Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Αν και έχει περάσει μισός αιώνας περίπου από την εξέγερση των φοιτητών των Πανεπιστημίων της Αθήνας στο Πολυτεχνείο, τα μηνύματα εξακολουθούν να παραμένουν ζωντανά ακόμη και σήμερα. Και είναι πράγματι έτσι, γιατί ο αγώνας για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας είναι διαχρονικός και συνεχής, με τη σπουδάζουσα νεολαία να είναι πάντοτε πρωτοπόρα στις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις, όταν θεμελιακά ανθρώπινα δικαιώματα βάλλονται και πρωτοστατεί στην απομάκρυνση της εξάρτησης και της υποταγής και την προστασία των αξιών και των ιδανικών της ελευθερίας.

Επειδή κατά καιρούς από τα ΜΜΕ και από μερίδα του τύπου έχει επιχειρηθεί η αποδόμηση και η κατασυκοφάντηση του αυθόρμητου ξεσηκωμού, ώστε η εξέγερση να υποβαθμιστεί και να παρουσιαστεί σαν αντίσταση μιας μικρής ομάδας αντιεξουσιαστών-αναρχικών που σκοπό είχε τη διασάλευση της ησυχίας και την ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης(!) κλπ, καλό είναι για μια ακόμη φορά να ανατρέξουμε στις πηγές των πραγματικών γεγονότων, στις προσωπικές μαρτυρίες και τις ομολογίες των πρωταγωνιστών, που είχαν κυρίαρχο ρόλο τη συγκεκριμένη νύχτα.

Οι καταθέσεις δυο εξ αυτών στη δίκη του Πολυτεχνείου έχουν ιδιαίτερη σημασία. Ο Κυριάκος Σταμέλος αναπληρωματικό μέλος της συντονιστικής επιτροπής της κατάληψης κατέθεσε (24.10.1975) μεταξύ άλλων τα εξής: «Μαζί με τον συνάδελφό μου Λαλιώτη πήγαμε στους επικεφαλής των στρατιωτικών τμημάτων και τους ζητήσαμε να μας επιτρέψουν να φύγουμε την επομένη. Από τις απαντήσεις έβγαλα το συμπέρασμα ότι υπήρχε συγκεκριμένη απόφαση για επέμβαση εκείνο το βράδυ. Δεν μας έδωσαν προθεσμία πάνω από δέκα λεπτά. Από την αρχή επιθυμούσαμε μια ειρηνική αποχώρηση, δυστυχώς όμως ο στρατός επενέβη προτού εκπνεύσει και αυτή η ανεπαρκέστατη προθεσμία». Ο υπίλαρχος Μιχάλης Γουνελάς επικεφαλής των αρμάτων μάχης που οδήγησε το τανκ στην πύλη του Πολυτεχνείου κάτω από τις διαταγές του συνταγματάρχη Γιοβάνη είπε στην απολογία του (5.12.1975): «Διατύπωσα ορισμένες αντιρρήσεις για τη χρησιμοποίηση του τανκ επί της πύλης, πλην όμως απέβησαν άκαρπες αυτές, και επειδή επρόκειτο περί λεπτής ενέργειας του τανκ ανέλαβα μόνος μου να το οδηγήσω. Αφού το άρμα πλησίασε τα κάγκελα της πύλης είδα να πέφτει κάτω μια κοπέλα*. Πιστεύω ότι ο Γιοβάνης είχε λάβει διαταγή από την ΑΣΔΕΝ να χρησιμοποιήσωμε το τανκ δια την διάνοιξιν της πύλης. Είπα στους αστυνομικούς και αξιωματικούς του στρατού ότι ίσως δημιουργηθούν θύματα και ο αστυνομικός διευθυντής μου είπε ότι ήδη έχουν δημιουργηθεί τοιαύτα».

Η αμφισβήτηση των νεκρών, ότι το τανκ ήταν εκεί για … ειρηνικούς σκοπούς, η σκηνοθετημένη προβολή των καταστροφών κλπ. αποτέλεσαν και αποτελούν ένα μέρος από την προπαγάνδα των στημένων επαγγελματιών κονδυλοφόρων που τα αφεντικά τους έχουν στόχο την υποβάθμιση, την αλλοίωση και την αμφισβήτηση του μεγέθους του πραγματικού αυτού συνταρακτικού γεγονότος. Η διάδοσή του αμέσως στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο σε συνδυασμό με τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν στην Κύπρο τον Ιούλιο του ‘74 με πρωτεργάτες τους χουντικούς της Αθήνας και συντονιστές τους υπερατλαντικούς «συμμάχους» επιτάχυνε την πτώση της χούντας και επανέφερε τους δημοκρατικούς θεσμούς στη χώρα.

Δυστυχώς, οι υμνητές των πραξικοπηματιών της κατάλυσης των συνταγματικών θεσμών και της δημοκρατίας, του περιορισμού και της ελεγχόμενης ελευθερίας, των εκτοπίσεων και των βασανιστηρίων κατέχουν σήμερα καίριες θέσεις στη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Τώρα, πώς μπορεί να συμβαίνει αυτοί που διαπνέονται από αντιλήψεις απολυταρχικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων να παίρνουν αποφάσεις στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας είναι ένα σοβαρό ζήτημα. Πώς γίνεται η υιοθέτηση και η αποδοχή της καταστολής δια των όπλων από μια μικρή ομάδα εξαρτημένων ανδρείκελων, όχι μόνο να μη στιγματίζονται και να μην αποδοκιμάζονται, αλλά αντίθετα να κυριαρχούν; Τι ευέλικτα μυαλά είναι αυτά που μπορούν τάχιστα να εναλλάσσονται και να αγκαλιάζουν ταυτόχρονα δικτατορία και δημοκρατία; Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη διορατικότητα, την ευστροφία και την ευφυΐα των αγγέλων που καταφέρνουν να συμβιβάζουν … ασύμβατες απόψεις και να τις οδηγούν στον ίδιο στόχο. Είναι πράγματι ένα … κατόρθωμα που αξίζει τον κόπο να προσεχθεί και να διερευνηθεί. Η τεράστια δύναμη της εξουσίας φθείρει, διαφθείρει και ισοπεδώνει αρχές και ηθικές αξίες, που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν και προωθεί ένα μετέωρο και ευάλωτο κατασκεύασμα που στηρίζεται σε ευτελή και υποτελή χαρακτηριστικά και εξαρτήματα. Μόνο η καθολική απόκρουση, αντίδραση και αντίσταση απέναντι στα θολωμένα κεφάλια της συνειδητής πατριδοκαπηλίας και τους υποστηρικτές τους θα μπορέσουν να ανατάξουν την κοινωνία και να την τοποθετήσουν στις ράγες της πραγματικής ηθικής και της αξιοπρέπειας.

Οφείλουμε μια αναφορά στον Δημήτρη Παπαχρήστο, την τελευταία φωνή από τον σταθμό του Πολυτεχνείου «των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων» λίγο πριν το τανκ συντρίψει σίδερα, ανθρώπους, ελευθερία και αξιοπρέπεια μαζί. Αντιγράφω ένα μέρος από τη συνέντευξη που έδωσε με αφορμή το νέο του βιβλίο «Πλωτή πατρίδα». (Εκδόσεις τόπος, 2018). «Για μένα και για τα παιδιά το Πολυτεχνείο δεν τέλειωσε το ’73, συνεχίζεται. Είναι φάρος και σταθμός ανεφοδιασμού. Είναι ένα συμβολικό και ταυτοχρόνως ιστορικό γεγονός. Για μας η ελευθερία ήταν κάτι παραπάνω από ψωμί. Μου αρέσει εν τούτοις που το Πολυτεχνείο με καπελώνει, γιατί ταυτόχρονα με απελευθερώνει, γιατί δεν έχει ιδιοκτήτες, ανήκει σε όλους τους εξεγερμένους. Προφανώς έχει στιγματίσει ανεξίτηλα τη σκέψη μου, το έργο μου, τη ζωή μου. Από την άλλη, ο πολιτισμός είναι ελευθερία, είναι της κάθε μέρας δημιουργία των ανθρώπων, που συνυπάρχουν και ψάχνουν τρόπους να κάνουν τέχνη τη ζωή τους, με κατάληξη στο ευ ζην, στο συνανήκειν. Και αυτά ως ενεργοί πολίτες, δίνοντας νόημα και περιεχόμενο στην άμεση δημοκρατία (…) Ανάγκη πάσα να δημιουργηθεί ένα κοινωνικό και πατριωτικό, ταξικό και πολιτικό υποκείμενο, που θα είναι και απελευθερωτικό, καθότι ζούμε κάτω από τη σβάστικα μιας νέας κατοχής των θεσμών, δηλ. της ενωμένης Ευρώπης της λιτότητας και της Γερμανίας».
* Ήταν η Πέπη Ρηγοπούλου, διδάκτωρ σήμερα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr