Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

- Πάμε για γλυκό στου Διαμαντάκου;

Ήταν μια πολύ συνηθισμένη πρόσκληση για βόλτα στο κέντρο της παλιάς Σπάρτης και ήτανε και η φράση της εφηβείας μας , όταν χνούδιαζε το πανώχειλό μας και νιώθαμε «μεγάλοι» . Διότι , σαν παιδιά , περισσότερο πηγαίναμε για γλυκό , οικογενειακώς , στο λαϊκό , υπόγειο Ζαχαροπλαστείο των Αφών ΚΑΙΣΑΡΗ , κάτω από το χειμερινό σινεμά ΦΛΟΡΑΛ , αλλά όταν μεγαλώσαμε και «αυτονομηθήκαμε», προτιμούσαμε να πηγαίνουμε στου ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ , για να «μας δούνε» , και να «δούμε» κι εμείς , και (τέλος πάντων) ν’ αφήσουμε το ίχνος μας στην πλατεία , που ήτανε το κέντρο ζωής της πόλης . Και λέγαμε : «Πάμε για γλυκό στου Διαμαντάκου» , γιατί ο Διαμαντάκος έμαθε τους Σπαρτιάτες όχι μόνο να τρώνε γλυκό αλλά και να νιώθουν «ανεβασμένοι» , γενικώς , κάθε φορά που κάθονταν στο Ζαχαροπλαστείο του .

Το Ζαχαροπλαστείο «ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ» «άφησε εποχή» στη Σπάρτη και δέσποσε στην κεντρική πλατεία επί 50 περίπου χρόνια . Το περίφημο αυτό ζαχαροπλαστείο το άνοιξε ο Νίκος Διαμαντάκος (καταγωγή από τους Γοράνους) , ο οποίος (όπως γινόταν τότε) κατέβηκε απ’ το χωριό του στην πόλη για να «κυνηγήσει» τα όνειρά του . Εργάστηκε πρώτα σαν γκαρσόνι στο καφενείο ΚΑΜΙΤΣΗ , επί της πλατείας , παντρεύτηκε με την Γκόλφω Στάικου από τη Σπάρτη κι απέκτησαν 7 παιδιά (!!!) ένα αγόρι κι έξι κορίτσια . Φιλοπρόοδος , αποφασιστικός κι ενεργητικός , ο Νίκος Διαμαντάκος , άφησε - κάποια στιγμή - τη δουλειά του γκαρσονιού και συνεταιρίστηκε με τον Κυριάκο ΣΜΥΡΝΙΩΤΟΠΟΥΛΟ , ο οποίος είχε στην ανατολική πλευρά της πλατείας , απέναντι από το Δημαρχείο , το άλλο φημισμένο Καφε-ζυθο-ζαχαροπλαστείο ΣΜΥΡΝΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ , στα αριστερά ακριβώς του ξενοδοχείου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ , εκεί που αργότερα άνοιξε το Ζαχαροπλαστείο ΜΠΡΑΖΊΛΙΑ των Αφών Μαυράκη . Κάποια στιγμή οι συνέταιροι χώρισαν και ο Νίκος Διαμαντάκος άνοιξε δικό του ζαχαροπλαστείο παραδίπλα , στα δεξιά του ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ , εκεί που σήμερα είναι το κατάστημα MISTER DONATS .

Ήταν ένα σύγχρονο για την εποχή του Ζαχαροπλαστείο , το οποίο ανέβασε το επίπεδο εξυπηρέτησης των θαμώνων της πλατείας μαζί και την ποικιλία και την ποιότητα των προσφερόμενων γλυκισμάτων . Στη δουλειά αυτή μπήκε και ο γιος του Νίκου Διαμαντάκου , ο Ανδρέας , που συνέχισε επάξια την οικογενειακή παράδοση . To ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ υπήρξε ονομαστό για την ποιότητα αλλά και την ποικιλία των γλυκισμάτων του , ανάμεσα στα οποία ξεχώριζαν η πουτίγκα , το προφιτερόλ , το εκλέρ , ο «μπαμπάς» , η πάστα αμυγδάλου και η σοκολατίνα , το μιλφέιγ , το σεράνο και η νουγκατίνα , το ζουμερό και μυρωδάτο γαλακτομπούρεκο , το κανταΐφι και ο μπακλαβάς και οι άλλοι γλυκοί πειρασμοί που βασίζονταν σε «μυστικές» συνταγές , με γεύσεις νοσταλγικές και αξεπέραστες , που δέθηκαν με στιγμές όμορφες της ζωής μας .

Η διακεκριμένη ποιότητα και ποικιλία των γλυκών ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ δεν ήταν τυχαία , αφού για την παρασκευή των γλυκισμάτων το ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ έφερνε ζαχαροπλάστες-σεφ , καταξιωμένους και με όνομα από την Αθήνα .

Ήταν , τότε , μια εποχή (η οποία κράτησε μέχρι και τη 10ετία του ’80) που το Ζαχαροπλαστείο , γενικώς , ήταν τρόπος ζωής . Δεν υπήρχε περίπτωση , μια οικογένεια ή μια συντροφιά να βγει βόλτα στο κέντρο της πόλης , Κυριακή ή γιορτινή ημέρα , και να μην καθίσει σε ένα ζαχαροπλαστείο . Γι’ αυτό και γύρω από την πλατεία λειτούργησαν , κατά καιρούς , πολλά και καλά ζαχαροπλαστεία (ΛΕΣΧΗ , ΚΑΙΣΑΡΗΣ , ΣΜΥΡΝΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ , ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΣ , ΣΑΜΠΑΝΙΔΗΣ , ΣΕΒΙΛΛΗ , ΜΠΡΑΖΙΛΙΑ , ΕΝΤΕΛΒΑΪΣ …κ.ά. ) που το καθένα ξεχωριστά αλλά και όλα μαζί έγραψαν τη δική τους γλυκιά ιστορία στην πόλη . Μετά τη 10ετία του ’80 οι συνήθειες και ο τρόπος ζωής άλλαξαν και κατάφεραν να εξαφανίσουν τα κοσμικά ζαχαροπλαστεία από το προσκήνιο . Άλλωστε , μια νέα ζωή άνοστη και άγλυκη τι ανάγκη είχε από ζαχαροπλαστεία ; Κάθε κοινωνία και κάθε εποχή έχει εκείνο που της πρέπει .

Στα 1968 ο Ανδρέας Ν. Διαμαντάκος , αποφάσισε να μεταφέρει το ζαχαροπλαστείο του στο ισόγειο του πατρικού του σπιτιού , στη σημερινή οδό Κ. Παλαιολόγου , αρ. 13 , που , τότε , στο τμήμα της από Όθωνος - Αμαλίας έως τη γέφυρα της Μαγουλίτσας λεγόταν Μονεμβασίας .

Η μετακίνηση του Ζαχαροπλαστείου ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ αλλά και η σύγχρονη και πολυτελής διαρρύθμιση της αίθουσας και του εργαστηρίου του νέου Ζαχαροπλαστείου , κατά το έτος 1968 , υπήρξε είδηση για την τοπική κοινωνία , όπως μαρτυρά το σχετικό δημοσίευμα στην εφημερίδα ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ του Ανδρέα Χιώτη , στις 3 Μαρτίου 1968 :

Η ΝΕΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΑΝΔΡΕΑ Ν. ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Πραγματικόν κόσμημα και τιμήν δια την Σπάρτην αποτελεί το νέον κατάστημα –ζαχαροπλαστείον - του προοδευτικού συμπολίτου επιχειρηματίου κ. Ανδρέα Ν. Διαμαντάκου .

Το νέον τούτον δημόσιον κέντρον στεγάζεται εις την ιδιόκτητον επιβλητικήν οικοδομήν του κ. Διαμαντάκου επί της οδού Μονεμβασίας 13 και είναι ένα εκ των καλλιτέρων της Ελλάδος εις το είδος του . Η ευρύχωρος , εις το έπακρον καλαίσθητος αίθουσά του είναι διαρρυθμισμένη κατά τα σύγχρονα Ευρωπαϊκά πρότυπα , η πολυτέλεια δε και ο πλούτος των ειδών αποτελούν το κύριον χαρακτηριστικόν της . Το εργαστήριον ζαχαροπλαστικής , που αποτελεί και την βάσιν της νέας επιχειρήσεως , εξωπλισμένον με όλα τα σύγχρονα μηχανήματα και με δεσπόζον στοιχείον την απαστράπτουσαν καθαριότητα , ομοιάζει προς χειρουργικόν θάλαμον .

Ιδιαιτέρα προσοχή θα δοθή εις το θέμα της ποιότητος των παραγομένων ειδών , διότι τούτο αποτελεί την «φίρμαν» και παράδοσιν μισού αιώνος δια την επιχείρησιν Διαμαντάκου . Προς τούτο ο κ. Α. Διαμαντάκος απεφάσισε να προσλάβη ένα εκ των καλλιτέρων ζαχαροπλαστών των Αθηνών , γνωστόν «μαιτρ».

Η επίπλωσις του νέου καταστήματος , από τις καλλίτερες , ακριβώτερες και πλέον σύγχρονες , θα του προσδώση ιδιαίτερον γούστο και αρχοντιά .

Τα εγκαίνια του νέου ζαχαροπλαστείου θα τελεσθούν λίαν συντόμως και ευθύς ως περατωθούν ο διάκοσμος της αιθούσης και αι εγκαταστάσεις του εργαστηρίου ,

ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ , 3 Μαρτίου 1968

Το κτήριο στο οποίο μεταφέρθηκε το νέο , πολυτελές ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ ήταν (και είναι μέχρι σήμερα) ένα από τα πιο όμορφα και χαρακτηριστικά σπίτια της παλιάς Σπάρτης : Ένα διώροφο κτήριο του 1928 , με τετράρριχτη κεραμοσκεπή και πρόσοψη από γκρίζα μαρμαρόπετρα πολύ καλά λαξευμένη σε ορθογώνιο σχήμα . Στα άκρα και στα πλαίσια των παραθύρων οι πέτρες προεξέχουν δίνοντας ξεχωριστή , ανάγλυφη ομορφιά στην όλη μορφή του κτιρίου .

Πολύ όμορφοι και οι τρεις εξώστες της πρόσοψης με ωραία σφυρήλατα κιγκλιδώματα και με μαρμάρινα σκαλιστά υποστηρίγματα (φουρούσια).

Ξεχωρίζουν , επίσης , τα αυθεντικά μεταλλικά στέγαστρα της πρόσοψης και της πλευρικής εισόδου στον όροφο .

Υπέροχη είναι και η βαριά «αυστηρή» σιδερένια αυλόπορτα , με τα μαρμάρινα σκαλοπάτια , τις δωρικές παραστάδες και το υπέρθυρο .

Η πραγματικότητα του νέου ζαχαροπλαστείου ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ ξεπέρασε, πραγματικά , ακόμα και το δημοσίευμα στον ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΚΗΡΥΚΑ . Ο Ανδρέας Διαμαντάκος , χωρίς να φεισθεί χρημάτων επέλεξε ό,τι καλύτερο υπήρχε στην αγορά από πλευράς υλικών κι εξοπλισμού και κατάφερε να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα : Να δημιουργήσει , δηλαδή , ένα πολυτελές Ζαχαροπλαστείο το οποίο ερχότανε από το μέλλον , ένα Ζαχαροπλαστείο που όμοιό του δεν είχαν ξαναδεί οι Σπαρτιάτες , ένα Ζαχαροπλαστείο που μέχρι σήμερα παραμένει , ακόμα , ως ανάμνηση , μοναδικό και αξεπέραστο . Φυσικά , η ποιότητα των γλυκισμάτων παρέμεινε η γνωστή – διαχρονική - ποιότητα ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ , δηλαδή… ΚΟΡΥΦΑΙΑ . Οι επιφανείς ζαχαροπλάστες της Αθήνας συνέχισαν να έρχονται και να δημιουργούν στο εργαστήριο του Ζαχαροπλαστείου ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ (πάντα με ποιοτικά , εκλεκτά και αγνά υλικά) βοηθούμενοι από Σπαρτιάτες μαθητευόμενους ζαχαροπλάστες , μερικοί εκ των οποίων διακρίθηκαν, μετέπειτα , ανοίγοντας δικά τους ζαχαροπλαστεία .

Ο Ανδρέας Διαμαντάκος υπήρξε ένας διακεκριμένος Σπαρτιάτης , εκπρόσωπος μιας άλλης , αξέχαστης εποχής : Ωραίος άνδρας , ευκατάστατος οικονομικά , πάντα καλοντυμένος με την τελευταία λέξη της μόδας , bon viver (κατά τους Γάλλους) , αφοσιωμένος-όμως - στην οικογένεια με την ευρεία έννοια . Δική του οικογένεια δεν έκανε λόγω πεποιθήσεων (προφανώς) , αλλά κι επειδή είχε να αποκαταστήσει 6 αδερφές . Όλοι γνωρίζουν πως σ’ εκείνα τα χρόνια ο αδερφός έπρεπε να θυσιάσει , αν χρειαζόταν , τη δική του ζωή , για να παντρέψει πρώτα τις αδερφές του και μετά , αν είχε χρόνο και διάθεση , να κοιτάξει και τη δική του ζωή . Ο Ανδρέας Διαμαντάκος πίστευε στη φιλία , είχε πολλούς , καλούς και αφοσιωμένους φίλους και ήταν ένα πρόσωπο το οποίο «μετρούσε» ξεχωριστά στην τοπική κοινωνία . Η μεγάλη ικανοποίηση της ζωής του ήταν να βλέπει πελάτες ευχαριστημένους κι ενθουσιασμένους από το Ζαχαροπλαστείο του , το οποίο είχε ξεπεράσει τα σύνορα της Σπάρτης και είχε κάνει όνομα στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό :

-Αν περάσετε από τη Σπάρτη , να πάτε οπωσδήποτε στο Ζαχαροπλαστείο του ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ .

Αυτή ήταν μια από τις πρώτες οδηγίες – συμβουλές που έδιναν στους υποψήφιους επισκέπτες – τουρίστες της Σπάρτης , όσοι είχαν ήδη έρθει στη Σπάρτη έστω και μία φορά .

Για πρώτη φορά στην ιστορία της πόλης (κι αυτό ισχύει έως ΚΑΙ σήμερα) βρέθηκε ένα μαγαζί , το οποίο κατάφερε να απαγκιστρώσει τους Σπαρτιάτες από την πλατεία . Οικογένειες , παρέες , νέοι αλλά και μεσήλικες , με έναν λόγο ΟΛΟΙ οι Σπαρτιάτες , έρχονταν στο νέο Ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ όχι μόνο για να δοκιμάσουν τα υπέροχα γλυκίσματά του αλλά και για να απολαύσουν την πολυτέλεια και τη μοναδική ατμόσφαιρά του . Κι όταν έρχονταν γιορτές ή επέτειοι , μια τούρτα ή ένα κουτί γλυκίσματα από του ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ ήταν από τα καλύτερα και πιο καλοδεχούμενα δώρα που μπορούσε να επιλέξει κάποιος για τους εορτάζοντες .

Κι εμείς , οι μαθητές του Αρρένων και οι μαθήτριες του Θηλέων , κάπου εκεί στα 1970 (λίγο πριν και λίγο μετά) είχαμε κάνει το Ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ στέκι αγαπημένο , για να ανταλλάξουμε τα «γλυκά» , μυστικά μας , να φάμε ένα ωραίο γλυκό και να πιούμε ένα βερμούτ που ήτανε τότε πολύ της μόδας ανάμεσα στους νεολαίους , πάντα με τον αόρατο φόβο μην μας κάνει «έφοδο» κανένας καθηγητής , μιας και η ζωή μας ήταν ελεγχόμενη και περιορισμένη .

Το νέο Ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ υπήρξε , πραγματικά , μοναδικό και ανεπανάληπτο ακόμα και για τα μέτρα της σημερινής εποχής , συνεχίζοντας την παράδοση για αρκετά , ακόμα , χρόνια , έως ότου έκλεισε κάπου στα 1985 . Λίγο μετά έφυγε από τη ζωή και ο Ανδρέας Διαμαντάκος , αφήνοντας , πίσω του μνήμες «γλυκές» που δεν θα σβήσουν ποτέ αλλά και την άσβεστη μνήμη ενός Σπαρτιάτη που κόσμησε τη ζωή και την ιστορία της πόλης μας .

Σήμερα , το υπέροχο διώροφο σπίτι του ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ (σημερινής ιδιοκτησίας ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗ) παραμένει όρθιο , σοβαρό , επιβλητικό και αγέρωχο , εκεί χαμηλά στην ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ , για να θυμίζει εποχές που πέρασαν , αλλά ζουν στην καρδιά μας , γιατί ήτανε , στ’ αληθεια , όμορφες , ανθρώπινες , ζεστές και αυθεντικές .

Το ζαχαροπλαστείο ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ θα συνεχίζει , για πολλά – πολλά χρόνια ακόμα , να μας χαρίζει γεύσεις νοσταλγικές , γεύσεις που θα μας θυμίζουν οικογενειακές εξόδους , παρέες και φιλίες που άντεξαν στον χρόνο , αγάπες που πέρασαν αλλά μένουν , χρόνια αθωότητας που πασπαλίστηκαν πάνω στη ζωή μας όπως ο ΔΙΑΝΤΑΚΟΣ πασπάλιζε την τρούφα και τα τριμμένα αμύγδαλα και τα σιρόπια και τη ζάχαρη την άχνη πάνω στα γλυκά του , δημιουργώντας τη γλυκιά σαν παραμύθι , ιστορία του Ζαχαροπλαστείου του .

*Ο μικρός στην παλιά φωτογραφία είναι ο Κώστας Ζανόπουλος , ανιψιός του Ανδρέα Διαμαντάκου , φίλος , «αδερφός» και συμμαθητής μας στο Γυμνάσιο Αρρένων , που μας «έφυγε» απρόσμενα πριν από λίγα χρόνια .

*Οι πληροφορίες και οι φωτογραφίες οφείλονται στην ανιψιά του Ανδρέα Διαμαντάκου, Σταύρη Ζανοπούλου – Βαβαρούτσου , εκλεκτή φίλη και παλιά συμμαθήτρια στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Σπάρτης , την οποία ευχαριστώ «εκ βάθους καρδίας» .