Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Το τμήμα της οδού Αγησιλάου , από τη διασταύρωσή της με την Ευαγγελιστρίας έως την επόμενη διασταύρωσή της με τη Λυκούργου λεγόταν από τους παλιούς Σπαρτιάτες : «τα παλιά συμβολαιογραφεία», επειδή εδώ, κατά παράδοσιν, άνοιξαν και λειτούργησαν στο παρελθόν αρκετά συμβολαιογραφεία .

Τα τελευταία εν ενεργεία παλιά συμβολαιογραφεία ήταν του ΠΑΝ. ΑΡ. ΚΑΚΑΡΗ και του ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΝΙΚ. ΠΑΝΑΓΟΥ, το οποίο κι έκλεισε τελευταίο. Ανάμεσά τους ήταν το κατάστημα επιδιορθώσεων ρούχων κλπ του ΑΝΑΡΓΥΡΟΥ ΚΑΒΒΟΥΡΗ .
Το διώροφο κτήριο , που τα φιλοξενούσε στο ισόγειό του , γκρεμίστηκε στις αρχές της νέας χιλιετίας και στη θέση του αναγέρθηκε πολυκατοικία .

Τα παλιά συμβολαιογραφεία ! Σκυθρωπές προσόψεις , γκρίζα χρώματα , αυστηρές επιγραφές, βαριά ρολά . Το ξύλινο πάτωμά τους έτριξε αναρίθμητες φορές κάτω απ’ τα δειλά βήματα εκείνων που πήγαν να «δέσουν» με την υπογραφή τους , μιαν υπόσχεση, ένα λόγο, μιαν επιθυμία.

Μπροστά στα βαριά, ξύλινα γραφεία, κάτω απ’ το ανεξιχνίαστο, αεικίνητο βλέμμα του συμβολαιογράφου, εξήγησαν αναλυτικά τις επιθυμίες τους. Άλλοι γελαστοί , άλλοι σοβαροί, άλλοι με φόβο, άλλοι αμήχανοι, άλλοι με αγωνία, άλλοι με ελπίδα, άλλοι με απελπισία.
Κι ο συμβολαιογράφος, αφού άκουσε, αφού είδε, αφού κατάλαβε, μετέγγραψε στη γλώσσα των συμβολαίων τις επιθυμίες και τις συμφωνίες των ανθρώπων . Παλιές πένες έτρεξαν πυρετικά πάνω σε κίτρινα , ριγωτά χαρτιά , γεμίζοντας τη σιωπή του παλιού συμβολαιογραφείου με το ανατριχιαστικό ξύσιμό τους . Τα βαριά , γυάλινα μελανοδοχεία γέμισαν ξανά και ξανά με μαύρη σινική μελάνη και τα στυπόχαρτα λέρωσαν αμέτρητες φορές το άσπρο πουκάμισό τους με τη μελάνη που περίσσευε κι αργούσε να στεγνώσει πάνω στο χαρτί .

Πόσες χαρές , πόσες λύπες , πόσες ελπίδες , πόσες απογοητεύσεις , πόσες τελευταίες επιθυμίες ακούστηκαν , συμφωνήθηκαν , γράφτηκαν , υπογράφτηκαν , σε μικρές , «συνωμοτικές» συνάξεις , όπου ο συμβολαιογράφος ήταν μάρτυρας μαζί κι εξομολογητής . Πόσες ζωές πουλήθηκαν ! Πόσα όνειρα αγοράστηκαν ! Άλλοι γιατί έτσι ήθελαν , άλλοι γιατί «έτσι έπρεπε» , άλλοι γιατί «έτσι αναγκάστηκαν» .

Τα παλιά συμβολαιογραφεία της Σπάρτης , εκεί στην οδό Αγησιλάου . Μην τα αναζητήσετε ! Δεν υπάρχουν πια . Πριν από κάποια χρόνια έγιναν τα τελευταία συμβόλαια . Μπήκαν οι τελευταίες υπογραφές . Κι ύστερα τα βαριά ρολά κατέβηκαν και κλείδωσαν για τελευταία φορά . Ο οδοστρωτήρας της ανοικοδόμησης πέρασε από πάνω τους και τα εξαφάνισε . Απόμειναν μονάχα οι μνήμες και κάποια παλιά συμβόλαια στοιβαγμένα στα ράφια του υποθηκοφυλακείου και στα συρτάρια σπιτιών , παρέα με παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες , αιώνιοι μάρτυρες ξεχωριστών ιστοριών ζωής των ανθρώπων μια άλλης εποχής .