«Μα δε θα λένε: Ήτανε σκοτεινοί καιροί. Θα λένε: Γιατί σωπαίναν οι ποιητές τους;» Μπέρτολτ Μπρεχτ

Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Το ερώτημα αυτό , που θα τεθεί κάποτε ΚΑΙ για την εποχή μας , δεν αφορά τον Αργύρη Σταυρόπουλο*, ο οποίος με τη νέα του ποιητική συλλογή : «Οι τύψεις της θάλασσας» (εκδόσεις 24 γράμματα – 2020) ρίχνει και πάλι τα βότσαλα του ποιητικού λόγου του στα στάσιμα νερά της λίμνης της ζωής μας και μας βοηθά να δούμε και να νιώσουμε τα μυστικά βάθη της .

Πενήντα Τρία ποιήματα και 24 χαϊκού σηματοδοτούν την πορεία του ποιητή προς την ωριμότητα , δέκα χρόνια μετά την έκδοση της πρώτης του συλλογής («Συναντήσεις - χαϊκού» - ΛογόΤυπος , 2010) και δυο χρόνια μετά τη δεύτερη («Αυτοεξόριστος εντός μου» - 24 γράμματα , 2018- Βραβείο Μ. Πολυδούρη 2019).

Για τον Αργύρη Σταυρόπουλο σημασία έχει το «ταξίδι» κι όχι η «ασφάλεια και η σιγουριά » , η διαρκής αναζήτηση κι όχι το «δόγμα» , η αλλαγή κι όχι η μονολιθικότητα . Για τον ποιητή η κίνηση είναι Ζωή και η στασιμότητα Θάνατος . Με τα ποιήματά του ο Αργύρης σε παίρνει από την ασφάλεια και την επίπλαστη ηρεμία του λιμανιού και σε βγάζει ταξίδι στην τρικυμισμένη θάλασσα της ζωής και της ψυχής του ανθρώπου . Για τούτο η ποίησή του σε συγκινεί , χωρίς αυτό να είναι προσχεδιασμένο :

«Οι τύψεις της θάλασσας

Έρχονται κάθε φορά με τα κύματα .

(…)

Και δεν είναι για αυτούς που χάθηκαν

στα μαύρα της νερά ,

ούτε για όσους έμειναν πίσω να τους περιμένουν ,

αλλά για όλους εκείνους που ναυάγησαν στη στεριά

και τελικά πνίγηκαν εκεί ,

χωρίς να αξιωθούν σ’ όλη τους τη ζωή

ούτε ένα τους ταξίδι .»

ΟΙ ΤΥΨΕΙΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Υπάρχει για τον ποιητή , στη ζωή του ανθρώπου , μια φωτιά κάθαρσης , μια φωτιά με φλόγες εξαγνιστικές , που ο άνθρωπος έχει υποχρέωση , αντί απλά να την αγναντεύει, να πέσει μέσα της . Η Φωτιά είναι που θα τον κρίνει και θα αποφασίσει αν θα τον εξαγνίσει ή θα τον κάνει στάχτη :

« Πρώτα έκαψε όλα τα γράμματα,

μετά τις φωτογραφίες

και τέλος όλα τα βιβλία με τις πρωτοσέλιδες αφιερώσεις .

Αφού δεν είχε τι άλλο να κάψει

έκαψε τα δάχτυλά του

και μετά ολόκληρα τα χέρια του .

Τέλος σκέφτηκε και τα ρούχα του να κάψει .

Μα ήταν αδύνατο χωρίς χέρια και δάχτυλα

τα ρούχα του να βγάλει .

Δεν είχε άλλη επιλογή .

Έπεσε στη φωτιά φορώντας

το καλό του το κοστούμι .»

ΑΛΛΟΘΙ

Μοναχικός , ευαίσθητος και σεμνός οδοιπόρος των «σκοτεινών καιρών» , ο Αργύρης, καταγράφει με τη ματιά της ψυχής του τις εικόνες ζωής ένθεν κι ένθεν του δρόμου , αυτές που μένουν πίσω αλλά (με την «προφητική» ματιά του ποιητή ) και τις άλλες που βρίσκονται μπροστά . Πάντα με την αγωνία αν θα προλάβουμε να πράξουμε το σωστό , εκείνο που πρέπει :

«Δεν ήταν η φλύαρη βροχή ,

που μας ξυπνούσε .

Ήταν το ύπουλο χιόνι

που μας αποκοίμισε με τη σιωπή του. (…)»

ΑΝΥΠΟΨΙΑΣΤΟΙ

Δεν κάνει εύκολη ποίηση ο Αργύρης Σταυρόπουλος . Ο στίχος του δεν γίνεται χρωστήρας για να εξωραΐσει , να κάνει το μαύρο άσπρο κι ανάποδα . Αυτό που βλέπει , αυτό που αισθάνεται , πλάθεται από το ποιητικό του τάλαντο και γίνεται εικόνα ζωής αληθινής , μετουσιώνει την εμπειρία ζωής σε ύφος ποιητικό . Η ποίησή του είναι γεμάτη από την αγωνία για το «αύριο» του Ανθρώπου , του Ανθρώπου που σε κάθε στιγμή είναι έτοιμος (δυστυχώς) να διαπράξει το «έγκλημα» :


«Μα πώς μπορεί
να διαπράχθηκε έγκλημα
μ’ ένα όπλο σ’ αυτήν την κατάσταση ,
αναρωτιόνταν οι ειδικοί ,
καθώς περιεργάζονταν με προσοχή και δέος
το σκουριασμένο περίστροφο .

Τη γεμάτη χώματα κάννη ,
τη σπασμένη σκανδάλη ,
τον ανύπαρκτο γεμιστήρα . (…)»
ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Αντλώντας από το πηγάδι της ποίησής του , το νερό που γεύεσαι έχει μια πίκρα . Πίκρα για εκείνα που έλπισε στο ξεκίνημα του δρόμου και δεν ήρθαν ; Πίκρα για τις θυσίες που πήγαν χαμένες ; Για τις ελπίδες που διαψεύσθηκαν , για τα όνειρα που πέταξαν ψηλά μα λαβώθηκαν στο φτερό ; Ποιος ξέρει ; Ο ποιητής ξέρει :

«Υποδόρια τραύματα ,

(…)

Μονάχα αναρωτιόμαστε ,

κάθε φορά που ρίχνουμε τα ρούχα να πλυθούν ,

γιατί βάφεται κόκκινο

το νερό στο πλυντήριο .»

ΙΔΙΟΧΕΙΡΩΣ

Παρ’ όλα αυτά τα «υποδόρια τραύματα» , για τον Αργύρη , υπάρχει (ΠΡΕΠΕΙ να υπάρχει) ελπίδα , γιατί διαφορετικά ο χειμώνας θα στήσει βασίλειο αιώνιο μέσα μας:

«Κρυώνουν τα κλαδιά των δέντρων .

Ολόγυμνα και σκεπασμένα

από αιώνιο χιόνι .

Έρχονται τα πουλιά

απλώνουν τις φτερούγες τους

να τα ζεστάνουν .

(…)

Χτίζουν φωλιές παρηγορητικές .

Γεννούν ελπιδοφόρα αυγά

Κι επωάζουν υπομονετικά

Άλλη μια μικρή και ατέρμονη Άνοιξη .»

ΚΡΥΩΝΟΥΝ ΤΑ ΚΛΑΔΙΑ

Ο Αργύρης Σταυρόπουλος , για όσους τον γνωρίζουν , είναι ένας ενεργός πολίτης του κόσμου , που αγωνιά (από πεποίθηση και φιλοσοφία ζωής) για το περιβάλλον και για την καταστροφή που συντελείται στους καιρούς μας . Για το λόγο αυτό δεν διστάζει , κάποιες φορές , να μετατρέψει την τέχνη του σε «στρατευμένη» προκειμένου , με τον τρόπο του ποιητή , να υπερασπίσει το κοινό σπίτι όλων μας :

«Στα όνειρά μου βλέπω θάλασσες .

Όχι αυτές με τα δαντελωτά ακρογιάλια

και τις χρυσές ακτές ,

αλλά τις άλλες

τις Μαύρες , τις Νεκρές , τις Ερυθρές .

Γεμάτες αίμα τα νερά τους

και ναυάγια ο μαύρος τους βυθός .

Τα ψάρια δεν κολυμπούν

παρά επιπλέουν . Νεκρά κι αυτά (…)»

ΟΝΕΙΡΑ

…………………………………………………………………………………………

«(…)Φυλάξου λουλουδάκι.

Του χρόνου η Άνοιξη θα ’ρθει

Μόνο στα θερμοκήπια.»

ALERT

Η αγάπη και ο σεβασμός του Αργύρη προς την Παράδοση των Ελλήνων , γίνεται φλέβα ζωογόνα , που μπολιάζει , στιγμές – στιγμές , την ποίησή του :

«Χρόνια είχε να κατεβάσει

τούτο το ποτάμι .

Όνειρα θολά , κούτσουρα σκέψεις

και αναμνήσεις πέτρινες .

(…)

Και να τώρα από μπροστά τους

περνάει η γλυκομηλιά

με τ’ αδέρφια στους κλώνους της

σφιχτά αγκαλιασμένα .»

ΔΗΜΩΔΕΣ

Και βέβαια , επειδή «η πρώτη αγάπη ποτέ δεν λησμονιέται ούτε νικιέται» ο Αργύρης Σταυρόπουλος χαρίζει τον επίλογο της νέας ποιητικής του συλλογής («Οι τύψεις της θάλασσας») σε «20+4 χαϊκού» , ένα ξεχωριστό είδος ποιημάτων , είδος με το οποίο ξεκίνησε την εκδοτική ποιητική του παρουσία το 2010 :

«Ντύθηκα νύχτα .

Να κρυφτείς στο μαύρο μου !

Δεν κατάφερες .»

Μια σε ξεχνώ

Και μια σε θυμάμαι !

Ίδια δάκρυα .»

Ο Αργύρης Σταυρόπουλος , με τη νέα του ποιητική συλλογή , συνεχίζει με συνέπεια, δημιουργικά και γόνιμα , τον ανηφορικό και δύσκολο δρόμο της ποιητικής τέχνης , με φαντασία , ευαισθησία , τρυφερότητα και γνώση . Η ποίησή του θεμελιώνεται πάνω σ’ έναν βαθύ λυρισμό , τη διαπερνά ένα αεράκι μελαγχολίας αλλά μαζί κι ένας ήλιος Ηλιάτορας αισιοδοξίας , πίστης κι ελπίδας . Με κάθε λέξη του αισθητοποιεί τις στιγμές που συλλέγει η μνήμη , αλλά κι εκείνες τις στιγμές που γεννιούνται από τα «θέλω» , τα «ονειρεύομαι» , τα «μπορώ» . Η ποίησή του παρατηρεί τον χώρο και τα πρόσωπα , μαζί και τις αλλαγές που συμβαίνουν σ’ αυτά στο διάβα του χρόνου , όμως ο ίδιος δεν μένει ένας απλός παρατηρητής αλλά γίνεται συμμέτοχος στα δρώμενα .

Στα ποιήματά του , ο Αργύρης Σταυρόπουλος , εκτός από το ταλέντο του , καταθέτει και την ψυχή του , γεμάτη συναισθήματα , αντιθέσεις , αντιρρήσεις αλλά και συμφωνίες , αλήθεια , καθαρότητα , ευγένεια και τόλμη .

Ο ποιητής χειρίζεται όμορφα , με γνώση και με επάρκεια τη γλώσσα , με ποιητική ευρηματικότητα και σύλληψη των ιδεών , χωρίς να διστάζει να ανοίγει και τα δικά του παράθυρα της ψυχής , για να μπορούμε να βλέπουμε «εντός του» και να επικοινωνούν οι σκέψεις , τα αισθήματα και τα συναισθήματα του ποιητή και του αναγνώστη και αντίστροφα .

Κάθε φορά που διαβάζεις τα ποιήματα του Αργύρη Σταυρόπουλου ανακαλύπτεις σ’ αυτά «νέες αναγνώσεις» και αφουγκράζεσαι , εκτός από τον ποιητή , κι εσένα , αφού η ποίηση , όπως είπε ο Paul Valéry , είναι μια ξεχωριστή γλώσσα , μια «γλώσσα μέσα στην γλώσσα» , που δεν φτάνει μια μόνο ανάγνωση για να την καταλάβεις , να τη νιώσεις και να έχεις μια πλήρη και ολοκληρωμένη ποιητική εμπειρία.

Ο Κύπριος ποιητής Τόλης Νικηφόρου έχει γράψει :

«Υπάρχει μέσα μου ένα φως

Που αστράφτει μέσα στη μεγάλη νύχτα

Και δεν παραδίδεται» .

Εύχομαι αυτό το ίδιο φως που καίει μέσα στον Αργύρη Σταυρόπουλο να μένει πάντα αναμμένο και αστραφτερό και να μην παραδοθεί ποτέ .

Να είναι «καλοτάξιδη» η νέα του ποιητική συλλογή « ΟΙ ΤΥΨΕΙΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ» και να έχουμε - σύντομα - τη χαρά της παρουσίασής της εδώ στον τόπο μας , που «διψά» και «στενάζει» για πολιτιστική δημιουργία και έκφραση .

*Ο Αργύρης Σταυρόπουλος γεννήθηκε στον Βασαρά Λακωνίας το 1965 .

Ποιήματά του , που τα πιο πολλά υπέγραφε ως «Οινούντιος» , έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά κι έχουν διακριθεί σε πανελλήνιους ποιητικούς διαγωνισμούς .

Ζει και εργάζεται στη Σπάρτη .