Γράφει ο Θέμης Πατσιλίβας*

Στεφανωμένη διότι κατάφερε μέσα σε 40 χρόνια να διαθέτει αξιόλογο σύστημα Βιολογικού καθαρισμού των οικιακών μας αποβλήτων, έναν απέραντο αριθμό συστημάτων άντλησης νερού, δεκάδες δεξαμενές συλλογής και διάθεσης και πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα δικτύου μεταφοράς και διανομής του νερού.
Διαθέτει ποιοτικό και υγειές νερό, ελεγχόμενο από ένα άρτια εξοπλισμένο χημικό εργαστήριο, που πληροί τους Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς δείκτες. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός η ΔΕΥΑΣ που κάθε σύστημα και όργανό της έχει διάρκεια λειτουργικής ζωής.
Το νερό, από τη στιγμή που χρειάζεται άντληση, συλλογή, μεταφορά, εξυγίανση, έλεγχο και σύστημα διάθεσης, από αγαθό κοινωνικής δωρεάς, μετατρέπεται σε είδος ανταποδοτικού εμπορεύματος, με διαχειριστή τη ΔΕΥΑΣ (Ν.1069/1980).
Υπάρχουν ευρωπαϊκοί και εθνικοί δείκτες κόστους- οφέλους που πρέπει οι πολιτικές διοικήσεις των Δήμων να προσπαθούν να συγκρατούν στο χαμηλότερο δυνατό σημείο.
Δυστυχώς σε αυτό το σημείο χρεοκοπήσαμε. Χρεοκοπήσαμε διότι το άνοιγμα της ψαλίδας κόστους διάθεσης ανά m3 νερού μεγάλωνε, οι δαπάνες αυξάνονταν συνεχώς και η τιμή διάθεσης παρέμενε στάσιμη ή μειωνόταν.
Αποτέλεσμα αυτού του ανορθολογισμού να φτάσει η δαπάνη παραγωγής του m3 νερού 1,53€ και η διάθεση να παραμένει κάτω του 1€ ανά m3 κατανάλωσης.
Καλλιεργήθηκε πολλές φορές η καταναλωτική αντίληψη πως το νερό του Θεού που έγινε προϊόν με τιμή κόστους, μπορούμε να μη το πληρώνουμε ούτε στο κόστος παραγωγής του και να το σπαταλάμε, να το κλέβουμε και προς δόξα της μωρίας ελαχίστων, να προξενούμε δολιοφθορές στον φέροντα οργανισμό του.
Η σύγχρονη τεχνολογία διαχείρισης των υδάτινων πόρων ξεπέρασαν τις γνωστικές ικανότητές μας και αυτό συνέβαλλε στην αύξηση του κόστους παραγωγής του νερού.
Το 2020 συντάχθηκαν δυο χρηματοοικονομικές επιστημονικές μελέτες που μας υπέδειξαν τα λάθη του παρελθόντος και τα αναγκαία βήματα του παρόντος.
Βασικά συστατικά στοιχεία της μελέτης είναι οι τρόποι μείωσης των δαπανών και μια δίκαιη και ήπια αναπροσαρμογή της τιμής διάαθεσης.
Τα σημεία συμπίεσης του κόστους των δαπανών εστιάζονται:
1. Στην κατανάλωση ενέργειας (ΔΕΗ).
2. Στο κόστος αποκατάστασης των βλαβών.
3. Στην ορθολογικότερη διαχείριση των προμηθειών.
4. Στις ορθολογικότερες συμβάσεις έργου, υπηρεσιών και μισθών.
5. Στον έλεγχο της απώλειας του προϊόντος (κλοπές, διαρροές, υδρομαστεύσεις).
6. Στον έλεγχο των συσσωρευμένων απαιτήσεων (ληξιπρόθεσμοι οφειλέτες επί πολλά έτη).
7. Στην αύξηση του συνολικού ετήσιου προς διάθεση νερού, με σωστή καταμέτρηση σε 3/μηνιαία διαστήματα και με περιορισμό του χρόνου που μεσολαβεί μεταξύ μέτρησης και πληρωμής των λογαριασμών.
Δεν είναι δυνατόν να είναι ο Μ.Ο. του κάθε υδρομέτρου 70m3 κατανάλωση το χρόνο, δεδομένου ότι σε κάθε χρήση πλυντηρίου χρειάζονται 140 λίτρα νερού, στο δε καζανάκι του WC 15 λίτρα σε κάθε χρήση.
Δεν είναι δυνατόν 5000 υδρόμετρα να δείχνουν συνεχώς μηδενική κατανάλωση επί έτη.
Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές 10 και 20 περιόδων (ετών ή εξαμήνων) και να μη αναζητούνται για να ξεκαθαρίσει αυτό το μελανό σημείο, αλλά και να καθαρίσουν οι καταστάσεις των πελατών, με πλήρως ενημερωμένο μητρώο των καταναλωτών.
Δεν είναι δυνατόν από τους πρώτους συστηματικούς έλεγχους που έκανε η ΔΕΥΑΣ πρόσφατα, να προκύπτει μεγάλος αριθμός παράνομων συνδέσεων ύδρευσης.
Δεν είναι δυνατόν τα υδρόμετρα να είναι στο εσωτερικό των οικιών και να μην υπάρχει πρόσβαση σε υπαλλήλους της υπηρεσίας, οι οποίοι πολλές φορές δέχονται ακόμη και προπηλακισμούς.
Δεν είναι δυνατόν να παίρνονται αποφάσεις απομείωσης υψηλών λογαριασμών με ασαφή υποστηρικτικά και αποδεικτικά στοιχεία που κεντρίζουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
Προσωπικά, ως αυτοδιοικητικός, υπηρετώ και σέβομαι πλούσιους και φτωχούς αξιωματούχους και απλούς συνδημότες.
Για την ως άνω αναφερόμενη κατάσταση ζητώ την υποστήριξη ειδικών συμβούλων όπως δικηγόρου, ηλεκτρολόγου- μηχανολόγου και γραφείου οργάνωσης των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων σε όλη τη διαδρομή τους βοηθώντας το ελάχιστο υπάρχον υπαλληλικό προσωπικό, με εισηγητικό ρόλο.
Ένας αριθμός υπαλλήλων της ΔΕΥΑΣ έχει «καταναλώσει» τον παραγωγικό υπαλληλικό βίο και οι απαιτήσεις της εποχής και της τεχνολογίας ίσως τους έχουν ξεπεράσει.
Είναι φυσικό και επόμενο να «παλιώνουμε», άνθρωποι, κατασκευές και νοοτροπίες και να ζητάμε αντικατάσταση.
Εάν δεν αλλάζουμε βουλιάζουμε, είναι φυσική επιλογή.
Σε ένα κόσμο συνεχώς μεταβαλλόμενο, η στατικότητα στη σκέψη μας και τις πρακτικές μας, θα μας σαρώσει σα το τσουνάμι, γι αυτό πρέπει να προλάβουμε να διασωθούμε.
Γεννηθήκαμε για μια αλήθεια και ένα δίκιο. Ζούμε δυστυχώς σε ένα ψέμα και ένα άδικο, σε πλανητικό και εθνικό επίπεδο.
Η ΔΕΥΑΣ έχει ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις και υποχρεώσεις αιτιολογημένα ή αναιτιολόγητα. Ένα είναι όμως βέβαιο, ότι είναι μια ζωή υπηρέτρια του Δήμου χωρίς μισθό και παντός καιρού.
Σε κάθε της βήμα για υπερπήδηση των προβλημάτων της, διαρκώς ορθώνονται αρνήσεις.
Για τις προαναφερθείσες αντιστάσεις προς εξυγίανση της ΔΕΥΑΣ, προτείνω το διαχειριστικό έλεγχο της επιχείρησης σε βάθος 10/ετίας (2010-2020) για να ξεκαθαρίσει αυτή η έρπουσα επί πολλά έτη μομφή κατά της υπηρεσίας.
Έτσι θα προστατέψουμε ανθρώπους, υπηρεσία και θεσμό από τη μολυσματική εκφορά λόγων που εξυπηρετούν αλλότρια συμφέροντα.
Η ΔΕΥΑΣ χρειάζεται τη στήριξη του κόσμου σε αυτή τη δύσκολη θέση που βρίσκεται.


* Πρόεδρος ΔΣ ΔΕΥΑ Σπάρτης