ΠΥΛΟΣ. Τον Οκτώβριο του 1827 ο συνδυασμένος αιγυπτιακο-οθωμανικός στόλος ηττήθηκε στον κόλπο της Πύλου κατά τη διάρκεια της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου, από τους συμμαχικούς στόλους της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, του Βασιλείου της Γαλλίας και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Το γεγονός αυτό αντέκρουσε τις επιτυχίες του Ιμπραήμ και το φθινόπωρο του 1828 τα στρατεύματά του αποσύρθηκαν από την Πελοπόννησο καθώς και από το φρούριο του Νιοκάστρου, το οποίο είχε παραμένει, κι αυτό υπό οθωμανική κατοχή μέχρι την Άνοιξη του 1828. Στην κεντρική πλατεία της Πύλου υπάρχει σήμερα σχετικό μνημείο προς ανάμνηση της μεγάλης εκείνης νίκης των συμμαχικών στόλων.

Το Μνημείο Ρώσων Πεσόντων βρίσκεται στο μικρό νησί Σφακτηρία, στα ανοικτά της Πύλου, στη Μεσσηνία. Τοποθετήθηκε εκεί το 1872, στην 45η επέτειο της ναυμαχίας του Ναβαρίνου και χρηματοδοτήθηκε από το Ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό.


Το Μνημείο Ρώσων Πεσόντων είναι αφιερωμένο στους 59 νεκρούς Ρώσους ναύτες και τους 141 τραυματίες, τον τραγικό απολογισμό της ναυμαχίας.
Στο κέντρο του Μνημείου Ρώσων Πεσόντων, στο βωμό, υπάρχει μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφεται: «Στη μνήμη των απωλεσθέντων στη ναυμαχία του Ναβαρίνου στις 8 (20) Οκτώβρη 1827 και ενταφιασμένων εδώ κοντά». Γύρω από την πλάκα υπάρχουν ως σήμερα τα κυπαρίσσια που φύτεψαν το 1889 Ρώσοι ναύτες που απαίτησαν τιμή στους συμπατριώτες τους.

Το μνημείο των Ρώσων πεσόντων επισκέπτονται ακόμα και σήμερα τα πληρώματα των ρωσικών πολεμικών πλοίων κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους στην Ελλάδα και αποδίδουν χρέος τιμής.

Κοντά στο Μνημείο Ρώσων Πεσόντων βρίσκεται και η εκκλησία της Αναστάσεως του Κυρίου, όπου γίνονται λειτουργίες και μνημονεύονται οι πεσόντες. Το 1960 κοντά στη μαρμάρινη πλάκα τοποθετήθηκε στήλη, στην οποία απεικονίζεται η άγκυρα και το εθνόσημο της Σοβιετικής Ένωσης. Η επιγραφή πάνω στη στήλη γράφει ότι αυτή τοποθετήθηκε «…προς τιμή των Ρώσων ναυτών που απωλέσθηκαν ηρωικά στη ναυμαχία του Ναβαρίνου».