Γράφει ο Ηλίας Μπόνος

Λίγο – πολύ η δυναμική της Σπάρτης ως πόλη και αγορά είναι γνωστή. Πρόκειται για μικρή πόλη, που παρέχει μεγάλες ευκολίες στους κατοίκους της, περιβάλλον και χρόνο αλλά είναι ευάλωτη σε ανακατατάξεις και μεταβολές τις οποίες ιστορικά θέλει να αποφεύγει.
Αυτή την περίοδο υπάρχει έντονη ανησυχία στον εμπορικό κόσμο της Σπάρτης που πλέον έχει αρχίσει να βλέπει μπροστά από τις εξελίξεις. Η ανησυχία οφείλεται στην αδιάψευστη γλώσσα των αριθμών, που για τον έμπορο είναι συνήθως ο οδηγός πορείας.
Πόλη με καταγεγραμμένο πληθυσμό 16.200 κατοίκους. Ωστόσο ο πληθυσμός που μέχρι πρότινος ζούσε στην πόλη της Σπάρτης άγγιζε τους 20.000 ανθρώπους.
Κι εδώ είναι η τραγική διαπίστωση του εμπορικού κόσμου.
Η πόλη φαίνεται ότι μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχει απολέσει οριστικά και αμετάκλητα γύρω στις 3.000 κατοίκους. Όταν μάλιστα πέρα από το ποσοτικό στοιχείο δούμε και το ποιοτικό τότε δικαιολογημένα οι έμποροι κι επαγγελματίες ανησυχούν βαθύτατα.

Οι απώλειες

Λόγω της υποβάθμισης λειτουργίας του ΚΕΕΜ
Περίπου 1000 οπλίτες.
Όλοι οι Αξιωματικοί που υπηρετούσαν για τις ανάγκες του Κέντρου Εκπαίδευσης και οι οικογένειές τους.
Δραματική μείωση των προμηθειών του ΚΕΕΜ από επιχειρήσεις της πόλης.
Ραγδαία μείωση επισκεπτών στην πόλη με αφορμή τους υπηρετούντες στο ΚΕΕΜ.
Ραγδαία μείωση στην κατανάλωση των εξοδούχων του ΚΕΕΜ.

Λόγω της μεταφοράς της Νοσηλευτικής Σχολής
Απώλεια εκατοντάδων φοιτητών της Νοσηλευτικής.
Μείωση του Εκπαιδευτικού προσωπικού.
Απώλεια των επισκεπτών στην πόλη με αφορμή τους φοιτητές της Νοσηλευτικής.
Απώλεια της κατανάλωσης στην πόλη.
Εκατοντάδες ακίνητα χωρίς μίσθωση.

Λόγω αποχώρησης των οικονομικών μεταναστών
Μεγάλη αποχώρηση οικονομικών μεταναστών λόγω καλύτερου μεροκάματου.
Μεγάλη μείωση της κατανάλωσης.

Μειωμένη έλευση Ομογενών
Οι γενιές Ομογενών Σπαρτιατών που επισκέπτονταν την πόλη λόγω ηλικίας έχουν όλο και μικρότερο αριθμό επισκεπτών.
Οι νέες γενιές Ομογενών είτε δεν επισκέπτονται τη Σπάρτη είτε έρχονται για 2-3 ημέρες.
Οι ομογενείς πλέον δεν επενδύουν όπως κάποτε είτε γιατί το έχουν κάνει είτε γιατί δεν τους ενθαρρύνει η νέα γενιά.

Δεν αυξάνεται η τουριστική κίνηση ουσιαστικά
Παρ’ όλο που οι πληρότητες είναι σε καλό επίπεδο δεν αυξάνεται ο διερχόμενος τουρίστας στην πόλη της Σπάρτης.
Η πόλη δεν καλεί, δεν προσκαλεί και δεν προσελκύει είτε ξένους είτε Έλληνες τουρίστες.

Εκροή νέων
Σημαντικός αριθμός νέων Σπαρτιατών που είτε σπουδάζουν αλλού είτε ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στη Σπάρτη δεν σκέπτονται να παραμείνουν διότι δεν υπάρχει αγορά εργασίας. Θα καταφύγουν αλλού όπου βέβαια τα έξοδα δεν θα τους δώσουν μια άνετη ζωή.

Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό και με την καταναλωτική αδυναμία του μέσου Σπαρτιάτη δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που οδηγεί στην ύφεση και στην παράλυση της αγοράς.

Οι έμποροι κάνουν έκκληση στους Λάκωνες και Σπαρτιάτες της χώρας να στηρίξουν τον τόπο τους το καλοκαίρι. Η «γειτονιά» λειτουργεί πολύ ανταγωνιστικά αφού η Σπάρτη έχει να αντιμετωπίσει μια σύγχρονη πόλη σε απόσταση 40 λεπτών όπως η Καλαμάτα στην οποία όλο και περισσότερο καταλήγουν Σπαρτιάτες καταναλωτές.

Η απώλεια περίπου 3.000 ατόμων που ανήκουν στην κατηγορία που κυκλοφορεί, και καταναλώνει είναι ένα θανάσιμο κτύπημα στην αγορά της Σπάρτης. Όμως ελάχιστοι απ’ όσους έχουν θεσμικό ρόλο (πολιτική – αυτοδιοίκηση) δείχνουν να το αντιλαμβάνονται και να αντιδρούν έγκαιρα και μεθοδικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο Εμπορικός κόσμος να είναι μόνος και εξαιρετικά προβληματισμένος.
Η κάμψη πλέον θα κτυπήσει όχι μόνο τα καταστήματα αλλά και τους ιδιοκτήτες ακινήτων και ένα ντόμινο αρνητικό που έχει ήδη ξεκινήσει θα καταλήξει σε ακόμα μεγαλύτερη εσωστρέφεια και οικονομικό μαρασμό.

Αν σε όλα αυτά προστεθεί το ενδεχόμενο μιας κρίσης στην αγροτική παραγωγή τότε η κατάσταση θα είναι τραγική. Αν δηλαδή τα φαινόμενα που προκαλεί η κλιματική αλλαγή πλήξουν την αγροτική παραγωγή (ελιά, πορτοκαλιά, κηπευτικά) τότε η Σπάρτη θα τεθεί σε κατάσταση συναγερμού.

Είναι χαρακτηριστικό αυτό που μας μεταφέρουν έμπειροι έμποροι της Σπάρτης: «Πασχίζουμε για να φέρουμε 20 λεωφορεία την ημέρα στη Σπάρτη με επενδύσεις όπως το νέο Μουσείο και ο Βυζαντινός Μυστράς και ακόμα έχουμε κάποια χρόνια για να τα δούμε, την ώρα που χάνουμε 60 λεωφορεία σίγουρων καταναλωτών την ημέρα, πάνω στους οποίους έχει διαμορφωθεί η αγορά μας…» Αυτή η αριθμητική αποτύπωση είναι πράγματι αποστομωτική.

Xρειάζεται επανάσταση για να αλλάξει κάτι. Οι έμποροι της πόλης είναι ήρωες χωρίς αύριο. Η πόλη έμεινε απελπιστικά έξω από το παιχνίδι. Η Σπάρτη είναι η μικρότερη πρωτεύουσα της Πελοποννήσου σε πληθυσμό και ρυθμό ανάπτυξης.
Ποτέ δεν αξιοποιήσε την Ιστορία, την ρυμοτομία, τη φύση και τα προϊόντα της για να δημιουργήσει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Την ιστορία της Σπάρτης και του Μυστρά τη χρησιμοποιούν οι γείτονες ως προορισμό των δικών τους πελατών.
Οι Σπαρτιάτες Εξωτερικού και Ελλάδας δεν επανέρχονται όπως κάποτε γιατί δεν δημιουργήθηκαν συνθήκες και υποδομές για να προστεθεί αξία στην πόλη και να γίνει ελκυστική. Οι νέοι και οι νέες οικογένειες αναζητούν άλλες αγορές και άλλες ευκαιρίες.

Θεσμοί καταργούνται, γιορτές φθίνουν, αποφάσεις αναβάλλονται, επενδυτές αποθαρρύνονται… Δεν αρκούν ημίμετρα ή προγράμματα όπως το ανοικτό κέντρο Εμπορίου. Το εμπόριο χρειάζεται πρώτα πελάτη. Η αγορά έχει κανόνες αμείλικτους. Οι αριθμοί την οδηγούν και αυτή την στιγμή οι αριθμοί δεν είναι με το μέρος της Σπάρτης. Αν υπάρχει ένα πλάνο ανάταξης και ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια αυτό πρέπει σήμερα να παρουσιαστεί, να γίνει γνώση των εμπόρων και να συμμετέχουν σε αυτό.