Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

(Εις μνήμην)

Μέσα στην παραζάλη της πανδημίας του κορωνοϊού «έφυγαν» άνθρωποι αγαπημένοι , χωρίς να μπορέσουμε να τους πούμε το «ύστατο χαίρε» και πολλές φορές χωρίς , καν , να μάθουμε ότι «έφυγαν» . Έτσι αθόρυβα «έφυγε», στις 14 Μαρτίου 2020 , και ο Γιάννης Βοζόλας , ο «λαμπρός ιστορικός Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος Σπάρτης» .

Ο Γιάννης Βοζόλας γεννήθηκε το 1936 στη Σελλασία Λακωνίας και δεν έφυγε ποτέ από το χωριό του , το οποίο υπεραγαπούσε . Εκεί έζησε σαν παιδί , σαν νέος και , αργότερα , σαν άξιος και προκομμένος οικογενειάρχης , ασχολούμενος με την καλλιέργεια της γης . Από μικρός αγάπησε την εκκλησία και την ψαλτική και γι’ αυτό , παιδί ακόμα , ξεκίνησε μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής κοντά στον Ιωάννη Βουβαλίδη , μαθητή του μεγάλου διδασκάλου Δημ. Παναγιωτόπουλου – Κούρου από την Τρίπολη (1881-1975) . Έκτοτε , η μεγάλη αγάπη του για τη Βυζαντινή Μουσική και την Ψαλτική υπήρξε το πιο σημαντικό (ίσως) κομμάτι της ζωής του .

Στα 1959 , ενώ υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στη Θεσσαλονίκη , έγινε μαθητής , επί 8 μήνες , του Αθ. Καραμάνη (1911-2012) , Μεγάλου Άρχοντος Πρωτοψάλτου και Διδασκάλου , εκ των κορυφαίων στην ιστορία της Ψαλτικής . Το 1963 , μετά την απόλυσή του από το στρατό , επιδιώκοντας πάντα να γίνεται καλύτερος και να γνωρίζει σε βάθος την υψηλή Τέχνη της Ψαλτικής , συνέχισε τα μαθήματα της Βυζαντινής Μουσικής κοντά στον εκ Θηβών Θεολόγο Καθηγητή και Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού Α. Νίκωνος Σπάρτης Στυλιανό Μπονάνο . Με στέρεες γνώσεις πλέον και με μια εξαίρετη , κρυστάλλινη , αγέρωχη , βυζαντινή φωνή , ο Γιάννης Βοζόλας , διορίστηκε ως αριστερός ψάλτης στον Α. Σπυρίδωνα Σπάρτης , με δεξιό Πρωτοψάλτη τον Καλαβρυτινό . Απεχώρησε το επόμενο έτος , αλλά επανήλθε το 1972 στο αριστερό αναλόγιο του Α. Σπυρίδωνος , με Πρωτοψάλτη (αυτήν τη φορά) τον εκ Πύργου Ηλείας Νικ. Κυριακόπουλο , από τον οποίο διδάχθηκε περισσότερα πάνω στη Βυζαντινή Μουσική , όπως και πολλοί άλλοι ψάλτες της Σπάρτης και της Λακωνίας . Το 1984 ο Γιάννης Βοζόλας έγινε πρωτοψάλτης του Α. Σπυρίδωνος , αναλαμβάνοντας το δεξιό αναλόγιο , θέση που κράτησε επάξια μέχρι τις 12 Ιουνίου 2016 , οπότε και απεχώρησε , αυτοβούλως , μετά από 50 , σχεδόν , χρόνια αφοσιωμένης θητείας και δημιουργικής προσφοράς . Την Κυριακή εκείνη , ο κυρ – Γιάννης , έψαλλε για τελευταία φορά ως πρωτοψάλτης στον κατάμεστο Α. Σπυρίδωνα και στο τέλος της Θ. Λειτουργίας δέχθηκε (μέσα από μια πολύ συγκινητική , λιτή και σεμνή εκδήλωση ) την αγάπη , την ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες του Ναού και της Ενορίας που πιστά και με ζήλο υπηρέτησε τόσα χρόνια , καθώς και του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος» του οποίου υπήρξε ιδρυτής και Πρόεδρος .

Ο Γιάννης Βοζόλας , παράλληλα με τα ψαλτικά του καθήκοντα στον Α. Σπυρίδωνα, δεν παρέλειπε να υπηρετεί (όταν είχε δυνατότητα) και την εκκλησία του αγαπημένου χωριού του , την Α. Τριάδα , αλλά και να παρίσταται και σε άλλους ναούς της Σπάρτης και της Λακωνίας , είτε ως προσκεκλημένος ψάλτης για να λαμπρύνει τις εορτές και τις πανηγύρεις , είτε για να συνδράμει του φίλους ιεροψάλτες των ναών . Επειδή η Βυζαντινή Μουσική και η Ψαλτική Τέχνη ήταν η διαρκής έγνοια και ο σκοπός της ζωής του , στις αρχές του 1970 (29-6-1970) ίδρυσε μαζί με άλλους Ιεροψάλτες τον Σύλλογο Ιεροψαλτών Λακωνίας "Πέτρος ο Πελοποννήσιος" , του οποίου εχρημάτισε και Πρόεδρος . Ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Λακωνίας "Πέτρος ο Πελοποννήσιος" υπήρξε ένας Σύλλογος ο οποίος προσέφερε τα μέγιστα στη Βυζαντινή Μουσική , στον τοπικό πολιτισμό και στην τοπική Εκκλησία , γενόμενος , μεταξύ άλλων πολλών , φυτώριο ιεροψαλτών σε δύσκολες για τα αναλόγια εποχές . Κατά τις αέναες αναζητήσεις του στη Βυζαντινή Μουσική ο Γιάννης Βοζόλας «είχε συνδεθεί και συνέψαλλε ενίοτε με τον Στυλιανό Τσολακίδη (πρωτοκανόναρχο του Ιακώβου Ναυπλιώτη) , διηγούμενος συχνά ιστορίες από αυτή την φιλία».

Ο Γιάννης Βοζόλας , ο αγαπημένος κυρ – Γιάννης όλων , υπήρξε ο τελευταίος της παλαιάς γενιάς των πρωτοψαλτών Σπάρτης , ένας σπάνιος άνθρωπος , με ήθος και απαράμιλλη αρετή , ένας υποδειγματικός οικογενειάρχης , ένας καλός , έντιμος και συνειδητός πολίτης κι Έλληνας , που όλη του η ζωή πέρασε μέσα από τον αγώνα των χεριών του και μόνο . Υπήρξε , συνάμα , κι ένας κορυφαίος Ιεροψάλτης , αφοσιωμένος «ψυχή τε και σώματι» στο υψηλό λειτούργημά του . Πολλοί Σπαρτιάτες επέλεγαν να εκκλησιαστούν στον Α. Σπυρίδωνα , κι ας μην ήταν ενορίτες , μόνο και μόνο για να απολαύσουν την υψηλή ψαλτική τέχνη του κυρ – Γιάννη . Χαρακτήρας αδαμάντινος, σεμνός και ταπεινός , χωρίς έπαρση και αλαζονεία , δεχόταν με έκδηλη χαρά στο στασίδι του , όποιον ήθελε να ψάλει και να ισοκρατήσει και πάντα – διακριτικά και με τρόπο – γινόταν δάσκαλος δίνοντας προέκταση στο μέλλον της Ψαλτικής στη Σπάρτη . Πάντα , μετά το αναλόγιο , (απλός , καταδεκτικός , αυθόρμητος και ανοιχτόκαρδος ) δημιουργούσε ΚΑΙ εκτός Ναού παρέες της καρδιάς , γύρω από έναν καφέ ή ένα ποτήρι κρασί κι ένα μεζέ , με πολλή κουβέντα, που στο επίκεντρό της βρισκόταν πάντα η Πατρίδα , η Ορθοδοξία και η Ψαλτική .

Ο Γιάννης Βοζόλας , ο αγαπημένος κυρ – Γιάννης όλων , ο λαμπρός ιστορικός Πρωτοψάλτης του Α. Σπυρίδωνος Σπάρτης , έζησε όπως επιθυμούσε διακαώς η ψυχή του , υπηρετώντας την Εκκλησία και την Ορθοδοξία με μετερίζι το αναλόγιο , κι «έφυγε» , πάλι όπως ποθούσε , «ανώδυνα , ανεπαίσχυντα και ειρηνικά» κυριολεκτικά «επί των επάλξεων» :
«Την Πέμπτη (12 Μαρτίου) ζήτησε από τον εφημέριο του χωριού του , τον παπά Νικόλα , να εξομολογηθεί . Εχθές, Παρασκευή Β' Χαιρετισμών , (13 Μαρτίου) καθαρός σαν να είχε βγει από την κολυμπήθρα , έψαλλε με παιδική χαρά και όρεξη ασυνήθιστη . Κατέβηκε μάλιστα - ενώ άλλες φορές έστελνε τα παιδιά του χωριού - και είπε το "Άσπιλε". Στο καφενείο που πήγε αμέσως μετά αισθάνθηκε αδιαθεσία . Τον πήρε ο γιος του και τον πήγε στο νοσοκομείο της Σπάρτης . Σήμερα το πρωί , παραμονή της εορτής των Λακώνων Αγίων , (14 Μαρτίου) έφυγε σαν πουλάκι αφήνοντας πίσω του ανάμνηση αγαθή».
(Ευάγγελος Θεοδώρου , Ιεροψάλτης – Συγγραφέας , ιστοσελίδα «ΨΑΛΤΙΚΗ»)

Ο Γιάννης Βοζόλας , πρότυπο χριστιανού και μέγας εκτελεστής της Ψαλτικής Παράδοσης , εκτός από παράδειγμα ζωής , άφησε πίσω του πλούσια παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους , διαφυλάττοντας στη διάρκεια της μακράς και γόνιμης πορείας του , την παράδοση αιώνων .

Ας είναι η Μνήμη του αιωνία και η ψυχή του αναπαυμένη στην αγκαλιά του Κυρίου, στον οποίο αφιερώθηκε από παιδί , κάνοντας πράξη ζωής το :

«Άσω τω Κυρίω εν τη ζωή μου , ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω…»

ΥΓ 1 : Ευχαριστώ τον τέως Πρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας Σπάρτης και τέως Χοράρχη του Μουσικού Συνδέσμου Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος» κ. Παναγιώτη Τζανάκο , ο οποίος , με αφορμή την αποχώρηση από το ψαλτήρι του Γιάννη Βοζόλα στα 2016 , ανέβασε στο διαδίκτυο ένα «κείμενο καρδιάς» για τον στενό φίλο και συνάδελφό του , κείμενο από το οποίο «δανείστηκα» πολλά στοιχεία (βιογραφικά και άλλα) για τον κυρ – Γιάννη , ο οποίος υπήρξε και για μένα ένας αληθινός φίλος και δάσκαλος .
ΥΓ 2: Ευχαριστώ τον συμπατριώτη μας ιεροψάλτη – συγγραφέα Ευάγγελο Θεοδώρου για τις πρόσθετες πληροφορίες , σχετικά με τον κυρ- Γιάννη , στην ιστοσελίδα ΨΑΛΤΙΚΗ .