Γράφει ο Ηλίας Μπόνος

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ. Σοκάρουν οι ειδήσεις εκείνες που προμηνύουν μεγάλες μεταβολές στον καιρό και στο κλίμα. Η Γροιλανδία βλέπει τους πάγους της να λιώνουν και η Ελλάδα ζει «τροπικές συνθήκες». Οι επιστήμονες τονίζουν ότι «το φαινόμενο του θερμοκηπίου» ευθύνεται για την αύξηση της θερμοκρασίας και τις αλλαγές που επιφέρει αυτό στο κλίμα.

Αναζητώντας κανείς τον υπεύθυνο αυτής της τραγικής, για τον πλανήτη, κατάστασης θα καταλήξει να κοιτά τον εαυτό του στο καθρέφτη. Ωστόσο όποια ευθύνη και αν έχει το κάθε υπερκαταναλωτικό και αδιάφορο ον μεγαλύτερη είναι η ευθύνη εκείνων που αναλύουν, μελετούν, γνωρίζουν, νομοθετούν και αποφασίζουν.

Προ ημερών ακούσαμε επώνυμους συμπολίτες μας να ικανοποιούνται από την παροχή φυσικού αερίου σε Κορινθία, Αργολίδα, Αρκαδία και στην μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου σε Μεσσηνία και Λακωνία. Την εποχή που οι ευρωπαϊκές χώρες, η μία μετά την άλλη εξετάζουν την αντικατάσταση του φυσικού αερίου με ενέργεια που παράγεται από ήπιες ανανεώσιμες πηγές, η Πελοπόννησος καυχάται ότι «ανακάλυψε την Αμερική». Με πρόσχημα ότι το κόστος της αγροτικής παραγωγής θα μειωθεί με τη χρήση του φυσικού αερίου όπως και το κόστος παραγωγής σε βιοτεχνίες και μονάδες τουρισμού είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε και στη νότια Πελοπόννησο το φυσικό αέριο όπως το τρένο στις αρχές του 19 ου αιώνα Δεν είναι όμως το ίδιο…

Είναι κρίμα. Η κεντρική και νότια Πελοπόννησος ήδη παράγει ρεύμα απο φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Το αιολικό δυναμικό και η ηλιοφάνεια θα μπορούσαν να ηλεκτροδοτήσουν τους Νομούς της Πελοποννήσου αν φυσικά υπήρχε σχέδιο και στόχος για υποδομές και δίκτυα. Οι μονάδες βιοτεχνικής και βιομηχανικής παραγωγής κάθε μορφής στην Πελοπόννησο δεν είναι μεγάλες, ούτε καν μεσαίες. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις επίσης. Σε συνδυασμό με μικρά υδροηλεκτρικά αλλά και άλλες μορφές ανανεώσιμων πηγών θα ήταν εφικτή, σταδιακά, η απαλλαγή της Πελοποννήσου όχι μόνον από την καύση φυσικού αερίου αλλά και από τον λιγνίτη της Μεγαλόπολης.

Οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι μορφές εκμεταλλεύσιμης ενέργειας που προέρχονται από διάφορες φυσικές διαδικασίες, όπως ο άνεμος, η γεωθερμία, η κυκλοφορία του νερού και άλλες. Σύμφωνα με την οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως ενέργεια από ανανεώσιμες μη ορυκτές πηγές θεωρείται η αιολική, ηλιακή, αεροθερμική, γεωθερμική, υδροθερμική και ενέργεια των ωκεανών, υδροηλεκτρική, από βιομάζα, από τα εκλυόμενα στους χώρους υγειονομικής ταφής αέρια, από αέρια μονάδων επεξεργασίας λυμάτων και από βιοαέρια.

Ο όρος «ήπιες» αναφέρεται σε δυο βασικά χαρακτηριστικά τους. Καταρχάς, για την εκμετάλλευσή τους δεν απαιτείται κάποια ενεργητική παρέμβαση, όπως εξόρυξη, άντληση ή καύση, όπως με τις μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενες πηγές ενέργειας, αλλά απλώς η εκμετάλλευση της ήδη υπάρχουσας ροής ενέργειας στη φύση. Δεύτερον, πρόκειται για «καθαρές» μορφές ενέργειας, πολύ «φιλικές» στο περιβάλλον, που δεν αποδεσμεύουν υδρογονάνθρακες, διοξείδιο του άνθρακα ή τοξικά και ραδιενεργά απόβλητα, όπως οι υπόλοιπες πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα. Έτσι οι ΑΠΕ θεωρούνται από πολλούς μία αφετηρία για την επίλυση των οικολογικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Γη.

Αυτό που βλέπουμε λοιπόν σήμερα στην Πελοπόννησο είναι να προωθείται ένα μοντέλο που δεν απαλλάσσει το περιβάλλον από τις απειλές (λιγνίτης, αέριο) ενώ η παραγόμενη στην Πελοπόννησο ενέργεια από ήπιες μορφές διοχετεύεται σε δίκτυα με προορισμό μάλλον την εξαγωγή της.

Αυτό είναι άραγε το σχέδιο για την Πελοπόννησο;
Ένα «νησί», που θέλει να αναδειχθεί σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό αυτόν τον ενεργειακό προσανατολισμό πρέπει να έχει;

Οι άναρχες επενδύσεις στον τουριστικό τομέα, η απόλυτη εντατικοποίηση της αγροτικής παραγωγής χωρίς προϋποθέσεις και η εκμετάλλευση του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών με αποδέκτες τρίτους είναι βασικά σημεία που προκαλούν εύλογη ανησυχία.

Παρ΄ όλο που η Πελοπόννησος αποτελεί πολιτισμικό, παραγωγικό και ενεργειακό σταυροδρόμι δεν είναι σε θέση να αναδείξει την γεωπολιτική της θέση και να διεκδικήσει ένα μοντέλο ανάπτυξης και προόδου σύμφωνο με το φυσικό και πολιτισμικό της περιβάλλον.

Η Περιφερειακή Αρχή Πελοποννήσου αλλά και κάθε μορφή εξουσίας, διοίκησης και εκπροσώπησης των πολιτών πρέπει να σταθούν στο ύψος των ευθυνών τους έναντι του Πλανήτη, της Μεσογείου, της Πελοποννήσου και των ανθρώπων της.

Πριν προχωρήσουν πρέπει να μελετήσουν και σε κάθε περίπτωση πρέπει να απαντήσουν τεκμηριωμένα αν η Πελοπόννησος, φύσει και θέσει μπορεί, σε βάθος χρόνου, να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία χωρίς να υποβαθμίσει το περιβάλλον της.