Γράφει ο Ηλίας Παναγιωτακάκος

Το 2017 καθιερώθηκε, από εκπροσώπους ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών φορέων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), η 21η Μαΐου ως «Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000» (European Natura 2000 Day), ώστε να γιορτάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η προστασία της φύσης και οι προσπάθειες όσων συμβάλλουν καθημερινά στην επιτυχία αυτού του σημαντικού εγχειρήματος.

Το ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 αποτελεί το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών του κόσμου και, ταυτόχρονα, ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία της φύσης.
Το δίκτυο Natura 2000, το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών του κόσμου, θέτει υπό την προστασία του εκατοντάδες είδη της ελληνικής πανίδας και χλωρίδας, καθώς και τις οικολογικά πολυτιμότερες περιοχές της χώρας μας. Ταυτόχρονα, λειτουργεί ως πλαίσιο για την επίτευξη της απαραίτητης ισορροπίας ανάμεσα στην προστασία της φύσης και τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Συνολικά 446 περιοχές που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, συγκροτούν το ελληνικό ,τμήμα του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000.

Οι προσπάθειες αντιμετώπισης των δύο κύριων παγκόσμιων περιβαλλοντικών απειλών, της κλιματικής κρίσης και της κρίσης βιοποικιλότητας, η συμμετοχή στο δίκτυο Natura 2000 προσδίδει στη χώρα μας ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Η συμβολή του δικτύου είναι καθοριστική τόσο στην προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων της χώρας μας και την ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας -η αξία των οποίων αναδεικνύεται μέσα από τις τραγικές συνέπειες της πρόσφατης πανδημίας του COVID-19- όσο και για την προώθηση βιώσιμων μορφών ανάπτυξης.

Σημαντική και συστηματική η θεσμική παρουσία του Φορέα Διαχείρισης Πάρνωνα, Μουστού, Μαινάλου και Μονεμβασίας. Στην χωρική αρμοδιότητα περιλαμβάνονται δεκατέσσερις (14) περιοχές του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 μεταξύ των οποίων ,οι εκβολές Ευρώτα, η περιοχή Βρονταμά και θαλάσσια περιοχή Λακωνικού Κόλπου (ΕΖΔ- π ΤΚΣ), όπως οι Υγρότοποι Εκβολών Ευρώτα (κ ΖΕΠ κωδικός: GR2540006) του Δήμου Ευρώτα.

Το πρόγραμμα “ Δράσεις για την βελτίωση του καθεστώτος διατήρησης προστατευόμενων ειδών ιχθυοπανίδας στον ποταμό Ευρώτα ” που θα υλοποιήσει το ΕΛΚΕΘΕ είναι σε θετική κατεύθυνση.
Επίσης το πρόγραμμα LIFE είναι το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ για τη δράση σχετικά με το περιβάλλον και το κλίμα. Ο γενικός στόχος του προγράμματος LIFE είναι να συμβάλει στην εφαρμογή, στην επικαιροποίηση και στην ανάπτυξη της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ μέσω της συγχρηματοδότησης έργων με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

Οι δύο οδηγίες της ΕΕ για την προστασία της φύσης –η οδηγία για τα πτηνά (1979) και η οδηγία για τα ενδιαιτήματα (οικοτόπους) (1992)– είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα.
Ο νέος περιβαλλοντικός νόμος 4685/2020 κινείται σε λάθος κατεύθυνση σύμφωνα με εκτιμήσεις Πανεπιστημίων όπως π.χ θέτει σε κίνδυνο τις περιοχές Natura , καταργεί την αυτοτέλεια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) , εκχωρεί τον έλεγχο των μελετών (ΜΠΕ) σε ιδιώτες και καθιερώνει το θεσμό του «ιδιώτη αξιολογητή» Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).
Απαιτείται μια αλλαγή πλεύσης γιατί και η δοκιμασία του κορονοϊού είναι το αποτέλεσμα της ανισορροπίας του ανθρώπου με τα οικοσυστήματα.

Το δίλλημα που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα και τις απαντήσεις πρέπει να τις δώσουν το σύστημα διακυβέρνησης είναι το είδος της ανάπτυξης που θα επιλεγεί στην μετα- κορονοϊού εποχή. Οικονομική μεγέθυνση χωρίς όρους και όρια ή ποιοτική και ανθρωποκεντρική ανάπτυξη προς όφελος των κοινωνιών;