο με τον εξαιρετικής αισθητικής περιβάλλοντα χώρο του. Θα προσέθετα ότι το σύνολο που εναρμονίζεται άψογα με την αρχιτεκτονική των μνημείων του Μυστρά εκφράζει ζωντανά την γνωστή αγάπη του αείμνηστου Δημητρίου και της κας Καλοειδή για την Τέχνη και την αισθητική.

Ανεξίτηλα παραμένουν στην μνήμη μου η συνεχής παρουσία του Δημητρίου Καλοειδή κατά την ανέγερση του ξενοδοχείου και η έγνοια του ακόμη και για την παραμικρή λεπτομέρεια του όλου εντυπωσιακού συγκροτήματος με τον μαγευτικό κήπο. Μου έλεγε: «Βλέπεις όλους αυτούς που εργάζονται; Είναι όλοι από την Λακωνία». Και συμπλήρωνε: «Και με την περάτωση των νέων κτηρίων –που δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει– θ’ αυξηθούν κατά πολύ οι θέσεις εργασίας για τους Λάκωνες». Εργολάβοι, τοπικοί παραγωγοί και προμηθευτές συνεργάσθηκαν μαζί του, ενώ νέοι άνθρωποι από την Λακωνία εκπαιδεύθηκαν κατάλληλα για να προσφέρουν τις καλές τους υπηρεσίες σε ένα υπερπολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα.

Αυτή είναι μία ακόμη από τις πολλές εκφάνσεις της φροντίδας του αείμνηστου Λάκωνα για τους συντοπίτες του σε περιόδους οικονομικής κρίσεως. Ήταν ο άνθρωπος που, χωρίς πομπώδη αυταρέσκεια, αλλά με αμεσότητα, σεμνότητα, αμέριστη αγάπη, ειλικρίνεια και αφοσίωση έστρεφε το βλέμμα του σε όποιον είχε ανάγκη. Έτσι εξεπλήρωσε και το Λακωνικό του Όνειρο, της επιστροφής στα πάτρια με την αταλάντευτη προσφορά.

Η εντυπωσιακή τελετή των εγκαινίων του ξενοδοχείου στις 28 Μαΐου 2018 με την παρουσία των Προέδρων Δημοκρατίας Ελλάδος και Κύπρου κ.κ. Προκοπίου Παυλόπουλου και Νίκου Αναστασιάδη, του τότε Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ.κ. Δημητρίου, των Μητροπολιτών Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευσταθίου και Γυθείου κ.κ. Χρυσοστόμου επιβράβευσε επάξια το έργο των δύο εμπνευσμένων οικοδεσποτών κατά την ολοκλήρωση της μεγάλης τους προσφοράς στην ανάπτυξη και προβολή της Λακωνίας.

Οι τόσον επιτυχημένες δραστηριότητες του αείμνηστου Δημητρίου Καλοειδή – λίγες από τις οποίες σήμερα μνημονεύθηκαν – δεν θα είχαν την εμβέλεια και την αποδοχή που απέκτησαν, αν δεν υπήρχε δίπλα του σταθερά και αταλάντευτα η ηγερία του, η πιστή και αφοσιωμένη σύζυγός του και ταυτόχρονα μία πεπαιδευμένη σύντροφος με τεχνογνωσία, επιχειρηματική δεινότητα και πνευματική καλλιέργεια: Η κα ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΛΟΕΙΔΗ. Λάτρις της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού συνέβαλε, όπως είδαμε, μαζί με τον αείμνηστο σύζυγό της στην επιβίωση σχολείων της Ομογένειας σε καιρούς χαλεπούς.

Αυτή η ουσιαστική αγάπη για την ελληνική Παιδεία και τον Πολιτισμό στη διαχρονία του έστρεψε το ενδιαφέρον του αείμνηστου Δημητρίου και της κας Γεωργίας Καλοειδή και προς το Ινστιτούτο Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού, στον μοναδικό φορέα έρευνας και εκπαίδευσης για το Βυζάντιο στην Πελοπόννησο, που εγκαινιάσθηκε το 2016 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Π. Παυλόπουλο.

Το ζεύγος Καλοειδή ενδιαφέρθηκε να πληροφορηθεί για τις δραστηριότητες του Ινστιτούτου. Έμαθε για την έρευνα που διεξάγει για τον Βυζαντινό Πολιτισμό, για τις εκδόσεις που εκπονεί, κάποιες από τις οποίες είναι εδώ μπροστά σας σήμερα, για τα Συνέδρια που οργανώνει και αναδεικνύουν τις μεγάλες στιγμές του Βυζαντίου και του Μυστρά, ιδιαίτερα στα Παλαιολόγεια χρόνια. Πληροφορήθηκαν για το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, που επί 4 συνεχή χρόνια λειτουργεί το Ινστιτούτο με επιτυχία προσελκύοντας φοιτητές απ’ όλη την Ελλάδα. Παρέστησαν μάλιστα σε εκδηλώσεις στους αισθητικά προσεγμένους χώρους που το Ινστιτούτο διαθέτει για Συνέδρια και Εκπαίδευση φοιτητών. Όταν τέλος έμαθαν ότι λόγω κρίσεως το Ινστιτούτο ουδεμία κρατική επιχορήγηση έχει, αποφάσισαν πρόθυμα να συμβάλουν, ώστε να συνεχισθεί η λειτουργία και η προσφορά του στην Λακωνία, στην Παιδεία και στον Πολιτισμό.

Τους είμεθα όλοι ειλικρινώς ευγνώμονες.

Ως ένδειξη της αναγνώρισης της σταθερής και πολύπλευρης στήριξής τους, η κεντρική αίθουσα του Ινστιτούτου μας φέρει το όνομα του Δημητρίου και της Γεωργίας Καλοειδή.

Σεβασμιώτατε, Ερίτιμη κα Καλοειδή

Κυρίες και Κύριοι

Αυτή ήταν μία κατά το δυνατόν σύντομη σκιαγράφηση της μεγάλης προσφοράς του αείμνηστου Δημητρίου Καλοειδή στην Πατρίδα μας. Ήταν άνθρωπος της δημιουργίας. Ευθύς, λιτός, λακωνικός, σεμνός, απέριττος, καλόκαρδος, προσιτός, συνετός και παρά την οικονομική του επιφάνεια –πράγμα σπάνιο στους καιρούς μας– απόλυτα ταπεινός, πάντα μ’ ένα πλατύ χαμόγελο και μια ανοιχτή αγκαλιά για όλους.

Kαι πάνω απ’ όλα: Ένας αληθινός ευεργέτης της κοινωνίας, διαπνεόμενος με τις αξίες του Ελληνικού και Χριστιανικού Ανθρωπισμού, τις αξίες της προσφοράς στον Άνθρωπο, ένας διαχρονικός Λάκων.

Ανεξίτηλη θα παραμείνει η μνήμη του στην ψυχή όλων μας.

ΕΡΙΤΙΜΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΤΗ ΜΑΣ ΚΥΡΙΑ ΚΑΛΟΕΙΔΗ

Από καρδιάς σας ευχόμαστε ΥΓΕΙΑ και ΔΥΝΑΜΗ για να συνεχίζετε για πολύ, όπως πάντα επάξια, το μεγάλο έργο που επιτελέσατε με τον αείμνηστο σύζυγό σας.

Ως ένδειξη αγάπης και τιμής θα θέλαμε να σας επιδώσουμε αυτήν την πλακέτα εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη μας για την στήριξή σας προς το Ινστιτούτο.

*Καθηγήτρια