Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Εν Δήμω

Τα τελευταία χρόνια οι κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις , που καθορίζονται από την προσπάθεια των εκμεταλλευτών να συγκεντρώσουν στα χέρια τους περισσότερο πλούτο , έχουν προκαλέσει όξυνση των κοινωνικών προβλημάτων . Μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού , οδηγούνται με ραγδαίους ρυθμούς στην ανεργία ή στην υποαπασχόληση , διαβιούν στα όρια της φτώχειας (ή και κάτω από αυτά) , αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης , αποκλείονται από τη δημόσια υγεία , απομονώνονται και περιθωριοποιούνται. Αυτές οι οδυνηρές συνθήκες , οι οποίες - όπως όλα δείχνουν - θα κρατήσουν για πολύ , καλούν τον δήμο Σπάρτης , την Περιφεριακή Ενότητα Λακωνίας αλλά και την τοπική κοινωνία να ανταποκριθούν ουσιαστικά στις προκλήσεις των καιρών , για επίλυση κρίσιμων κοινωνικών προβλημάτων , αναλαμβάνοντας δυναμικότερο ρόλο , αξιοποιώντας ευκαιρίες προς όφελος όλων και δημιουργώντας Κοινωνικές Δομές Άμεσης Αντιμετώπισης της Φτώχειας .

Το σύνθημα που πρέπει να διατρέχει την κοινωνία μας , σήμερα , είναι :

«ΚΑΝΕΙΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ» !

«ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ» !

Στο Δήμο Σπάρτης , μετά την έκρηξη των μνημονίων δημιουργήθηκαν Κοινωνικό Παντοπωλείο , Κοινωνικό , Φαρμακείο , Κοινωνικό Ιατρείο και Κοινωνικό Φροντιστήριο . Πρόκειται για βασικές δομές Αλληλεγγύης που στόχο τους έχουν να ανακουφίσουν τις κοινωνικά ευάλωτες κι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού .

Δυστυχώς ΚΑΙ οι τέσσερις αυτές δομές λειτούργησαν και λειτουργούν (όσες λειτουργούν ακόμα) με πολλά προβλήματα , με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες για τις οποίες θεσπίστηκαν .

Για τον λόγο αυτόν , πρέπει , η νέα δημοτική αρχή που θα προκύψει από τις εκλογές του Μαΐου 2019 , συνεπικουρούμενη από την Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας , να σκύψει με νέο ενδιαφέρον πάνω στις δομές αυτές και να δημιουργήσει έναν ειδικό φορέα που αποκλειστικά θα ασχολείται με την διαρκή επιτήρηση , στήριξη και αναβάθμισή τους , ώστε οι αναξιοπαθούντες πολίτες της κρίσης να παίρνουν απ’ αυτές τη μέγιστη δυνατή ωφέλεια .

Ο δήμος Σπάρτης και η Π.Ε. Λακωνίας , απέναντι σε τέτοιες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης πρέπει , πρώτα απ’ όλα , να έχουν ένα ρόλο οργανωτικό , ενημερωτικό , συντονιστικό , καθοδηγητικό κι εμψυχωτικό , με στόχο να κινητοποιήσουν την τοπική κοινωνία ( Εκκλησία , πολίτες , συλλογικούς και θεσμικούς φορείς , οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες , ομογενείς , επιχειρήσεις , κλπ) προκειμένου να εξασφαλιστεί η διαρκής και επαρκής στήριξη των δομών αυτών . Παράλληλα οφείλουν να ενημερώνουν διαρκώς τους πολίτες για τη λειτουργία των τοπικών Κοινωνικών Δομών , ώστε ΚΑΝΕΙΣ πολίτης και ΚΑΜΙΑ οικογένεια , που βρίσκεται σε ανάγκη , να μη στερείται τη δυνατότητα ενίσχυσης και βοήθειας των δομών αυτών . Σ’ αυτό το ενημερωτικό κομμάτι της όλης προσπάθειας τα τοπικά ΜΜΕ , σε συνεργασία με το δήμο και την Π.Ε. Λακωνίας , μπορούν , και πρέπει , να παίξουν καθοριστικό και αναντικατάστατο ρόλο . Τέλος , επειδή τέτοιες πρωτοβουλίες πρέπει να χαρακτηρίζονται από θεσμική πληρότητα, οφείλει ο δήμος Σπάρτης και η Π.Ε. Λακωνίας να εξετάσουν τη δυνατότητα θεσμοθέτησης κι άλλων κοινωνικών δομών , έτσι όπως έχουν υλοποιηθεί από δεκάδες δήμους σ’ ολόκληρη την Ελλάδα .

Κανείς , βέβαια , δεν υποστηρίζει πως ο δήμος Σπάρτης και η Π.Ε. Λακωνίας μπορούν να υλοποιήσουν κάθε υπάρχουσα κοινωνική δομή στην Ελλάδα . Όμως , σίγουρα , οφείλουν να εξετάσουν ΟΛΕΣ τις δυνατότητες που τους παρέχονται , ώστε να ανακουφίσουν , σε καιρούς δεινής κρίσης, τη δοκιμαζόμενη τοπική κοινωνία .

Τέτοιες κοινωνικές δομές που έχουν υλοποιηθεί ανά την Ελλάδα είναι και οι παρακάτω :

-Δομή παροχής συσσιτίων : Εξασφαλίζει μεσημεριανό γεύμα χωρίς αντίτιμο σε κατοίκους του Δήμου που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της σημερινής κοινωνικο – οικονομικής πραγματικότητας .

-Δημοτικός Λαχανόκηπος : Ο Δημοτικός Λαχανόκηπος είναι μια κοινωνική δομή χωρισμένη σε ισομερή τεμάχια . Σε κάθε ωφελούμενο παραχωρείται κηπάριο για να καλλιεργήσει οπωροκηπευτικά που θα προορίζονται για την κάλυψη των αναγκών της οικογένειάς του . Επιπλέον το 10% κάθε παραγωγής αποστέλλεται στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του αντίστοιχου Δήμου ώστε να ωφεληθούν επιπλέον άτομα .

-Τράπεζα Χρόνου : Υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης και αχρήματης ανταλλαγής υπηρεσιών και αγαθών , που απευθύνεται εκείνους που επιθυμούν να γίνουν μέλη του δικτύου και να αλληλο- διευκολύνονται στην καθημερινότητά τους , ανταλλάσσοντας υπηρεσίες και αγαθά χωρίς κόστος .

-Γραφείο Διαμεσολάβησης : Αποτελεί το κέντρο πληροφόρησης των δράσεων του Δικτύου των Κοινωνικών Δομών στο Δήμο και την ΠΕ Λακωνίας , ενώ παράλληλα επιχειρεί να διευκολύνει τη διασύνδεση των κατοίκων του Δήμου με τους κατά τόπους φορείς και τις κοινωνικές υπηρεσίες και με άλλες δομές και πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται στην περιοχή . Πιο συγκεκριμένα , οι υπηρεσίες που παρέχονται από το Γραφείο Διαμεσολάβησης αναπτύσσονται σε τρία επίπεδα : παροχή πληροφοριών , ψυχοκοινωνική υποστήριξη και συμβουλευτική και τέλος οργάνωση στοχευμένης παρέμβασης , προσαρμοσμένης στις εκάστοτε ανάγκες .

-Καταναλωτικός Συνεταιρισμός : Στα πλαίσια ενός τέτοιου θεσμού τόσο ο καταναλωτής όσο και ο παραγωγός βγαίνουν κερδισμένοι αφού ο μεν καταναλωτής αγοράζει φθηνότερα ο δε παραγωγός πουλάει ακριβότερα και το επί πλέον κέρδος κοινωνικοποιείται προς όφελος της ελληνικής οικονομίας.

-Κοινωνικός & Πολιτιστικός χώρος : Ένας κοινωνικός και πολιτιστικός χώρος αλληλεγγύης και συμμετοχής όπου άτομα, φορείς και συλλογικότητες στα πλαίσια λειτουργίας του συνευρίσκονται , διοργανώνουν πολιτικές , πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις , συζητήσεις και δράσεις, προβολές ταινιών , παρουσιάσεις βιβλίων , μουσικές βραδιές , εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας κλπ. Ένας χώρος για καφέ , ποτό αλλά και χώρος όπου όλοι οι πολίτες μαζί θα δημιουργούν δίκτυα – ομάδες εναλλακτικής και αλληλέγγυας οικονομίας , ή δωρεάν παροχή πρώτης ιατρικής φροντίδας σε ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση σ’ αυτήν , ή λειτουργία ελεύθερων και δωρεάν μαθημάτων και εργαστηρίων που θα μπορούν να υπάρχουν και να λειτουργούν στους χώρους

-Γραφείο Δημοτικής μέριμνας : Είναι υπεύθυνο για την καταγραφή των ατόμων που βρίσκονται σε κατάσταση ένδειας, αστεγίας και χρειάζονται στήριξη . Μεριμνά για τη σίτιση , τη στέγαση , τα τρόφιμα και τα χρήματα που έχουν ανάγκη αυτά τα άτομα. Το εν λόγω γραφείο είναι υπεύθυνο για την λειτουργία της στέγης αστέγων και για το ταμείο αλληλοβοήθειας αστέγων.

- Στέγη αστέγων : Δομή για συνανθρώπους που δεν έχουν στέγη .

--Ταμείο Αλληλοβοήθειας απόρων : Καλύπτει τις ανάγκες των φτωχών μέσω άμεσων χρηματικών αποδοχών σ’ αυτούς και τις οικογένειές τους . Επίσης τους παρέχονται χρήματα για τους λογαριασμούς της ΔΕΗ , της ΔΕΥΑ και μέχρις ενός σημείου , για έξοδα που μπορεί να έχουν για κάποιες αρρώστιες καθώς και για την μεταφορά ατόμων στο νοσοκομείο.

-Συμβουλευτικό Κέντρο Ατόμου και Οικογένειας : Το εν λόγω κέντρο βοηθάει στην διαχείριση ατομικών , οικογενειακών , κοινωνικών και επαγγελματικών θεμάτων . Παρεμβαίνει σε σχολεία για την ενημέρωση των μαθητών και των γονέων τους και συμβάλλει στην ανάπτυξη του εαυτού των εφήβων . Οι ομάδες που το αφορούν είναι οι οικογένειες , τα παιδιά και η κοινότητα .

- Γραφείο Τεκμηρίωσης προγραμμάτων και Κοινωνικών Ερευνών : Η εν λόγω δομή είναι υπεύθυνη για την διεξαγωγή ερευνών ως προς τον εντοπισμό του τι έχουν ανάγκη οι πολίτες .

-Πολυδύναμο Κέντρο Πολιτών με Αναπηρία : Η συγκεκριμένη δομή παρέχει απασχόληση σε ΑΜΕΑ με εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες . Επίσης παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στα ίδια τα ΑΜΕΑ και τους φροντιστές τους , που συνήθως είναι οι γονείς τους .

-Γραφείο Νομικής Υποστήριξης : Απευθύνεται σε αναξιοπαθούντα άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα νομικής φύσεως και δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε δικαστικά έξοδα και έξοδα δικηγόρου .

Το ολοκληρωμένο αυτό πρόγραμμα : «Κοινωνικές Δομές Άμεσης Αντιμετώπισης της Φτώχειας» , ο δήμος Σπάρτης και η ΠΕ Λακωνίας , εφόσον το διαμορφώσουν , έχουν τη δυνατότητα να το εντάξουν σε εθνικά ή ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης , έτσι όπως έχουν ήδη κάνει πολλοί δήμοι σ’ ολόκληρη την Ελλάδα .

Ως κοινωνία Ανθρώπων , ως δήμος και ως Περιφερειακή Ενότητα , σήμερα , σ’ αυτές τις κρίσιμες στιγμές , οφείλουμε να περάσουμε από την ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ στην ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ , στην κοινωνική (δηλαδή) προσφορά «που γίνεται από τον έναν στον άλλον , από το κάθε μέλος στην κοινωνία την ίδια , εθελοντικά και χωρίς κανένα συναίσθημα υπεροχής , μιας και η κρίση άρχισε να μας κάνει να βλέπουμε την κοινωνία μας ως σύνολο , στο οποίο ΟΛΟΙ μας έχουμε ενεργό ρόλο και συμμετοχή» .
(Μαριάνθη Σταυρίδου και Υρώ Κιοτσέογλου- Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ)