«Η Τουρκία κοντεύει να “γκριζάρει” το μισό Αιγαίο» τονίζει ο Αντώνης Σαμαράς και προσθέτει πως για να αποφύγουμε μία σύγκρουση πρέπει να τους «πείσουμε ότι αν έμπρακτα παραβιάσουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι για όλα»

ΕΛΛΑΔΑ. Βαθυγάλανη διαχωριστική γραμμή τραβάει ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς απέναντι σε όσους εισηγούνται να ανοίξει ένας διάλογος με την Τουρκία, υπό τις παρούσες συνθήκες. Μάλιστα το πράττει λίγες ώρες μετα το τηλεφώνημα Μητσοτάκη σε Ερντογάν. «Διάλογο με "πειρατές" δεν κάνει κανείς!» διαμηνύει με τη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», ενώ εμφανίζεται αντίθετος και στην προοπτική μιας προσφυγής στη Χάγη, στη βάση ενός «συνυποσχετικού» που θα παρακάμπτει - όπως αναφέρει - το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Με την στάση του αυτή από την μια θέλγει της ακροδεξιά και εθνικιστική Νέα Δημοκρατία ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύεται σε βασική συνιστώσα του κυβερνώντος κόμματος, ενόψει εξελίξεων, ίσως και πρόωρων εκλογών.

Πολλοί είναι αυτοί που στην παρέμβαση Σαμαρά βλέπουν την έμμεση αμφισβήτηση του Μητσοτάκη στις επιλογές που ακολουθεί με την Τουρκία. Αρκατοί όμως είναι και εκείνοι που εκτιμούν ότι η στάση Σαμαρά είναι ο ισχυρός μαγνήτης της ακροδεξιάς τάσης του κόμματος και της κοινωνίας.

Μέσα στο σκηνικό που διαμορφώνεται, το βασικό όπλο της χώρα μας είναι, κατά τον πρώην πρωθυπουργό, να κινηθούμε αποτρεπτικά και να πείσουμε την Τουρκία ότι, εάν έμπρακτα παραβιάσει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, «είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι για όλα». Αυτό ίσως να σημαίνει ότι ο Αντώνης Σαμαράς επιθυμεί ψυχρότητα με τον Ερντογάν και θερμότητα στην επίδειξη ισχύος της Ελλάδας. Είναι όμως σήμερα αυτή η ενδεικνυόμενη στάση;

Δείτε πως απαντά στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» και στον Διονύση Νασόπουλο ο Αντώνης Σαμαράς, στέλνοντας μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση.

- Μήπως ο ελληνοτουρκικός διάλογος θα ήταν μια διέξοδος για να αποφύγουμε τη ρήξη, έστω και την τελευταία στιγμή;

Κοιτάξτε, δεν έχουμε απέναντί μας έναν «καλοπροαίρετο γείτονα» που ζητάει να διευθετήσουμε τις πάγιες διαφορές μας. Εχουμε έναν επιθετικό γείτονα που θέτει συνεχώς νέα ζητήματα και προχωρά σε έμπρακτη αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Εχουμε προκλητικές κινήσεις αναθεωρητισμού - επεκτατισμού εις βάρος μας.

Τι ακριβώς «διάλογο» να κάνουμε με την Τουρκία; Μήπως, αν τα νησιά μας έχουν πλήρη επήρεια ΑΟΖ όπως προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας - που όμως η Τουρκία δεν το δέχεται; Αν έχει δικαίωμα να στέλνει γεωτρύπανα να κάνουν έρευνα και εξόρυξη πάνω σε ελληνική ΑΟΖ; Αν έχει δικαίωμα να στέλνει εργαλειοποιημένους λαθρομετανάστες στην Ελλάδα; Αν μπορεί να υπογράφει παράνομες συμφωνίες με τρίτες χώρες καταπατώντας την Ελληνική ΑΟΖ -συμφωνίες που όλες οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής καταγγέλλουν ως παράνομες; Αυτά όλα είναι «πειρατικές» ενέργειες. Και διάλογο με «πειρατές» δεν κάνει κανείς!

Οποιος παίρνει στα σοβαρά τον διάλογο θυμάται πάντα το εξής: Οτι πριν κάτσεις στο τραπέζι, ο απέναντι πρέπει και να σε υπολογίζει και να σε σέβεται. Αλλιώς δεν γίνεται διάλογος. Γι' αυτό με «πειρατές» δεν διαπραγματεύεται κανείς...

- Πού οφείλεται το ότι οι διαφωνίες μεταξύ των δύο χωρών δεν δείχνουν μόνον μεγάλες, αλλά και αγεφύρωτες;

Στο ότι εμείς επιμένουμε ότι μοναδική διαφορά μεταξύ μας είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ. Αλλά η Τουρκία θέτει συνεχώς νέα ζητήματα. Πριν από τα Ιμια δεν υπήρχε αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας στο Αιγαίο. Τώρα κοντεύει να «γκριζάρει» το μισό Αιγαίο! Κι εμείς σωστά επιμένουμε ότι βάση επίλυσης των διαφορών μας είναι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που σήμερα το έχουν προσυπογράψει πάνω από 160 χώρες. Αλλά η Τουρκία δεν το δέχεται, ούτε το έχει προσυπογράψει, ακριβώς γιατί το Διεθνές Δίκαιο «συμφέρει» τις ελληνικές θέσεις. Θέλει, λοιπόν, να πάμε στη Χάγη υπογράφοντας προηγουμένως ένα «συνυποσχετικό» που παρακάμπτει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Δηλαδή να απεμπολήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα...

- Επειδή έχουν καταγραφεί ενστάσεις, είναι βέβαιο ότι το Διεθνές Δίκαιο συμφέρει τις ελληνικές θέσεις;

Ναι. Αλλά δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Ο,τι σου αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο πρέπει να είσαι σε θέση και να το υπερασπιστείς. Γιατί αλλιώς κινδυνεύεις να το χάσεις... Το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει απερίφραστα ότι τα νησιά έχουν πλήρη επήρεια σε αιγιαλίτιδα ζώνη, υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ. Που σημαίνει ό,τι ακριβώς προβλέπεται και για τη στεριά. Τελεία και παύλα. Μόνες εξαιρέσεις από τον κανόνα, οι «βράχοι» που δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη ζωή, ούτε οικονομική ζωή γενικότερα. Ετσι, όλα τα νησιά μας στο Ανατολικό Αιγαίο, τα Δωδεκάνησα, συμπεριλαμβανομένου του Καστελλορίζου και προφανώς η Κρήτη, όλα έχουν πλήρη δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.

- Το Διεθνές Δίκαιο, ωστόσο, μιλάει και για την υποχρέωση των κρατών να οριοθετήσουν με τους γείτονές τους την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Αρα προβλέπει διάλογο ή προσφυγή σε Διεθνή Διαιτησία...

Το Διεθνές Δίκαιο προβλέπει την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Αλλά δεν θέτει υπό αίρεση την... ύπαρξή της! Δεν εξαρτά το αν μια χώρα έχει ΑΟΖ από το αν το... δέχεται ο γείτονάς της! Τα όρια της ΑΟΖ πρέπει να συζητήσουμε με τον γείτονα. Οχι το αν... υπάρχει ΑΟΖ. Η Τουρκία δεν έχει διαφωνίες «οριακές» - δηλαδή για τα όρια της ΑΟΖ. Αμφισβητεί πλήρως ότι τα νησιά μας έχουν ΑΟΖ!

- Κι αν δεν υπάρχει τρόπος διαλόγου, τότε η σύγκρουση είναι η μόνη επιλογή;

Η Ελλάδα δεν επιδιώκει τη σύγκρουση. Αλλά όταν ο άλλος έρχεται και σου παραβιάζει την κυριαρχία, δεν έχεις το «δίλημμα» αν θα υπερασπιστείς την κυριαρχία σου ή όχι. Η υπεράσπιση της κυριαρχίας σου από ευθεία πρόκληση είναι υποχρέωση κάθε κράτους. Αν την αθετήσουμε, τότε παύουμε να υπάρχουμε ως κυρίαρχο κράτος! Αλλά παύουν και όλοι οι άλλοι να μας αντιμετωπίζουν ως κυρίαρχο κράτος...

- Πώς θα μπορούσε, λοιπόν, να μειωθεί ο κίνδυνος μιας σύγκρουσης;

Αν λειτουργήσει η ελληνική αποτροπή!

- Τι θα πει αυτό;

Να τους πείσουμε ότι αν έμπρακτα παραβιάσουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι για όλα! Και «έτοιμοι» και «αποφασισμένοι»...

- Δηλαδή;

Αυτό που είπε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος, πριν από λίγες μέρες. Που δεν είναι διαφορετικό απ' ό,τι είχε πει και ο Πρωθυπουργός στον πρόεδρο Τραμπ. Αλλά και άλλοι έλληνες αξιωματούχοι. Απλώς ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ μίλησε ως στρατιωτικός. Με στρατιωτική γλώσσα. Και καλά έκανε. Τέτοιες δηλώσεις ενισχύουν την αξιοπιστία της ελληνικής αποτροπής - και στα μάτια των εχθρών μας και στα μάτια των δυνητικών συμμάχων μας...

- Ναι, αλλά υπήρξαν και φωνές αποδοκιμασίας γι' αυτή την παρέμβαση...

Κάποιοι θεωρούν... «εθνικιστές» όσους θέλουν να υπερασπιστούν την ελληνική κυριαρχία! Και την ίδια στιγμή οι ίδιοι φλέγονται από επιθυμία να εμπλακούν σε «διάλογο» με τους πραγματικούς εθνικιστές - στην Τουρκία! Που επιδιώκουν να καταλύσουν την ελληνική κυριαρχία... Τα έχουν λίγο μπερδεμένα στο μυαλό τους...

- Δεν θα χρειαστούμε, όμως, και συμμαχίες, για όλα αυτά;

Ασφαλώς! Εμένα ρωτάτε; Οταν προχωρήσαμε στη στρατηγική σύγκλιση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, κάποιοι μας έλεγαν να μην το κάνουμε. Να παραμείνουμε σε «σύσφιγξη» των διμερών σχέσεων με το Ισραήλ. Να μη δώσουμε «στρατηγική διάσταση» και να μην εντάξουμε και την Κύπρο στον «τριμερή άξονα». Εμείς το προχωρήσαμε. Και τώρα έχουμε την «τριμερή» αυτή, που είναι συντελεστής ισχύος για την Ελλάδα. Κι ύστερα μας έλεγαν να μην προχωρήσουμε στο άνοιγμα με την Αίγυπτο του Σίσι. Που το τολμήσαμε και πάλι, μαζί με την Κύπρο - πήγαμε στο Κάιρο με τον Νίκο Αναστασιάδη, τον Νοέμβριο του 2014. Και εγκαινιάσαμε τότε και δεύτερη «τριμερή»: Ελλάδα - Κύπρος - Αίγυπτος, αυτή τη φορά. Κάποιοι τότε με επέκριναν και γι' αυτό. Αλλά ευτυχώς δεν τους άκουσα. Αν έχουμε κάτι χειροπιαστό στα χέρια μας από πλευράς συμμαχιών σήμερα, είναι αυτές οι δύο «τριμερείς»...

- Ναι, αλλά η Αίγυπτος δεν βοηθάει στο θέμα της ΑΟΖ, όπως φαίνεται...

Μην προεξοφλούμε ποτέ από την αρχή τι θα γίνει στο τέλος! Αλλιώς - αν όλα ήταν λυμένα από την αρχή - δεν θα χρειαζόταν «υψηλή στρατηγική». Και είδατε τι ομολόγησε μόλις προχθές ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας Νταβούτογλου: Οτι ήδη από το 2012 η Τουρκία ετοιμαζόταν να συνεργαστεί με την Αίγυπτο του Μόρσι και των Αδελφών Μουσουλμάνων. Για να εφαρμόσουν μαζί το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» και τη διχοτόμηση της Ανατολικής Μεσογείου. Ο ίδιος αποκαλύπτει τώρα ότι μπήκανε μπροστά του Ελλάδα και Ισραήλ. Κι έτσι το σχέδιό τους ακυρώθηκε...

Σας θυμίζω, λοιπόν, πως μόλις ο Σίσι ανέτρεψε τον ισλαμιστή Μόρσι, εμείς χτίσαμε αμέσως τη νέα στρατηγική σχέση μας με Αίγυπτο και Ισραήλ. Και κάποιοι πάλι με αποδοκίμαζαν ξανά. Ο Νταβούτογλου κατάλαβε τι κάναμε τότε. Μερικοί εδώ δεν το έχουν καταλάβει ακόμα...

Η Αίγυπτος βρίσκεται σήμερα σε ρήξη με την Τουρκία. Το Ισραήλ το ίδιο. Τα περισσότερα αραβικά κράτη του Κόλπου το ίδιο. Και πολλές άλλες χώρες δυσφορούν με τη στάση της Τουρκίας. Η Γαλλία, για παράδειγμα. Αν εμείς αντέξουμε τις πιέσεις της Τουρκίας, ιδιαίτερα για το σύμπλεγμα Καστελλορίζου, έχουμε να κερδίσουμε πολλά από το αντι-τουρκικό μέτωπο που δημιουργείται στην περιοχή μας. Αν δεν αντέξουμε τις πιέσεις, αν μόνοι μας συνθηκολογήσουμε, τότε δεν χρειαζόμαστε καμιά... «συμμαχία»!

- Για τη συμφωνία ΑΟΖ με την Ιταλία ποια είναι η γνώμη σας; Κάποιοι λένε ότι θυσιάσαμε κυριαρχικά μας δικαιώματα για να πάρουμε τη συμφωνία με την Ιταλία. Μήπως αυτό δημιουργεί προηγούμενο που θα το εκμεταλλευτεί η Τουρκία;

Κοιτάξτε, κάθε συμφωνία έχει επιμέρους υπέρ και κατά. Εχω κι εγώ κάποιες επιφυλάξεις σε ορισμένα σημεία. Ωστόσο όσοι το συγκρίνουν με την Τουρκία έχουν άδικο. Γιατί σήμερα η Τουρκία δεν ζητεί κάποια «ευθυγράμμιση» ορίων με την Ελλάδα. Απαιτεί να απεμπολήσουμε πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα που μας δίνει το Δίκαιο της Θάλασσας...

- Εσείς δεν προχωρήσατε σε ανακήρυξη ΑΟΖ. Γιατί;

Αντίθετα, σας θυμίζω ότι είμαι εγώ που ανέδειξα στη Βουλή, ως κεντρικό θέμα, την ΑΟΖ. Τον Ιανουάριο του 2011. Για να ακούσω και τότε τις συνήθεις επικρίσεις. Ως πρωθυπουργός, μάλιστα, μέσα στις διεθνείς και εσωτερικές τρικλοποδιές που έβαζαν συστηματικά στην Ελλάδα, ματαίωσα τον Ιούλιο του 2012, την παράδοση οικοπέδων της Ελληνικής ΑΟΖ σε ξένες εταιρείες από την Τουρκία. Και ειδοποίησα μάλιστα με συντεταγμένες τον Οργανισμό για το Δίκαιο της Θάλασσας ότι αυτά ήταν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και το θέμα τότε τέλειωσε εκεί! Κι ύστερα, το 2013, προχώρησα την τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Και το 2014, την τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου. Ετσι, επί των ημερών μας, οι προκλήσεις της Τουρκίας μειώθηκαν στο ελάχιστο. Στο ελάχιστο! Κάποιος λόγος πρέπει να υπάρχει. Ετσι; Βλέπετε, εγώ δεν... συζητάω γενικώς και θεωρητικώς περί «αποτροπής». Την εφάρμοσα στην πράξη! Και δούλεψε...