Γράφει η Ελένη Γ. Παλούμπα*

O τοπικός προκριματικός Διαγωνισμός για την Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών EUSO-2020, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2019, στο Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λακωνίας.

O διαγωνισμός προκηρύσσεται από την Πανελλήνια Ένωση Υπευθύνων Εργαστηριακών Κέντρων Φυσικών Επιστημών (ΠΑΝΕΚΦΕ), υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με τελικό στόχο την επιλογή δύο τριμελών ομάδων μαθητών Λυκείου από όλη την Ελλάδα, που θα συμμετάσχουν στην 18η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών- “EUSO 2020”. Πρόκειται για πειραματικό διαγωνισμό, που αποσκοπεί στην προώθηση της εργαστηριακής και βιωματικής διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών και την εξοικείωση των μαθητών με την επιστημονική μεθοδολογία για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων από την καθημερινή ζωή.

Ο τοπικός διαγωνισμός στη Σπάρτη, διοργανώθηκε από το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λακωνίας. Για την επιλογή των θεμάτων και των απαιτούμενων πειραματικών διατάξεων συνεργάστηκαν οι εκπαιδευτικοί: Κωνσταντίνος Βενέτης, Βιολόγος, Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Κορινθίας, Κλεοπάτρα Μανουσάκη, Φυσικός, Υπεύθυνη ΕΚΦΕ Αργολίδας και Ελένη Παλούμπα, Χημικός, Υπεύθυνη ΕΚΦΕ Λακωνίας. Στην επιτήρηση συμμετείχαν η Γεωργία Λαμπράκου, Φυσικός, Διευθύντρια του ΕΠΑ.Λ. Μολάων και Ελένη Μπουγάδη, Χημικός.

Οι εκπαιδευτικοί: Γεωργία Ανδριοπούλου, Αριστομένης Καναβάρος,Κωνσταντίνος Σταματάκης (2ο ΓΕ.Λ. Σπάρτης), Ασημίνα Μπουτσικάκη, Χρύσανθος Σπυριδάκος (ΓΕ.Λ. Μονεμβασιάς), Παναγιώτης Καραστατήρης (ΓΕ.Λ. Μολάων) και Ανθή Σαράντη (ΓΕ.Λ. Γερακίου), προετοίμασαν και συνόδευσαν τις τριμελείς μαθητικές ομάδες που εκπροσώπησαν τα σχολεία τους.

Στον φετινό διαγωνισμό έλαβαν μέρος μαθητές και μαθήτριες από τέσσερα Γενικά Λύκεια του νομού Λακωνίας, εκ των οποίων, τα τρία εκτός Σπάρτης.

Στην τρίωρη διάρκεια του διαγωνισμού, τα παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν τρία εργαστηριακά προβλήματα Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας, σε μία ώρα για το κάθε αντικείμενο.

Στη Φυσική, με θέμα «Αγωγοί που δεν Φαντάστηκες!», οι ικανοί πειραματιστές διαπίστωσαν την αγωγιμότητα της πλαστελίνης αλλά και των μολυβιών τους. Μέτρησαν την ειδική αντίσταση των υλικών αυτών, κατασκεύασαν αυτοσχέδια κυλώματα ακόμα και με μια …μολυβιά και, με επιτυχείς μετρήσεις και υπολογισμούς, βρήκαν την άγνωστη σκληρότητα τριών μυτών μολυβιών σχεδίασης.

Στη Βιολογία, με θέμα «Ώσμωση στην …Πατατοσαλάτα», αντικείμενο έρευνας ήταν η αλληλεπίδραση των κυττάρων της πατάτας και του κρεμμυδιού με το νερό. Τα παιδιά μικροσκόπησαν ιστό κρεμμυδιού και παρατήρησαν την πλασμόλυση. Επιπλέον, μελέτησαν τη μεταβολή στη μάζα της πατάτας κατά τη βύθισή της σε καθαρό νερό και σε αλατόνερο με διάφορες τιμές περιεκτικότητας, διαπιστώνοντας τεκμηριωμένα εάν και πόσο πρέπει να αλατίζονται οι πατάτες της διατροφής μας.

Τέλος, στη Χημεία, τέσσερα διαφορετικά είδη γάλακτος περίμεναν ταυτοποιηθούν μέσα από δοκιμασίες ποιοτικού ελέγχου για πρωτεΐνες, άμυλο, σάκχαρα, οξέα και μέσω ποσοτικού ελέγχου οξύτητας με εξειδικευμένες τεχνικές ογκομέτρησης. Ο τίτλος ήταν «Με-Γάλα Πειράματα» και οι μαθητές με επιτυχία εντόπισαν σε ποιο ακριβώς δοχείο βρισκόταν το γάλα κεφίρ, το γάλα μαγνησίας, το γάλα ρυζιού και το «γάλα» τέμπερας, συμπεραίνοντας ότι, πραγματικά, «γάλατα υπάρχουν πολλά» και με πολλές και διαφορετικές ιδιότητες και συνθέσεις!

Η κατάταξη των συμμετεχόντων, έχει ως εξής:

Στην 1η θέση διακρίθηκε η ομάδα του 2ου Γενικού Λυκείου Σπάρτης, αποτελούμενη από τους μαθητές Λάμπρο-Ηλία Βαλκανά, Μιχαήλ Βασάλο και Νικόλαο Μπελίτσο, με υπεύθυνους τους εκπαιδευτικούς Αριστομένη Καναβάρο, Γεωργία Ανδριοπούλου και Κωνσταντίνο Σταματάκη. Τη 2η θέση κατέλαβε η ομάδα του Γενικού Λυκείου Μονεμβασιάς. Την 3η θέση κατέλαβε η ομάδα του Γενικού Λυκείου Μολάων και την 4η θέση η ομάδα του Γενικού Λυκείου Γερακίου.

Το πνεύμα συνεργασίας, η ευγενής άμιλλα, η προσεκτική τήρηση των κανόνων και η χαρά της συμμετοχής σε αυτόν τον διαγωνισμό, όπου είναι απολύτως βέβαιο ότι όλοι κερδίζουν, αξίζει να υπογραμμιστούν!

Οι υψηλές εργαστηριακές και θεωρητικές επιδόσεις των μαθητών και μαθητριών, τιμούν ιδιαίτερα τους ίδιους και αποτελούν αδιάψευστο αποτύπωμα του ευσυνείδητου έργου των εκπαιδευτικών τους.

Η προκριθείσα ομάδα, θα διαγωνιστεί στη 2η - πανελλήνια - φάση του διαγωνισμού για την EUSO, το Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2020, στην Αθήνα. Στη φάση αυτή θα συμμετάσχουν οι μαθητικές ομάδες που προκρίθηκαν από τους τοπικούς Διαγωνισμούς των ΕΚΦΕ των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδος, Κρήτης, Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου.
Επίσης στις 25 Ιανουαρίου 2020, στη Θεσσαλονίκη, θα διαγωνιστούν οι μαθητικές ομάδες που προκρίθηκαν από τους τοπικούς Διαγωνισμούς των ΕΚΦΕ των Περιφερειών Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Ιονίων νήσων.
Από κάθε τελικό διαγωνισμό θα επιλεγεί μια τριμελής ομάδα μαθητών που θα συμμετάσχει στην 18ηΕυρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών - EUSO 2020.

Η βράβευση των συμμετασχόντων μαθητών και εκπαιδευτικών του τοπικού διαγωνισμού της Λακωνίας, θα γίνει την Κυριακή 22 Μαρτίου 2020, στο Δημοτικό Σχολείο της Βαμβακούς Λακωνίας, στο πλαίσιο αντίστοιχης θεματικής εκδήλωσης διάχυσης γνώσης.

*MSc Χημικός, Υπεύθυνη του ΕΚΦΕ Λακωνίας