Εδώ και τώρα: Ένταξη υγειονομικών στα ΒΑΕ

Γράφει ο Αλέξανδρος Βουνάσης*

Σε κάθε εργασιακό χώρο οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε επαγγελματικό κίνδυνο, σε διάφορους βλαπτικούς παράγοντες (βιολογικούς, μολυσματικούς, τοξικούς, εργονομικούς κ.ά.) που φθείρουν τη σωματική και ψυχική υγεία, προκαλούν επαγγελματικές νόσους ή και εργατικά ατυχήματα. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιχειρηματολογία που να τεκμηριώνει τα παραπάνω. Αρκεί το παράδειγμα των εργαζομένων στα τσιμέντα, στον αμίαντο, στα τυπογραφεία, στις οικοδομές κ.λπ. Ωστόσο, χρειάζεται συστηματική καταγραφή του επαγγελματικού κινδύνου και παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων κάτι που αναγνωρίζει κι ο νομοθέτης θεσπίζοντας την υποχρεωτική ανάθεση αυτού του έργου σε εκπαιδευμένους Γιατρούς Εργασίας και Τεχνικούς Ασφαλείας σε κάθε εργασιακό χώρο. Όμως, δεκαετίες τώρα, από ΟΛΕΣ ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις, έγινε προσπάθεια όχι να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας, αλλά αντιθέτως σταδιακά άρχισαν να αφαιρούνται δικαιώματα.

Οι υγειονομικοί σε όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες Υγείας – Πρόνοιας εκτίθενται σε ιδιαίτερα υψηλό επαγγελματικό κίνδυνο. Χαρακτηριστικό είναι το ποσοστό θετικών στον κορονοϊό στο γενικό πληθυσμό που μπορεί να κυμαίνεται από 2,5% - 4%, ενώ στους υγειονομικούς το ποσοστό είναι έως και δεκαπλάσιο (>25% δείχνουν οι μελέτες σε Ευρωπαϊκές χώρες ήδη από το πρώτο κύμα).

• Κυκλικό ωράριο στους νοσηλευτές, δουλειά με διπλοβάρδιες πρωί - νύχτα – απόγευμα με ελάχιστη ανάπαυση, χιλιάδες χρεωστούμενα ρεπό και μεγάλες καθυστερήσεις στη χορήγηση κανονικής άδειας.

• Πολλές εφημερίες στους γιατρούς (πέραν του νόμιμου πλαφόν που ήδη είναι μη αποδεκτό ως υπερεργασία που επιβαρύνει την υγεία), εξαντλητικές, χωρίς ρεπό την επόμενη της εφημερίας, δουλειά απερίγραπτης έντασης στη γενική εφημερία.

• Τραυματιοφορείς, φυσικοθεραπευτές, καθαριστές, τραπεζοκόμοι, διοικητικοί, τεχνικοί, με νοσήματα φθοράς που κυριολεκτικά θερίζουν.

• Τεχνολόγοι και παρασκευαστές που εκτίθενται σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες και σε βιολογικά μολυσμένα υγρά, ή άλλους χημικούς παράγοντες (αντιδραστήρια, ραδιοϊσότοπα κλπ).

• Διοικητικοί, που λόγω της πλήρους αναντιστοιχίας του διαθέσιμου προσωπικού με φόρτο εργασίας, εκτός από το «τέρας» της γραφειοκρατίας έρχονται καθημερινά σε επαφή με ένα – δικαιολογημένα – λόγω πολυκοσμίας & καθυστερήσεων αγανακτισμένο κοινό, σε εντελώς ακατάλληλους εργονομικά χώρους με απαράδεκτες εργασιακές συνθήκες.

• Τεχνικοί που δουλεύουν σε υψηλές θερμοκρασίες στα μηχανοστάσια, ηλεκτρολόγοι που είναι stand-by όλο το 24ωρο σε τέτοια έλλειψη που αν αρρωστήσουν μένουν ολόκληρες εγκαταστάσεις ακάλυπτες.

• Εργαζόμενοι όλων των κλάδων που υπηρετούν σε «κλειστούς χώρους» στις ΜΕΘ, στις μονάδες εμφραγμάτων και καρδιοχειρουργημένων, στα χειρουργεία, έχουν υποστεί σε υψηλό ποσοστό, σχεδόν 50%, το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης (burnout) με απρόβλεπτες συνέπειες και στη δουλειά τους και στην ψυχική τους υγεία.

• Σε όλα τα νοσοκομεία υπάρχουν πολλοί χώροι ιοντίζουσας ακτινοβολίας με ραδιενεργές ουσίες και ακτινοβολίες καρκινογόνες, όχι μόνο για τους χειριστές, αλλά και για το υπόλοιπο προσωπικό και τους ασθενείς σε περίπτωση διαρροής, χωρίς πρόβλεψη για απομόνωση.

• Οι εργαζόμενοι στις ψυχιατρικές κλινικές, μετά το κλείσιμο πολλών ψυχιατρείων και την ανυπαρξία δομών Π.Φ.Υ., περνάει άλλο Γολγοθά με τις εισαγγελικές εντολές, τους ελάχιστους χώρους νοσηλείας, τα ράντζα και τη συνύπαρξη σε μικρό χώρο διεγερτικών και κατεσταλμένων ασθενών.

Πολλά από τα παραπάνω θα μπορούσαν να έχουν εξαλειφθεί με μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, (30.000 πανελλαδικά οι κενές οργανικές θέσεις όλων των κλάδων και 6.500 των γιατρών) και τη μονιμοποίηση όλων των ελαστικά εργαζομένων που υπερβαίνουν πλέον το 25% του συνόλου των υπηρετούντων και την ουσιαστική ενίσχυση της ΠΦΥ, της πρόληψης και των δομών αποκατάστασης. Πρόκειται για μια αναντίρρητη πραγματικότητα πολλών ετών, όπως είναι πασίγνωστο στην υγειονομική κοινότητα η οποία σκόπιμα και συστηματικά συγκαλύπτεται. Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ, έφερε στον …αφρό της κοινής γνώμης μέρος των συνεπειών των ΣΥΣΣΩΡΕΥΜΕΝΩΝ προβλημάτων, πολλά από τα οποία σχετίζονται ευθέως με την μέχρι τώρα ΜΗ ΕΝΤΑΞΗ των υγειονομικών στα ΒΑΕ. Συνάδελφοι μισθωτοί διαφόρων ειδικοτήτων που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα υγείας έχουν ενταχθεί στον κανονισμό των ΒΑΕ του πρώην ΙΚΑ . Όμως, ακόμη και σ’αυτούς οι όροι ένταξης πολύ απέχουν από τις πραγματικές ανάγκες.

Τον Μάη του 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εξήγγειλε επαναπροσδιορισμό των ΒΑΕ για όλους τους κλάδους με ξεκίνημα ΑΠΟ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΒΑΣΗ. Αυτό καταγγέλθηκε από το εργατικό κίνημα, ότι αποσκοπεί στην αφαίρεση δικαιωμάτων. Οι υγειονομικοί προβάλλαμε το δίκαιο αίτημα για ένταξη στα ΒΑΕ όλων όσων εκτίθενται σε τέτοιες συνθήκες και επαγγελματικούς κινδύνους, αλλά εισπράξαμε …εκκωφαντική σιωπή!

Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ συνέστησε επιτροπή διαλόγου για τα ΒΑΕ και για τους υγειονομικούς που υποτίθεται θα είχε ολοκληρώσει το έργο της ως το τέλος Οκτώβρη 2020. Το θέμα έφερε ολοκληρωμένα στην επικαιρότητα και στη συζήτηση στη Βουλή το ΚΚΕ με πρόταση νόμου που κατέθεσε τον Ιούνιο 2020. Και ο πιο δύσπιστος, αυτή την περίοδο της πανδημίας έχει αντιληφθεί την επικινδυνότητα του επαγγέλματος μας. Χαρακτηριστικό είναι το ποσοστό θετικών στον κορωνοϊό στο γενικό πληθυσμό που μπορεί να κυμαίνεται από 2,5% - 4%, ενώ στους υγειονομικούς το ποσοστό είναι έως και δεκαπλάσιο (>25% δείχνουν οι μελέτες σε Ευρωπαϊκές χώρες ήδη από το πρώτο κύμα). Δεν είναι τυχαίο ότι δεκάδες ή και εκατοντάδες συνάδελφοι σε κάθε νοσοκομείο είναι οι μολυσμένοι ή τίθενται σε καραντίνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, οι θέσεις για την ειδικότητα ιατρικής της εργασίας πανελλαδικά δεν ξεπερνούν τις 60! Πολλές δομές υγείας, ακόμα και μεγάλα νοσοκομεία δεν έχουν γιατρούς εργασίας (όπως βέβαια και άλλοι χώροι)! Μάλιστα, εκμεταλλευόμενοι τις ΠΝΠ για την πανδημία η κυβέρνηση νομοθέτησε τη άσκηση καθηκόντων Γιατρού Εργασίας από συναδέλφους άνευ ειδικότητας! Πολλά άλλα στοιχεία θα μπορούσαν να προστεθούν ως αναγκαία για είναι η ένταξή μας στα ΒΑΕ πλήρης. Αναφέρθηκαν τα βασικότερα.

Πάντως είναι απαράδεκτο, οι καθ΄ύλην αρμόδιοι του κλάδου των υγειονομικών π.χ. νοσοκομειακοί γιατροί μέσω της ομοσπονδίας τους (Ο.Ε.Ν.Γ.Ε.), και άλλων ομοσπονδιών να μην έχουν προσκληθεί να καταθέσουν την άποψή τους στην επιτροπή που έχει συσταθεί.

Δεν υπάρχουν αυταπάτες ότι η εργοδοσία – κρατική ή ιδιωτική – υπακούοντας στους διεθνείς κανόνες του κεφαλαίου και της εγχώριας πλουτοκρατίας θα προσπαθήσει για άλλη μια φορά ΚΑΙ ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ, είτε να αφαιρέσει περαιτέρω δικαιώματα, είτε να δώσει ψίχουλα για να ξεγελάσει τους υγειονομικούς και τους άλλους εργαζόμενους, να τους διαχωρίσει και να τους βάλει να τσακώνονται μεταξύ τους.

Όλα είναι θέμα συσχετισμών και εξαρτώνται από το πόσο το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα είναι ισχυρό, οργανωμένο, αποφασισμένο να υπερασπιστεί και να διευρύνει τα «ιερά και όσια» των εργαζομένων!

(*) Γιατρός ΕΣΥ – Μέλος του Σωματείου εργαζομένων του Γ.Ν. Λακωνίας(Ν.Μ Σπάρτης) – Εκλεγμένος με την ΔΗ.ΠΑ.Κ – Μέλος του Δ.Σ. του Ιατρικού Συλλόγου Λακωνίας