Γράφει ο Νικόλαος Σκαρτάδος*

Αδιαμφισβήτητα ο φυσιολογικός τοκετός είναι από τις στιγμές σταθμός που μπορεί να βιώσει μια γυναίκα.

Τοκετός είναι η διαδικασία κατά την οποία το βιώσιμο έμβρυο απομακρύνεται από το σώμα της μητέρας. Αποτελεί το τελευταίο στάδιο της εγκυμοσύνης. Ο φυσιολογικός τοκετός ξεκινά αυθόρμητα μεταξύ της 37ης και 42ης συμπληρωμένης εβδομάδας της κύησης. Η διάρκεια του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το μέγεθος του εμβρύου, και διαρκεί λίγες ώρες. Στον κολπικό τοκετό το παιδί γεννιέται συνήθως με κεφαλική προβολή.


Στάδια του τοκετού

Ο φυσιολογικός τοκετός μπορεί να διακριθεί σε τρία στάδια:

Διαστολή του τραχήλου

Αρχικά οι ρυθμικές συστολές της μήτρας προκαλούν τη σταδιακή διαστολή του τραχήλου της μήτρας κάτι που συνήθως διαρκεί αρκετές ώρες. Η ένταση και η συχνότητα των συστολών δεν είναι η ίδια συνεχώς. Αρχικά η ένταση των συστολών είναι χαμηλή, όπως επίσης και ο πόνος που αισθάνεται η γυναίκα. Η συχνότητα των συστολών είναι επίσης μικρή (περίπου 1 συστολή κάθε 5 με 7 λεπτά). Αυτό μπορεί να διαρκέσει περίπου 12 με 14 ώρες. Σταδιακά οι συστολές της μήτρας γίνονται ολοένα και συχνότερες και περισσότερο έντονες, ενώ αυτό έχει αποτέλεσμα την ταχύτερη διαστολή του τραχήλου. Τελικά το 1ο στάδιο του Φυσιολογικού Τοκετού ολοκληρώνεται με την πλήρη διαστολή του τραχήλου της μήτρας και τη σταδιακή μετάβαση στο 2ο στάδιο που περιλαμβάνει την κάθοδο του εμβρύου.


Κάθοδος του εμβρύου

Το έμβρυο σε κάθε συστολή της μήτρας κατεβαίνει ολοένα και περισσότερο δια μέσω του τραχήλου της μήτρας. Η κάθοδος του εμβρύου μέσα στον κόλπο προκαλεί στην έγκυο έντονο αίσθημα εξώθησης. Η γυναίκα σε κάθε συστολή της μήτρας, δηλαδή σε κάθε πόνο (που τώρα εμφανίζεται κάθε 1 με 2 λεπτά) παρουσιάζει έντονη επιθυμία να σφιχτεί και να γεννήσει τελικά το έμβρυο. Το κεφαλάκι του εμβρύου καταλήγει τελικά στο άνοιγμα των χειλέων του αιδοίου. Με 1-2 εξωθήσεις της μητέρας κάτω από τις οδηγίες του ιατρού ή της μαίας βγαίνει αρχικά το κεφάλι. Σε αυτήν την φάση του Φυσιολογικού Τοκετού μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί από τον ιατρό ή τη μαία περινεοτομή, κόβεται δηλαδή το δέρμα και οι υποκείμενοι ιστοί στο κατώτερο μέρος των χειλέων του αιδοίου. Στη συνέχεια θα γεννηθούν οι ώμοι του εμβρύου και τελικά όλο το νεογνό. Ο ιατρός ή η μαία θα απολινώσει και θα κόψει τον ομφάλιο λώρο και το νεογνό θα τοποθετηθεί σε ειδικό χώρο για την φροντίδα του


Έξοδος του πλακούντα

Λίγο μετά την φυσιολογική γέννα του νεογνού η μήτρα πραγματοποιεί νέες συστολές, με αποτέλεσμα την έξοδο του πλακούντα και των διαφόρων υμένων που περιβάλλουν το έμβρυο όταν αυτό βρίσκεται μέσα στη μήτρα. Όταν ολοκληρωθεί ο τοκετός, ο μαιευτήρας ελέγχει την μήτρα και αποκαθιστά με ράμματα τυχόν βλάβες και ρήξεις που υπάρχουν στον τράχηλο της μήτρας, τον κόλπο και το περίνεο της γυναίκας


Ο φυσιολογικός τοκετός είναι καλύτερος από την καισαρική. O φυσιολογικός τοκετός είναι ο τρόπος επιλογής γέννησης ενός παιδιού όταν οι συνθήκες είναι φυσιολογικές. Όταν υπάρχουν ιατρικοί λόγοι τότε μόνο σκεφτόμαστε την καισαρική τομή. Σε ανεπτυγμένες χώρες όπως η Ελλάδα το ποσοστό των καισαρικών αυξάνεται συνεχώς καθώς όλο και περισσότερες μητέρες αποφασίζουν την καισαρική τομή για να αποφύγουν υποτίθεται την δύσκολη διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού.
Οι γυναικολόγοι επισημαίνουν, ωστόσο, ότι η ανάρρωση είναι ταχύτερη μετά τον την φυσιολογική γέννα, σε αντίθεση με την καισαρική, αλλά ο καλύτερος τρόπος να γεννήσει μία γυναίκα είναι πάντα ο ασφαλέστερος -όποιος κι αν είναι αυτός- και είναι εκείνος που θα καθοριστεί από τον μαιευτήρα.

*Μαιευτήρας, Χειρουργός Γυναικολόγος, Δρ Πανεπιστημίου Αθηνών