Γράφει ο Δημήτριος Γ. Συνοδινός, Δικηγόρος

Σήμερα Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου, εκπνέει η προθεσμία για την υποβολή υπεύθυνων δηλώσεων προς τις τράπεζες με σκοπό την αναστολή των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας και την προστασία της μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2014.

Η προθεσμία αυτή αφορά σε όσους συμπολίτες μας αδυνατούν να εκπληρώσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις προς τις Τράπεζες, με αποτέλεσμα να έχει ξεκινήσει σε βάρος τους διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης (κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.) . Αντίθετα, για εκείνους σε βάρος των οποίων οι τράπεζες δεν έχουν προχωρήσει στην εφαρμογή αναγκαστικών μέτρων είσπραξης, η προθεσμία υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης παρατείνεται μέχρι και δύο μήνες από την έναρξη της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.

Το απαραίτητο περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης που πρέπει να υποβληθεί καθορίζεται στο ΦΕΚ Α’ 288/ 31-12-2013, όπου δημοσιεύεται επίσημα ο σχετικός νόμος. Σε κάθε περίπτωση, οι δανειολήπτες που υποβάλλουν τη σχετική υπεύθυνη δήλωση και για όσο χρονικό διάστημα θα ισχύει η απαγόρευση πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας τους, οφείλουν να καταβάλουν μηνιαίως και συμμέτρως προς όλους τους δανειστές τους, ποσό ίσο με το 10% τουλάχιστον του καθαρού τους εισοδήματος.

Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονισθεί ότι η προστασία που παρέχεται στην πρώτη κατοικία μέχρι το τέλος του 2014 με την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης, δρα ανεξάρτητα από συγγενείς νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν επίσης σκοπό την προστασία των οικονομικά αδύναμων δανειοληπτών, κυρίως μέσα από την απαγόρευση πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας τους. Σχετικά τέτοια νομοθετήματα είναι ο γνωστός πλέον νόμος για τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων (που έχει επικρατήσει ως «νόμος Κατσέλη»), αλλά και ο μεταγενέστερος νόμος για τη διευκόλυνση των ενήμερων δανειοληπτών.

Με το «νόμο Κατσέλη» είναι δυνατόν να επιτευχθεί δικαστικά η οριστική διάσωση της πρώτης κατοικίας των υπερχρεωμένων δανειοληπτών καθώς και η σημαντική ελάφρυνση του χρέους τους, ενώ με το νόμο για τη διευκόλυνση των ενήμερων δανειοληπτών παρέχεται υπό όρους περίοδος χάριτος 48 μηνών, κατά τη διάρκεια της οποίας προστατεύεται η πρώτη κατοικία από τον πλειστηριασμό, με βασική προϋπόθεση την μηνιαία καταβολή ποσού ίσο με το 30% του μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος.

Συμπερασματικά, με τη σχετική υπεύθυνη δήλωση, η προθεσμία για την υποβολή της οποίας λήγει σήμερα, οι δανειολήπτες μπορούν να προστατέψουν την πρώτη τους κατοικία από τον πλειστηριασμό μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014, ανεξάρτητα από το εάν έχουν καταθέσει αίτηση για την υπαγωγή τους στις διατάξεις του «νόμου Κατσέλη» και του νόμου για τη διευκόλυνση των ενήμερων δανειοληπτών. Αντίστροφα, στην περίπτωση που οι δανειολήπτες έχουν ήδη καταθέσει αίτηση υπαγωγής στους ως άνω νόμους και η αίτηση τους απορριφθεί μέσα στο 2014 ή εκπέσουν από δική τους υπαιτιότητα από τις ευεργετικές διατάξεις των νόμων αυτών, η υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης για την αναστολή των πλειστηριασμών θα πρέπει να θεωρηθεί σκόπιμη, ώστε να επιτευχθεί τελικά η πολυπόθητη προστασία της πρώτης τους κατοικίας τουλάχιστον ως την 31η Δεκεμβρίου 2014.