Γράφει ο Γιώργος Π. Δημακόγιαννης*

ΜΑΝΗ. Χρόνια Πολλά Ελλάδα, Χρόνια Πολλά Συνέλληνες. Πίστη, πείσμα, δύναμη και κουράγιο να ξεπερνάμε τα δύσκολα. Το γένος μας έχει περάσει και πολύ – πολύ χειρότερα.

Για λόγους απόδοσης Δικαιοσύνης και Αληθείας: Όποιος ομιλεί ή γράφει για το ’21 χωρίς να αναφέρεται υμνητικά - «ολόπρωτα κι ολού μπροστά»! – στην αδούλωτη Μάνη, στην γενιά των ηρώων και Εθνομαρτύρων Μαυρομιχαλαίων, στον Οιτυλιώτη αγωνιστή Ηλία (Τα)Σαλαφατίνο, στις Δρεπανηφόρες Μανιάτισσες του Διρού και στους χιλιάδες (γνωστούς και αγνώστους) Μανιάτες πρωταγωνιστές της Εθνεγερσίας…, επιτρέψτε μου, του λείπει η γνώση και θα ‘πρεπε να του λείπει και η γνώμη! Κουβέντες καθαρές (κι ως συνήθως) καθόλου διπλωματικές!

Ο Π. Μαυρομιχάλης για την Τρίτη θυσία στο Σπίτι του, γιατί στην Πατριά των Μαυρομιχαλαίων ήταν η 49η απώλεια!

«Εν Τριπολιτσά (Απρίλιος 1825)

Αδελφοί Έλληνες!

Ευχαρίστως έπιον και το πικρόν τούτο ποτήριον. Εθυσιάσθη ενδόξως μαχόμενος υπέρ πίστεως και υπέρ πατρίδος και έτερος φίλτατός μου υιός, o Ιωάννης Μαυρομιχάλης, όστις ετραυματίσθη κατά την εν Νεοκάστρω (σσ. Πύλου Μεσσηνίας) μάχην εις τας 14 του παρόντος, ανδρείως πολεμών τον βάρβαρον εχθρόν, και μετά οκτώ ημέρας παρέδωκε το πνεύμα του εις τον Θεόν. Ούτος ο ένδοξος μάρτυς της φιλτάτης ελευθερίας, ήδη επαναπαύεται (…) και αγάλλεται αξιωθείς να επισφραγίση την δόξαν του με τοιούτον έντιμον θάνατον.

Γαίαν έχοις ελαφράν, τέκνον γλυκύτατον των αθανάτων προπατόρων σου, άξιον και των μαχιμωτάτων αδερφού σου και θείου σου Ηλιού (**) και Κυριακούλη(***) εφάμιλλον! Ο θάνατός σου ήδη βαλσαμόνει τας κινδυνώδεις πληγάς, όσας αι δειναί περιστάσεις ήνοιξαν εις την καρδίαν μου, επειδή με δίδει χρηστάς ελπίδας ότι της Σπαρτιατικής ευθαρσίας σου το παράδειγμα το αξιομίμητον θα ελευθέρωση το πατρώον έδαφος από την στυγεράν παρουσίαν των απάνθρωπων τυράννων˙ ναι αδερφοί Έλληνες! και φίλτατοί μου Σπαρτιάται! το γενναίον παράδειγμα του νεανίσκου τούτου μιμούμενοι δράμετε να εκδικηθήτε το αίμα του.

Πέτρος («Πετρόμπεης») Μαυρομιχάλης, Αρχιστράτηγος»

Στην εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά», φ. 30, 10 Απριλίου 1825, που εκδιδόταν στο Μεσολόγγι (από το 1824), το γεγονός αναφέρετε ως εξής:

«Σιμά των ειρημένων Ηλία και Κυριακούλη, η οικογένεια του Μαυρομιχάλη επρόσφερε νεωστί και τρίτην άλλην πολύτιμον θυσίαν εις τον ιερόν της ελευθερίας βωμόν, τον νεώτατον Ιωάννην Μαυρομιχάλην, η θυσία αύτη όχι μόνον διέλυσεν ως ιστόν αράχνης πάσαν αδίκως πρότερον αποδοθείσαν κατηγορίαν εις τον γηραιόν πατέρα, Πέτρον Μαυρομιχάλην, αλλ' ηύξησαν έτι μάλλον την δόξαν και την υπόληψίν του• χωρίς να μικροψυχήση, ουδέ να δοθή όλως εις λύπην δια τον άωρον θάνατον του αγαπητού του υιού, ο γνήσιος ούτος Σπαρτιάτης εμπνευσμένος από βαθύτατον αίσθημα του πατριωτισμού επροσκάλεσεν ευθύς όλους τους συμπατριώτας του εις τα όπλα, και απεφάσισε μόνος του να τρέξη εις το πεδίον της μάχης δια να εκδικηθή το πολύτιμον αίμα αυτού του υιού του...»

* Εκδότης «Αδούλωτη ΜΑΝΗ – ΛΑΚΩΝΙΑ Οδός»

**Ο πρωτογιός του Πετρόμπεη, ο «Χριστόμορφος» Ηλίας Μαυρομιχάλης, είχε σκοτωθεί από τους Τούρκους στα Στύρα της Εύβοιας, στις 12 Ιανουαρίου του 1822

*** Ο ξακουστός πολέμαρχος, αδερφός του Πετρόμπεη, ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, είχε σκοτωθεί από τους Τούρκους σιμά στο Σούλι της Ηπείρου, στις 4 Ιουλίου του 1822