Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Ιστορικά Θέματα

Μετά τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους και μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Ελευθέριος Βενιζέλος πέτυχε έναν ακόμα διπλωματικό θρίαμβο στο Παρίσι , με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (27 Ιουλίου 1920) με την οποία δημιουργήθηκε η Μεγάλη Ελλάδα «των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών».
Η Ελλάδα απέκτησε την Ίμβρο, την Τένεδο και την Ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας . Η περιοχή της Σμύρνης έμενε υπό την ονομαστική επικυριαρχία του Σουλτάνου , αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων και θα μπορούσε να προσαρτηθεί στην Ελλάδα με δημοψήφισμα μετά από πέντε χρόνια . Το άρθρο 26 της Συνθήκης όριζε ακόμα ότι αν οι οθωμανικές αρχές δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της , θα έχαναν από την κυριαρχία τους την Κωνσταντινούπολη , την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα , κάτι το οποίο έντεχνα είχε προωθήσει ο Βενιζέλος.
Παράλληλα , η Βόρεια Ήπειρος ενσωματωνόταν στην Ελλάδα με το μυστικό Σύμφωνο Βενιζέλου – Τιττόνι . Η Ιταλία συμφώνησε ακόμα να παραχωρήσει στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα (εκτός από τη Ρόδο και το Καστελόριζο) και , όταν η Βρετανία έδινε στο μέλλον την Κύπρο στην Ελλάδα, τότε (μετά από δημοψήφισμα) θα παραχωρούνταν και αυτά τα νησιά (η συμφωνία ακυρώθηκε αργότερα από την Ιταλία το 1922).

ΟΜΩΣ : Στις 1 Νοεμβρίου 1920 , μόλις 10 μέρες μετά τη σύναψη της Συνθήκης της Άγκυρας με την οποία έληξε ο πόλεμος μεταξύ της Γαλλίας και των Κεμαλικών έγιναν στην Ελλάδα βουλευτικές εκλογές . Οι ισορροπίες και οι συμμαχίες στην περιοχή άρχισαν να κλονίζονται και να αλλάζουν (τυχαίο άραγε ;) . Το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου έλαβε 50,31% του συνόλου των ψήφων , αλλά νικήθηκε από την ενωμένη αντιπολίτευση που είχε λάβει το 49,36% , λόγω του εκλογικού νόμου , που οδήγησε τις περισσότερες έδρες στην αντιβενιζελική παράταξη . Ο Εθνικός Διχασμός , καθοδηγούμενος από ξένους δακτύλους , είχε πλέον φτάσει στο αποκορύφωμά του . Ο Βενιζέλος , παρά το μεγάλο ποσοστό του κόμματός του , δεν εξελέγη καν βουλευτής κι έφυγε στο εξωτερικό .
Κι ενώ η Μικρασιατική Εκστρατεία , από τον Μάιο του 1919 , βρισκόταν σε νικηφόρα εξέλιξη , η κυβέρνηση του Δημητρίου Ράλλη προκήρυξε δημοψήφισμα «περί επανόδου της Α.Μ. του Βασιλέως Κωνσταντίνου εις την Πατρίδαν» (11 Νοεμβρίου 1920). Στο δημοψήφισμα της 22ας Νοεμβρίου το ψηφοδέλτιο που ανέγραφε «Κωνσταντίνος» συγκέντρωσε το 98,97% των έγκυρων ψήφων και το «ΟΧΙ» το 1,03% . Ο Κωνσταντίνος επέστρεψε θριαμβευτικά στην Ελλάδα στις 19 Δεκεμβρίου 1920 και το ρολόι της Ιστορίας για την Ελλάδα , γύρισε πίσω . Από τον Νοέμβριο του 1920 και εξής η Ελλάδα πολεμούσε στη Μ. Ασία χωρίς την πολιτική κάλυψη των Συμμάχων , οι οποίοι μετεστράφησαν και ζητούσαν να απαγκιστρωθούν από τις δεσμεύσεις τους προς την Ελλάδα , επιζητώντας – παράλληλα - την αναθεώρηση της Συνθήκης των Σεβρών.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα φτάσαμε μέσα σε δύο , μόνο , χρόνια στην οδυνηρή ήττα και στην Εθνική Τραγωδία και Ντροπή της Μικρασιατικής καταστροφής , της σφαγής των Χριστιανών και του ξεριζωμού του Ελληνισμού της Ιωνίας .
Ως απόηχος της ήττας και γης προσπάθειας αναζήτησης ευθυνών , στις 11 Σεπτεμβρίου 1922 , ξέσπασε Κίνημα του Στρατού και του Ναυτικού και σχηματίστηκε Επαναστατική Επιτροπή από τους πρωτεργάτες της , τους Συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά και τον Αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά . Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτήθηκε και έφυγε για την Ιταλία.
Η στρατιωτική ήττα και η καταστροφή του ελληνικού στοιχείου στην Μικρά Ασία, είχαν συγκλονίσει το πανελλήνιο και είχαν προκαλέσει τη γενική κατακραυγή εναντίον των υπευθύνων . Μία ογκώδης διαδήλωση 100.000 ανθρώπων στην Πλατεία Συντάγματος στις 9 Οκτωβρίου 1922 ζητά την εκτέλεση των υπευθύνων της τραγωδίας. Η Επανάσταση πραγματοποιεί συλλήψεις . Από τους τελευταίους που συλλαμβάνονται ως κύριοι υπαίτιοι είναι οι :
1.Δημήτριος Γούναρης (πρώην Πρωθυπουργός)
2.Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης ( πρώην Πρωθυπουργός)
3.Νικόλαος Στράτος ( πρώην Πρωθυπουργός )
4.Νικόλαος Θεοτόκης (Υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη)
5.Γεώργιος Μπαλτατζής (Υπουργός Εξωτερικών στις κυβερνήσεις Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη)
6.Ξενοφών Στρατηγός, υποστράτηγος ε.α. (Υπουργός Συγκοινωνιών στην κυβέρνηση Γούναρη)
7.Μιχαήλ Γούδας, υποναύαρχος ε.α. ( Υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Γούναρη)
8.Γεώργιος Χατζανέστης, αντιστράτηγος ( Αρχιστράτηγος Μικράς Ασίας και Θράκης)

Στις 31 Οκτωβρίου του 1922 άρχισε η πολύκροτη δίκη στην αίθουσα της παλιάς Βουλής. Δεκαπέντε μέρες αργότερα, στις 15 Νοεμβρίου, η ετυμηγορία του δικαστηρίου για έξι από τους οχτώ κατηγορούμενους, ήταν η θανατική ποινή. Αφορούσε στους :
1.Γεώργιο Χατζηανέστη, (αντιστράτηγο),
2.Δημήτριο Γούναρη (πρώην πρωθυπουργό),
3.Νικόλαο Στράτο (πρώην πρωθυπουργό),
4.Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη (πρώην πρωθυπουργό),
5.Γεώργιο Μπαλτατζή (υπουργό Εξωτερικών επί Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη) και
6.Νικόλαο Θεοτόκη (πρώην υπουργό Στρατιωτικών).

Οι θανατοποινίτες εκτελέστηκαν στου Γουδή , πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία.
Η πληγή του ελληνισμού , όμως , η πληγή της Μικρασιατικής Καταστροφής και όσων ακολούθησαν , δεν έκλεισε και δεν θα κλείσει ποτέ .
Η Ελλάδα , για μια ακόμα φορά , διαπίστωνε , τότε , με τρόπο τραγικό για τα εθνικά της συμφέροντα , ΤΙ σημαίνει η ανάμειξη του ξένου παράγοντα στα εσωτερικά της ζητήματα , στα θέματα της εξωτερικής της πολιτικής και της Εθνικής Κυριαρχίας της , κάτι που – δυστυχώς – το βίωσε και το βιώνει ακόμα , χωρίς να διδάσκεται από την Ιστορία .