Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Μια τυπική συγκρατημένη αισιοδοξία και μια συνηθισμένη αναμονή αχνοφέγγουν στο βάθος της σκέψης κάθε απλού ανθρώπου, κάθε εργαζόμενου. Τα τραγικά γεγονότα του περασμένου χρόνου σε Ουκρανία, Γάζα, Συρία, Λίβανο και Υεμένη, δεν αφήνουν περιθώρια για αλλαγές, αφού έχουν στήσει γερά τα θεμέλια του νέου χρόνου. Η πτωτική πορεία των κοινωνιών καθοδηγούμενη από τη βουκέντρα των ισχυρών του κόσμου είναι βαθιά χαραγμένη και δεν επιτρέπει παρεκκλίσεις και αποκλίσεις. Οι διαχειριστές της συσσώρευσης του παγκόσμιου πλούτου και της παραγωγής των θανατηφόρων οπλικών συστημάτων δεν δίστασαν να εξοντώσουν και να αφανίσουν χιλιάδες άμαχους, ακόμη και παιδιά, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις χρηματιστηριακές προσοδοφόρες ορέξεις τους. Δυστυχώς, καμία δύναμη δεν στάθηκε ικανή να τους σταματήσει και έτσι ο φόβος, η αγωνία και η απόγνωση έχουν κατακλύσει το ποδαρικό της νέας χρονιάς.

Στην Ελλάδα, η μείωση της οικονομικής δυνατότητας των πολλών, μέσω της ακρίβειας και της ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας, οδήγησε στην αύξηση και διεύρυνση των ανισοτήτων, με το επίπεδο διαβίωσης των εργαζομένων και των συνταξιούχων να έχει υποβαθμιστεί. Η πολιτική αυτή θα συνεχιστεί και τον νέο χρόνο και αναπόφευκτα θα δυσκολέψει τη ζωή ακόμη περισσότερων, φέρνοντάς τους στα όρια της απελπισίας και της ανέχειας. Οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες και όχι μόνο, με νεκρούς και τεράστιες υλικές καταστροφές σημάδεψαν το 2024, κάτι που φαίνεται ότι θα επαναληφθεί και το 2025, αφού τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους είναι ανεπαρκή ως ανύπαρκτα. Τα πυροτεχνήματα και τα βεγγαλικά, μια στιγμή κρότου και λάμψης και τα καλλιτεχνικά και φαντασμαγορικά σόου δεν είναι ικανά να φέρουν την ψυχική ανάταση και σχηματοποιούν μια ψευδαίσθηση, μια παρατεταμένη ουτοπία, μια απατηλή εικόνα της γκρίζας πραγματικότητας.

Οι προσδοκίες για καλύτερες μέρες είναι πολύ μικρές, μέχρι ασήμαντες. Η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς έχει εκμηδενιστεί. Οι Έλληνες δεν περιμένουν κάτι που θα βελτιώσει τη ζωή τους, παρά μια ίδια ή και χειρότερη χρονιά, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, συνέπεια των πολλαπλών κρίσεων και της κατεύθυνσης της οικονομίας. (Σε πρόσφατη έρευνα το 67% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η νέα χρονιά θα είναι χειρότερη.) Το κοινωνικό περιβάλλον ευημερίας, που με τέχνη δημιουργούν, πλασάρουν και χειρίζονται οι άρχοντες, με τη συνοδεία των καλοταϊσμένων ΜΜΕ επηρεάζει την ανθρώπινη συμπεριφορά, αλλά πολύ γρήγορα αποδεικνύεται πλασματικό, αφού τα προβλήματα είναι οξυμένα και απαιτούν άμεσα λύση. Η ημέρα μικραίνει μέρα με τη μέρα, με αποτέλεσμα ούτε οι ευχές για τον νέο χρόνο, με την παράκληση να είναι περισσότερο επιεικής και ανθρώπινος από τον προηγούμενο, να μπορούν να προσδώσουν κάποια αισιοδοξία.

Το ερώτημα είναι, πώς με αυτή την παρακαταθήκη, τον τεμαχισμένο και διαλυμένο κοινωνικό ιστό, μπορεί η κοινωνία να ορθοποδήσει και να προχωρήσει; Να προσπεράσει ανώδυνα τις τραυματισμένες στιγμές της, να επουλώσει τις πληγές της και να κάνει έστω και μικρά βήματα μπροστά, αφού οι επιδράσεις ήταν τόσο ισχυρές που κλόνισαν ακόμη και την υπαρξιακή της συγκρότηση; Ποια συναισθήματα θα μπορέσουν να ενεργοποιηθούν, ποιες ελπίδες να γεννηθούν-αναγεννηθούν, ώστε να αρχίσει να δουλεύει ο μηχανισμός της ανθρώπινης κοινωνικότητας, της αλληλεγγύης, της συμπαράστασης και της συμπόρευσης; Θα μπορέσουμε στο μέλλον να αναστρέψουμε την κεκλιμένη πορεία, να πετύχουμε ευσταθή ισορροπία, ή θα σταθούμε παθητικά και αδιάφορα αφήνοντας τη ροή των ενοχών μας να περνάει δίπλα μας, χωρίς αντίδραση και αντίσταση; Κάποια στιγμή θα κληθούμε σε απολογία για την παραγωγή και την αναπαραγωγή «προϊόντων» υποτέλειας και υποταγής, που καθόρισαν και καθορίζουν όχι μόνο τη δική μας ζωή, αλλά και πολλών άλλων. Οι ευθύνες μας είναι πολύ μεγάλες.

Την τελευταία στιγμή ανασύρουμε την προσδοκία, όσο μικρή κι αν είναι, την τοποθετούμε στη θέση του οδηγού και την ακολουθούμε με βήματα προσεκτικά, με αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Προτάσσουμε τον πολιτισμό και τον ανθρωπισμό, τις πάγιες, αδιαμφισβήτητες και αναλλοίωτες αξίες που διαχρονικά ήταν οι μεγάλες ασπίδες των κοινωνιών. Συσπειρωμένοι και επικεντρωμένοι στον κοινό στόχο παρακάμπτουμε τις όποιες διαφορές μας, για να αντιμετωπίσουμε τους εξωτερικούς κινδύνους που ήδη είναι προ των πυλών. Τότε, όχι μόνο δεν θα αισθανόμαστε μικροί, ασήμαντοι και λίγοι, αλλά πολλοί περισσότεροι, αφού θα μπορούμε να έχουμε λόγο για τη ζωή μας.

Αν καταφέρουμε να κρατήσουμε όλες τις ημέρες του νέου χρόνου την αισιοδοξία ψηλά, αν η ψυχική μας διάθεση και τάση εναρμονιστούν με την ιδέα ότι όλα θα έχουν καλή συνέχεια και έκβαση, με πίστη ότι το ανθρώπινο τελικά θα επικρατήσει, αν η ενσάρκωση της προσδοκίας για αξιοπρεπή διαβίωση κυριαρχήσει, τότε ένα βήμα σταθερό κι ελπιδοφόρο θα ξεκινήσει για ατομικό και κοινωνικό όφελος.

ΥΓ 1. Η επικράτηση των Ισλαμοφασιστών στη Συρία δεν είναι θετική εξέλιξη. Ο αρχηγός τους Αλ Τζολάνι, συνεργάτης των Τούρκων, ήταν επικηρυγμένος από την κυβέρνηση Τραμπ ως τρομοκράτης για 10 εκατομμύρια δολάρια και τώρα αγκαλιάζεται από τις ΗΠΑ. Η συμφωνία για τον καθορισμό Τουρκοσυριακής ΑΟΖ, με την ανοχή ή και την παρότρυνση των «συμμάχων», σε συνδυασμό με την αντίστοιχη Τουρκολιβυκή, θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και της Ελλάδας.

ΥΓ 2. Η επέκταση του Ισλάμ θα δημιουργήσει επικίνδυνες καταστάσεις σε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο. Ήδη άρχισαν οι επιθέσεις εναντίον των χριστιανών στη Συρία. Η ΕΕ πρέπει να πάρει στα σοβαρά το γεγονός αυτό και να εμποδίσει με κάθε τρόπο την εξάπλωση της βαρβαρότητας, της θρησκευτικής τρομοκρατίας.