Σαν σήμερα γεννήθηκε η κορυφαία Ελληνίδα ηθοποιός, Δέσπω Διαμαντίδου

ΕΛΛΑΔΑ. Μία από τις κορυφαίες Ελληνίδες ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου, με διεθνή καριέρα, η Δέσπω Διαμαντίδου, γεννήθηκε στις 13 Ιουλίου 1916 στον Πειραιά. H καταγωγή της ήταν από τη Ρωσία. Δεν φοίτησε ποτέ σε ελληνικό σχολείο και τελείωσε τη μέση εκπαίδευση σε γερμανική σχολή.

Αφού τελείωσε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, πρωτοεμφανίστηκε στο Χορό της Μήδειας του Ευριπίδη το 1942. O πρώτος της σημαντικός ρόλος ήταν αυτός της Λαίδης Καρολίνας στο έργο του Tζέιμς Μπάρρυ «Δεν φταίει το αστέρι μας», υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του δασκάλου και ιδρυτή του Θεάτρου, Κάρολου Κουν. Στο θέατρο συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους, όπως του Μουσούρη, του Ανδρεάδη, της Μανωλίδου - Αρώνη και του Χορν.

Από το 1946 έως το 1950 ήταν βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου. Το 1949 είναι η κορυφαία του Χορού στην Ορέστεια του Αισχύλου που παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Ροντήρη. Στο Εθνικό επανήλθε το 1954 και παρέμεινε έως το 1963. Εμφανίστηκε σε πολλά έργα, ενώ ξεχώρισε με την ερμηνεία της ως κορυφαία στην Εκάβη του Ευριπίδη, στον Γλάρο του Τσέχωφ ως Πωλίνα και στις Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη στο ρόλο του Κήρυκα.

Το 1947 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη, στην ταινία «Τα παιδιά της Αθήνας», αλλά ο δρόμος για τη διεθνή κινηματογραφική της καριέρα ξεκίνησε τη δεκαετία του '60. Το 1965 εμφανίστηκε στην ταινία «No Mr Johnson» με παραγωγό τον Tζέιμς Πάρις και σκηνοθέτη τον Γρηγόρη Γρηγορίου.

Το 1967 έφυγε για τις ΗΠΑ, όπου παρέμεινε έως το τέλος της δικτατορίας, το 1974, εκφράζοντας την αντίθεσή της στο καθεστώς. Με την αχώριστη φίλη της, Μελίνα Μερκούρη, πρωταγωνίστησαν στο έργο του Ζιλ Ντασέν «Ίλια Ντάρλινγκ» (θεατρική διασκευή της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή»), στο θέατρο Μαρκ Χέλιντζερ, στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης. Σταθμός στη θεατρική της πορεία θεωρείται ο ρόλος της στο «Καμπαρέ», όταν αντικαθιστώντας τη Λότε Λένια, μεταμορφώθηκε σε Φράου Φράιντερ. Την ίδια περίοδο έγινε η κινηματογραφική μητέρα του Γούντυ Άλλεν, στον «Ειρηνοποιό». Το 1991 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο β' γυναικείου ρόλου για την ταινία του Θ. Σκρουμπέλου «O Τζώνη Κέλν κυρία μου».

Η Δέσπω Διαμαντίδου ήταν και σπουδαία αθλήτρια, αφού σε πολύ νεαρή ηλικία στέφθηκε «πρωταθλήτρια Ελλάδος, παιδικής κατηγορίας», υπό την καθοδήγηση του Εβραίου προπονητή της στη Γυμναστική, ο οποίος δολοφονήθηκε από τους ναζί στους φούρνους του Νταχάου.

Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, συμμετείχε για πρώτη φορά το 1942 στο «Χορό της Μήδειας» του Ευριπίδη, ενώ ο πρώτος της αξιοσημείωτος ρόλος ήρθε όταν υποδήθηκε τη Λαίδη Καρολίνα στο έργο του Tζέιμς Μπάρρυ «Δεν φταίει το αστέρι μας».

Από το 1946 έως το 1950 ήταν βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου, με μία μικρή παύση, ενώ επανήλθε στο Εθνικό το 1954, όπου και παρέμεινε έως το 1963, δηλώνοντας το «παρών» σε πάρα πολλά έργα.

Το 1947 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο στην ταινία «Τα παιδιά της Αθήνας», αλλά η διεθνή της καριέρα ξεκίνησε τη δεκαετία του '60, όπου συμμετείχε στην ταινία «No Mr Johnson» (1965) με παραγωγό τον Tζέιμς Πάρις και σκηνοθέτη τον Γρηγόρη Γρηγορίου. Το 1967 αναχώρησε για την Αμερική, όπου εγκαταστάθηκε εκεί έως το 1974, δηλαδή, το τέλος της Διδακτορίας στην Ελλάδα, μία κίνηση που δήλωνε την αντίθεή της για το τότε καθεστώς.

Η μεγάλη φιλία με την Μελίνα Μερκούρη

Με την Μελίνα Μερκούρη υπήρξαν αχώριστες φίλες, μάλιστα, πρωταγωνίστησαν στη θεατρική διασκευή της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή» και «Ίλια Ντάρλινγκ», του Ζιλ Ντασέν στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης. Ρόλος-σταθμός στη διεθνή θεατρική της καριέρα υπήρξε η Φράου Φράιντερ, στο «Καμπαρέ», όπου αντικατέσησε τη Λότε Λένια, ενώ την ίδια περίοδο υπήρξε και κινηματογραφική μητέρα του Γούντι Άλεν, στον «Ειρηνοποιό».

• Διαβάστε επίσης: Σαν σήμερα γεννήθηκε η Μελίνα Μερκούρη

Ο γάμος με τον Ανδρέα Φιλιππίδη

Κατά τη δεκαετία του '40, η Δέσπω Διαμαντίδου γνώρισε, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τον καταξιωμένο ηθοποιό Ανδρέα Φιλιππίδη, με τον οποίο απέκτησαν έναν γιο, τον Μάριο. Οι δυο τους πήραν την απόφαση να χωρίσουν το 1957, κρατώντας φιλικές σχέσεις και τρέφοντας αμοιβαίο σεβασμό και εκτίμηση. Χαρακτηριστικό, μάλιστα, είναι το γεγονός ότι, η Διαμαντίδου, ήταν εγγεγραμμένη στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών με το επίθετο «Φιλιππίδη», κάτι που διατήρησε ακόμη και μετά το διαζύγιό τους.

Ο μεγάλος έρωτας της ζωής της

Το 1955 γνώρισε τον κατά 18 χρόνια νεότερό της και μαθητή της σχολής Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρη Παπαμιχαήλ και αμέσως ερωτεύτηκαν. Η σχέση τους, δημιούργησε αρκεί σούσουρο στην τότε συντηρητική κοινωνία. Λέγεται μάλιστα, ότι είχαν παντρευτεί και κρυφά, κάτι που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε.

Στα 7 χρόνια που πιστεύεται ότι διήρκησε η σχέση τους, η Δέσπω Διαμαντίδου υπήρξε σύμβουλος και καθοδηγήτρια του νεαρού και φιλόδοξου ηθοποιού, ο οποίος «άνθισε» κοντά της. Εκείνος μαθητής και εκείνη μία ήδη καταξιωμένη και σεβαστή ηθοποιός, καλλιεργημένη, που μιλούσε πέντε γλώσσες, προσόντα που δεν τα συναντούσες συχνά εκείνη την εποχή.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ μαγεύτηκε με το πνεύμα και την έντονη προσωπικότητα της Διαμαντίδου, την οποία θαύμαζε πολύ και έζησαν έναν τρυφερό έρωτα. Οι δυο τους συναντήθηκαν στη σκηνή 13 φορές, με τον νεαρό Παπαμιχαήλ να εμφανίζεται σε αρκετά μεταφρασμένα έργα της ηθοποιού.

Το άδοξο τέλος στη σχέση τους ήρθε με την ανακοίνωση του επικείμενου γάμου του Παπαμιχαήλ και της Αλίκης Βουγιουκλάκη, το οποίο διάβασε στις εφημερίδες που κυκλοφόρησαν.

Εκείνη, με την αξιοπρέπεια και τη σοβαρότητα που τη διέκρινε, δεν απασχόλησε ποτέ τα ΜΜΕ γι' αυτό το θέμα, ούτε ασχολήθηκε με μικρότητες, παρά λέγεται ότι σε ένδειξη ανωτερότητας έστειλε μία ανθοδέσμη στο μελλοντικό ανδρόγυνο, εκφράζοντας τις θερμές ευχές της για βίον ανθόσπαρτων.

H Δέσπω Διαμαντίδου διακρίθηκε και για το πλούσιο μεταφραστικό της έργο, ενώ συνεργάστηκε με τους περισσότερους έλληνες σκηνοθέτες. Έλαβε μέρος σε πάνω από 40 ελληνικές ταινίες, από τις οποίες ξεχωρίζουν: «Θανασάκης ο Πολιτευόμενος» (1954), «Μανταλένα» (1960), «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «H Χιονάτη και τα επτά γεροντοπαλίκαρα» (1960), «H Αλίκη στο Ναυτικό» (1961), «Άγγελοι του Πεζοδρομίου» (1962), «Τα κόκκινα φανάρια» (1963), «H γυνή να φοβείται τον άντρα» (1965). Πέθανε στις 18 Φεβρουαρίου του 2004.