Σαν σήμερα ο Μανιάτης Χαρίλαος Βασιλάκος, κερδίζει το μαραθώνιο του 1896

ΕΛΛΑΔΑ. Ο Χαρίλαος Βασιλάκος (Τρίπολη 1877 - Αθήνα 1 Δεκεμβρίου 1964) ήταν Έλληνας αθλητής του στίβου και ο πρώτος άνδρας που κέρδισε έναν μαραθώνιο. Κέρδισε επίσης το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 στην Αθήνα. Κατά την άποψη πολλών αυτοπτών μαρτύρων της εποχής, αυτός ήταν ο πραγματικός νικητής του μαραθωνίου το 1896 κι όχι ο Σπύρος Λούης.

Γεννήθηκε το 1877 στον Πειραιά της Αττικής και καταγόταν από το Λυγερέα Μάνης. Στις 10 Μαρτίου 1896 διεξήχθησαν οι πρώτοι σύγχρονοι Πανελλήνιοι Αγώνες, με κυριότερο στόχο να αναδειχθούν οι αθλητές που θα επάνδρωναν την ελληνική ομάδα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα, οι οποίοι ήταν και οι πρώτοι σύγχρονοι. Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες ήταν νεαροί νεοσύλλεκτοι του στρατού, οι οποίοι είχαν επιλεγεί από τους διοικητές τους εξαιτίας των ικανοτήτων τους στον αθλητισμό.

Στον αγώνα νικητής αναδείχθηκε ο Βασιλάκος ο οποίος εκείνη την εποχή σπούδαζε στην Αθήνα , με χρόνο 3 ώρες και 18 λεπτά. Ο Βασιλάκος μαζί με άλλους 16 αθλητές αγωνίστηκε στον μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Τερμάτισε στην 2η θέση, πίσω από τον Σπύρο Λούη, με χρόνο 3:06.03 και ήταν ένας από τους εννέα συνολικά που κατάφεραν να τερματίσουν. Αμφότεροι οι αγώνες ήταν των 40 χιλιομέτρων.

Μετά την νίκη του στην Ολυμπιάδα εργάστηκε σε τελωνείο στην Αθήνα, όπου και πέθανε την 1η Δεκεμβρίου του 1964. Κηδεύτηκε στο Νεκροταφείο Αναστάσεως του Πειραιά.

Πολλοί ήταν οι Έλληνες που πίστευαν ότι η χώρα μας θα μπορούσε να κερδίσει τη νίκη στον μαραθώνιο δρόμο λόγω της συμμετοχής του Χαρίλαου Βασιλάκου. Είχε τρέξει πριν λίγο καιρό την απόσταση σε 3 ώρες 18 λεπτά και επιπλέον διέθετε και ικανότητες και εμπειρία της διαδρομής.

Ο Βασιλάκος επειδή δεν ήξερε τις δυνατότητες των ξένων αθλητών αποφάσισε να ξεκινήσει συντηρητικά τον αγώνα και να τηρήσει στάση αναμονής. Και το έπραξε στη διάρκεια της κούρσας όπου σιγά – σιγά άρχισε να προωθείται προς την κορυφή. Μετά τα μισά της διαδρομής, είχαμε τους Λερμιζιό (Γαλλία) και Φλάκ (Αυστραλία) να προηγούνται και πίσω τον Βασιλάκο επικεφαλής του γκρουπ των Ελλήνων αθλητών. Πιθανότατα, στα μέσα της διαδρομής προσπέρασε ο Σπύρος Λούης.

Η προσπάθεια του να αυξήσει το ρυθμό του ήταν φανερή αλλά ο Λούης διατηρούσε δυνάμεις και ουσιαστικά ο μόνος που δεν άντεξε ήταν ο Αυστραλός Εντουιν Φλάκ. Ο Λερμιζιό είχε εγκαταλείψει στο 32οχλμ. Ο Χαρίλαος Βασιλάκος, φοιτητής Νομικής, μπήκε δεύτερος στο Παναθηναϊκό Στάδιο και οι Ελληνες φίλαθλοι δεν πίστευαν στα μάτια τους, δύο Έλληνες νικητές στον μαραθώνιο δρόμο. Η υποδοχή του ήταν ανάλογη με του Σπύρου Λούη και η επίδοση του 3 ώρες 06.03, δώδεκα λεπτά καλύτερη από ό,τι είχε πετύχει στον προκριματικό για τη συγκρότηση της ελληνικής Ολυμπιακής ομάδος.

Ήταν υψηλού αναστήματος, με αντοχές στις μεγάλες αποστάσεις λόγω και των μεγαλύτερων του φυσιολογικού πνευμόνων που είχε, όπως αργότερα εκτιμήθηκε ιατρικά.

Στη τρίτη θέση, όλες οι ελληνικές πηγές αναφέρουν τον Έλληνα Σπύρο Μπελόκα, ένα νεαρό αθλητή αλλά πολλοί ξένοι ιστορικοί του αθλητισμού αλλά και η ΔΟΕ με την IAAF δέχονται ως τρίτο νικητή τον Ούγγρο Γκιούλα Κέλνερ. Ο Ούγγρος είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι τερμάτισε στην 4η θέση πίσω από τον Μπελόκα σε χρόνο 3 ώρες 06.35. Ο Αμερικανός ιστορικός Ντέιβιντ Ουαλεσίνσκι αναφέρει ότι ο Κέλνερ υπέβαλε ένσταση κατηγορώντας τον Μπελόκα πώς διήνυσε μέρος της διαδρομής, προς το τέλος, σε κάρο.

Ο Έλληνας αθλητής, σύμφωνα με τον Αμερικανό ιστορικό ομολόγησε την πράξη του και ακυρώθηκε από τον αγώνα. Ο Γερμανός συγγραφέας Φόλκερ Κλούγκε αναφέρει την ίδια ιστορία αλλά σε υποσημείωση, θέτοντας τρίτο τον Μπελόκα στα αποτελέσματα. Η ΔΟΕ όπως προείπαμε, στη σελίδα της στο διαδίκτυο, αναφέρει τον Γκιούλα Κέλνερ ως τρίτο νικητή.

Ο τελικός: Λούης (Ελλάς) 2: 58.50 Βασιλάκος (Ελλάς) 3:06.03 Κέλνερ (Ουγγαρία) 3:06.35 Βρεττός (Ελλάς) Παπασυμεών (Ελλάς) Δεληγιάννης (Ελλάς) Γερακάκης (Ελλάς).