Γράφει ο Δημήτρης Γραμματικάκης*

ΕΛΛΑΔΑ. Ο σκύλος είναι ένα κοινωνικό ον, ένα ζώο το οποίο λατρεύει να είναι κοντά μας. Του αρέσει τόσο πολύ να περνάει χρόνο δίπλα στον άνθρωπο και να συμβιώνει αρμονικά μαζί του, να μοιράζεται τον ίδιο χώρο αλλά και όσο γίνεται περισσότερο χρόνο μαζί του. Δεν θα είχε θέμα να ήταν ακόμη και ολόκληρη την ημέρα του και τη νύχτα του άυπνος, αρκεί να ήταν δίπλα στον κηδεμόνα του!

Όταν ένας σκύλος περιορίζεται μακριά από εμάς, δένεται (πρόσδεση με λουρί) ή απομονώνεται σε άλλο δωμάτιο για μικρό ή ακόμα χειρότερα μεγάλο χρονικό διάστημα αυτομάτως του αφαιρούμε το δικαίωμα να είναι μέλος της οικογένειάς μας, μα κυρίως του επιφέρουμε μεγάλο στρες και υψηλή δόση απογοήτευσης.

Το «δέσιμο με λουρί» σε έναν σκύλο είναι μια κακή συνήθεια που έρχεται από τα παλαιά χρόνια και κυρίως από τις μικρές πόλεις όπου συνήθως λόγω της δομικής σχεδίασης, της έλλειψης περίφραξης μεταξύ δρόμων και σπιτιών και του σκεπτικού που υπήρχε τότε πως ο σκύλος έχει τη μόνιμη του θέση έξω από το σπίτι ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο. Μία συνήθεια που ευτυχώς τείνει να μειώνεται έπειτα από τη σωστή πληροφόρηση από τους ειδικούς (εκπαιδευτές σκύλων, συμπεριφοριστές, κτηνιάτρους) και την εφαρμογή των νόμων υπέρ της ευζωίας των ζώων.

Όχι όμως σε όλη την Ελλάδα, καθώς υπάρχουν περιοχές και κυρίως νησιά ή απομακρυσμένα χωριά όπου η μόνιμη αλυσόδεση είναι δυστυχώς μια μόνιμη πρακτική, πολύ στενάχωρη για όλους μας.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει (όπως για παράδειγμα του οργανισμού AVMA που απέδειξε πως την περίοδο 1980-2000 το 17% των θανάσιμων δαγκωμάτων ήταν από προσδεμένους σκύλους), οι σκύλοι οι οποίοι συστηματικά προσδένονταν σε σταθερό και μόνιμο σημείο για μεγάλη χρονική διάρκεια εμφάνισαν στοιχεία επιθετικότητας απέναντι σε ανθρώπους ακόμα και στον ίδιο τον «φροντιστή» τους.

Οι λόγοι που ένας προσδεμένος σκύλος θα εμφανίσει ανεπιθύμητες και επικίνδυνες συμπεριφορές είναι κυρίως οι:

  • Η αδυναμία του σκύλου να αποφύγει μια δυσάρεστη για εκείνον κατάσταση ή γεγονός.
  • Η ενίσχυση της ενστικτώδους προφύλαξης της επικράτειας ειδικά σε φυλές σκύλων που δημιουργήθηκαν για αυτόν τον σκοπό.
  • Η ενίσχυση της φοβίας ενός σκύλου που δεν είναι ικανός για φύλαξη χώρου και η σύγχυση που η πρόσδεση του επέφερε
  • Η εμφάνιση υψηλού στρες και αρνητικού άγχους που αναγκάζει τον σκύλο να βρεθεί σε κατάσταση άμυνας ή ακόμα και επιβίωσης.
  • Η φυσική διέγερση εκνευρισμού και έντασης σε συνδυασμό με τη εμφάνιση ορμονών άγχους όπως η επινεφρίνη.
  • Η απογοήτευση του σκύλου έπειτα από την απομάκρυνσή του και την απομόνωσή του από την υπόλοιπη ομάδα συμβίωσης.

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μεμονωμένα ή σε συνδυασμό αυτών, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Σε λίγο καιρό, θα συναντήσουμε έναν στρεσαρισμένο και εκνευρισμένο σκύλο, ο οποίος θα έχει κάνει αρνητική σύνδεση της πρόσδεσης σε οποιοδήποτε σημείο ή ακόμα και αρνητική γενίκευση της πρόσδεσης με οποιοδήποτε οδηγό (λουρί) με τον άνθρωπο όπως ο καθημερινός τους περίπατος.

Σύμφωνα με συμπεριφοριστές ανά τον κόσμο όπως ο Dr Jean Donaldson η μόνιμη πρόσδεση ενός σκύλου και ο μόνιμος εγκλεισμός ενός σκύλου σε κλουβί επιφέρει μόνο αρνητικές συνδέσεις σε αυτόν ανεξαρτήτως ηλικίας, φυλής και χαρακτήρα σκύλου. Καμία μόνιμη πρόσδεση όσο και αν γίνεται με ένα αρκετά μακρύ λουρί, δεν αντικαθιστά το αίσθημα της ελευθερίας, την ανάγκη του περιπάτου με χαλαρό λουρί και την ικανοποίηση της εκτόνωσης του σκύλου, εφόσον ο χώρος είναι απόλυτα ασφαλής και το επιτρέπει. Επίσης καμία πρόσδεση δεν είναι η λύση για να αντιληφθεί ο σκύλος πως έκανε μια ζημιά ή εκδήλωσε μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά καθώς δεν συνδυάζει σε καμιά περίπτωση ο σκύλος το δυσάρεστο γεγονός που συνέβη με την πρόσδεση του. Αν αποδειχτεί μάλιστα για τον σκύλο πως είναι τιμωρία, θα προσπαθήσει να την αποφύγει με διαφορετικούς τρόπους και δοκιμές.

Υπάρχουν όμως προσδέσεις όπου ο σκύλος τις δέχεται και έχουν θετικό σύνδεσμο με αυτόν;

Επειδή ο σκύλος δεν γνωρίζει εκ φύσεως την έννοια της πρόσδεσης σε ένα μόνιμο ή κινητό σημείο, όπως σε ένα κολωνάκι ή στον οδηγό (λουρί) στο χέρι μας αντίστοιχα, χρειάζεται να ακολουθηθεί η διαδικασία απόλυτα θετικής εκμάθησής της από μικρή ηλικία και ο σκύλος να «μάθει» την πρόσδεση ως κάτι θετικό για αυτόν καθώς αυτή βοηθά εκείνον, εμάς και τους υπόλοιπους σε ένα χώρο όσον αφορά τη δική του ασφάλεια αλλά και την κοινωνική γενική ισορροπία καθώς σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους ο σκύλος πρέπει να παρευρίσκεται κοντά μας στον οδηγό (λουρί).

Ο σκύλος μας μπορεί να δεθεί μόνο στο χέρι μας για να πάμε μαζί βόλτες, ή σε σταθερό σημείο για πολύ λίγο με την παρουσία μας και εφόσον γνωρίζει το ολιγόλεπτο δέσιμο.

Ο σκύλος μας λοιπόν, μπορεί να δεθεί μόνο στο χέρι μας για να πάμε μαζί τις καθημερινές του βόλτες, ή κατά μεμονωμένης άμεσης ανάγκης σε σταθερό σημείο για πολύ λίγο και με την παρουσία μας σε μόνιμη βάση και εφόσον γνωρίζουμε πολύ καλά πως ο σκύλος μας γνωρίζει το ολιγόλεπτο δέσιμο σε σταθερό σημείο. Έναν σκύλο δεν τον δένουμε ποτέ «για τιμωρία» σε διάφορα «ευφάνταστα» σημεία του σπιτιού, όπως είναι το τραπεζάκι του σαλονιού ή το καλοριφέρ, δεν έχουμε ποτέ μόνιμα δεμένους σκύλους σε ταράτσες, μπαλκόνια, αυλές, εξοχές και απομακρυσμένα μέρη, ενώ δεν κλείνουμε το στόμα μας και προβαίνουμε σε καταγγελίες στην περίπτωση που συναντήσουμε αλυσοδεμένους σκύλους.

Όλοι μας άλλωστε, εκπαιδευτές σκύλων και κηδεμόνες, έχουμε έναν κοινό στόχο! Θέλουμε να συμβιώνουμε με ευτυχισμένους και όχι με στρεσαρισμένους, απογοητευμένους και φοβισμένους σκύλους.

(*) Ιδρυτής Homefreetraining , επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων

[Στη Σπάρτη υπάρχει καταγγελία για αλυσόδεση σκύλου η διαχείριση της οποίας θα αναδείξει το κατά πόσο τηρούνται οι νόμοι, λειτουργούν οι θεσμοί και τελικά προστατεύονται τα ζώα]

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις