Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Λέγοντας ποδόσφαιρο εννοούμε την έκφραση των κοινωνιών, όπου οργανωμένες ομάδες έχουν εξαπολύσει τα μισθοφορικά στρατιωτάκια τους, για να επιβληθούν η μια στην άλλη. Είναι το χρηματιστήριο και ο ιππόδρομος των οικονομικών παραγόντων του πονταρίσματος και του τζόγου, σε κινούμενα σχέδια με ανθρώπινη μορφή. Είναι η εκμετάλλευση της υποτιθέμενης ευγενούς άμιλλας, της προσπάθειας εμφάνισης υγιούς ανταγωνισμού στην αρένα της εξευγενισμένης ταυρομαχίας. Είναι η κυριαρχία του οικονομικού και πολιτικού ανθρωπότυπου των ιδιοτελών, που νομίζουν ότι αναφέρονται σε πιθήκους. Είναι μια μορφή σταδιακής εκκένωσης του εγκεφάλου, μια κρίση ταυτότητας του ανθρώπινου προσδιορισμού και προορισμού και μη έχοντας σταθερά εσωτερικά στηρίγματα εκδηλώνεται και ικανοποιείται με βερμπαλισμούς και ακαθόριστους εντυπωσιασμούς. Το βίαιο αυτό «άθλημα» φαίνεται ότι ξαναβρίσκει τον άνθρωπο της κατατρόπωσης του αντιπάλου, όπου τα αντιανθρώπινα ένστικτα αποκαλύπτονται και ενισχύονται από τα αιωρούμενα εκατομμύρια, τα οποία ανοίγουν την όρεξη.

Πρόκειται για έναν ισχυρό μοχλό εξάρτησης, καθοδήγησης και αποχαύνωσης των μαζών, για έναν παράγοντα αποπροσανατολισμού, αλλοτρίωσης, αποξένωσης και διαχωρισμού του ανθρώπου από τον εαυτό του. Είναι η μεταβίβαση της ικανοποίησης και της ευχαρίστησης σε μια κατευθυνόμενη και ελεγχόμενη υποκουλτούρα ξένη προς τις αρχές και τις αξίες του πραγματικού ανθρώπου. Οι οπαδοί ντοπαρισμένοι αισθάνονται τόση ψυχική ανάταση ή απογοήτευση, που ίσως σε καμία άλλη στιγμή της ζωής τους δεν πρόκειται να «εισπράξουν». Κινούνται σαν μαριονέτες, άβουλα και αφιονισμένα πλάσματα, ευεπίφοροι και ευάλωτοι στις γραμμές της αγέλης, όπου ο αρχηγός με μαεστρία οδηγεί, κατευθύνει και σαλαγάει. Τα πόπολα, οι «φίλαθλοι», αφυδατωμένοι και αποξηραμένοι νοσούν παραδομένοι στην τροχιά της μπάλας, συγκρούονται ακόμη και μέχρι θανάτου, από τη διακαή επιθυμία η ομάδα τους να κερδίζει με κάθε τρόπο και μέσο. Τεράστια τα κενά, βαθιά η νάρκωση, απόλυτες η χαύνωση και η αποβλάκωση.

Τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, η διαπλοκή και η διαφθορά έχουν βρει πλήρη έκφραση στο χώρο του ποδοσφαίρου. Τα χρήματα που ανακυκλώνονται είναι πολλά, οι τρόποι διακίνησης αδιαφανείς και δύσκολα ελεγχόμενοι. Η παρέλαση ξένων «αγωνιστών» έχει γίνει ρουτίνα και θυμίζει τους αγοραίους, οι οποίοι θα πάρουν τα χρήματα και θα φύγουν. Η αθρόα αυτή εισβολή αναδύει έντονες ρατσιστικές συμπεριφορές, οι οποίες μπορεί στο μέλλον να πάρουν και ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Οι ιδιοκτήτες των ομάδων, με την εμπλοκή τους σε κυκλώματα στοιχημάτων, στημένων αγώνων και εκβιασμούς διαιτητών προκαθορίζουν τα αποτελέσματα. Έτσι αποκτούν παραπάνω δύναμη και συνεχίζουν τα «δημιουργικά» τους καθήκοντα, τις κρυφές και πονηρές επιδιώξεις τους. Οι μεταξύ τους πολλές φορές προσωπικές επιθέσεις, υβριστικές και χυδαίες φανερώνουν το βαθμό ηγεμονισμού που συντηρούν και επιδιώκουν να επιβάλλουν. Είναι οι καραγκιόζηδες των σκιών στις οθόνες των ευτελών σκηνικών της φθοράς, της σήψης και της γελοιοποίησης.

Το ποδόσφαιρο είναι ένα δυνατό προπαγανδιστικό χαρτί στα χέρια των ισχυρών. Ο ανελέητος βομβαρδισμός της κοινωνίας και ιδιαίτερα της νεολαίας είναι χωρίς σταματημό προκαλώντας την απόλυτη διάβρωση του νου και την καθιέρωση νέων προτύπων, ινδαλμάτων και ειδώλων. Το κράτημα από το χέρι των μικρών παιδιών από τους παίκτες όταν μπαίνουν στο γήπεδο είναι η κορύφωση της γαλούχησης και η στροφή της προσοχής και του ενδιαφέροντος προς την ουτοπία και την παραπλάνηση. Η εικόνα αυτή είναι εγκληματική συμπεριφορά της πολιτείας, η οποία οδηγεί σε αδιέξοδα με φόντο φανταστικά και απραγματοποίητα οράματα, στη μικρή ηλικία που βλέπει, εμπεδώνει, αντιγράφει, μιμείται. Είναι η συνειδητή εκτροπή από τον κεντρικό στόχο και το μοναδικό δρόμο που είναι η μελέτη, η μόρφωση, η παιδεία και ο μετέπειτα σκληρός αγώνας για την επιβίωση, την ανάπτυξη, τη ζωή.

Η πολιτεία δέσμια της οικονομικής ολιγαρχίας αδυνατεί να καθαρίσει την κοινωνία από το όπιο του ποδοσφαίρου, από τα συσσωρευμένα μπάζα δεκαετιών, να ξηλώσει τις παράγκες που κινούν τα νήματα και να το απομακρύνει από τα χέρια των προστατών και των συμμοριών που χρόνια το καθοδηγούν και το λυμαίνονται. Να απομονώσει και να εκτοπίσει τα φασιστικά μορφώματα από τους αγωνιστικούς χώρους, όπου βρίσκουν την ευκαιρία και το έδαφος για συσπείρωση, έκφραση και καταστροφή.

Ο καθένας επιβάλλεται να επικοινωνήσει με τον πραγματικό εαυτό του, να αποστασιοποιηθεί από τα «μαγικά» κόλπα και τη στρογγυλή «θεά», να ερευνήσει περισσότερο και βαθύτερα το Είναι του, να προσδιορίσει και να τοποθετήσει τη συγκρότησή του στο ανθρώπινο πλαίσιο της κοινωνικής ζωής του. Να αντισταθεί, να αντιδράσει και να σταθεί απέναντι στους υπονομευτές και καπηλευτές της συνείδησής του. Γιατί, και η εθνική ομάδα δεν «ανεβάζει» τη χώρα της, παρά μόνο τα εκατομμύρια των θαυματοποιών και το πρεστίζ των πολιτικών, οι οποίοι με επιφανειακά και επιδερμικά μέσα προσπαθούν να περιορίσουν την πολιτική και πνευματική τους καθίζηση.

Ένα βιβλίο περιέχει πολλά παραπάνω και ενδιαφέροντα γκολ, από τα αυτογκόλ της ποδοσφαιρικής μάχης.

Ιστορική αναφορά

Το άθλημα που παιζόταν με μπάλα στην αρχαία Ελλάδα, λεγόταν «επίσκυρος» και αναγνωρίζεται από την παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου (FIFA) ως μία από τις πρώτες μορφές ποδοσφαίρου. Είχε πάρει το όνομά του από τη γραμμή του αγωνιστικού χώρου που οριζόταν με σκύρα (σπασμένα κομμάτια πέτρας). Ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αιώνα -εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο- απεικονίζει έναν έφηβο να παίζει μπάλα με το πόδι. Στη Σαμοθράκη βρέθηκε σε τάφο του 3ου π.Χ. αιώνα ένα πήλινο συμπαγές ομοίωμα μπάλας.