H Eυρωπαϊκή Επιτροπή ενημερώνοντας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνει γνωστό ότι οι ρυθμοί ανακύκλωσης και επανάχρησης αστικών αποβλήτων είναι χαμηλοί και προκαλούν ανησυχία. Το notospress.gr παρουσιάζει σήμερα το έγγραφο εργασίας των Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για την Ελλάδα, ως τροφή για σκέψη και προβληματισμό ενόψει και του σχετικού Συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί στη Σπάρτη και αφορά στην διαχείριση των στερεών αποβλήτων.

Το έγγραφο συνοδεύει το Έκθεση της Επιτροπής προς:
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης έγκαιρης προειδοποίησης για τα κράτη μέλη που κινδυνεύουν να χάσουν την επίτευξη του στόχου για το 2020 επαναχρησιμοποίησης / ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων

1. Εισαγωγή
Αυτή η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης αποτελεί μέρος της συνολικής έκθεσης εφαρμογής και των στόχων της Επιτροπής για να βοηθήσει τα κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο του 2020 για το 50% επανάχρηση/ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο α) της οδηγίας 2008/98 / ΕΚ. Είναι συνέχεια προηγούμενης δήλωσης της Επιτροπής στον τομέα της διαχείρισης αστικών αποβλήτων. Αυτό οδήγησε σε χωριστούς χάρτες πορείας για κάθε χώρα που καταρτίζονται για τα σχετικά κράτη μέλη.

Η αξιολόγηση που βασίζεται στην έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης, βασίζεται σε μια συνεργασία και διαφανή διαδικασία με τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων κρατών μελών και την εις βάθος ανάλυση των πιο πρόσφατων εξελίξεων. Αυτό συνεπάγεται εκτεταμένες διαβουλεύσεις με την αρχές που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των αποβλήτων.

Οι πιθανές ενέργειες που έγιναν κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας βασίζονται στις υπάρχουσες βέλτιστες πρακτικές και στοχεύουν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τον στόχο επανάχρησης/ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων για το 2020 και εστιάζουν επομένως σε μέτρα πολιτικής. Οι ενέργειες αυτές πρέπει να θεωρηθούν συμπληρωματικές προς εκείνες που συνιστώνται στους χάρτες πορείας τα οποία καταρτίστηκαν στο πλαίσιο των προηγούμενων δραστηριοτήτων προώθησης της συμμόρφωσης και τις συστάσεις που διατυπώνονται στην επισκόπηση εφαρμογής των πολιτικών περιβάλλοντος

2. Βασικά ευρήματα
Το 2016, το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης) αναφέρθηκε στην Eurostat ότι ήταν στο 17%, ενώ το ποσοστό αποικοδόμησης ήταν 82%. Βάσει της ανάλυσης των υφιστάμενων σταθερών προγραμματισμένων πολιτικών στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, η Ελλάδα κινδυνεύει να μην μπορέσει να πιάσει το 2020 το στόχο για 50% στην επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων.

Η αξιολόγηση που στηρίζει την έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης ότι τα φτωχά ποσοστά των επιδόσεων της Ελλάδας στη διαχείριση των αποβλήτων οφείλονται:
• στην απουσία της υποδομής που απαιτείται για τον διαχωρισμό των ανακυκλώσιμων πηγών
• το χαμηλό επίπεδο ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού
• a la carte των οικονομικών κινήτρων. και
• η απουσία σχετικών οικονομικών μέσων, π.χ. φόρος υγειονομικής ταφής.
Η οικονομική ύφεση και η επακόλουθη οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχουν επηρεάσει τον τομέα των αποβλήτων, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής αποβλήτων ανακύκλωση τα τελευταία χρόνια.

O ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ

Οικονομικά κίνητρα
1) Εφαρμογή του τέλους για την υγειονομική ταφή (που εφαρμόζεται από το 2018).
2) Εισαγωγή συστημάτων πληρωμής και να ενισχυθεί η συμμετοχή του κοινού στη χωριστή συλλογή των αποβλήτων.

Ακριβείς και εσωτερικά συνεπείς αναφορές
3) Επαναφορά των αναφερόμενων αριθμών συσκευασίας έτσι ώστε να είναι συνεπείς και ακριβείς. Τα δεδομένα που παρέχονται από την Ελλάδα σχετικά με την ποσότητα και τη σύνθεση των αστικών αποβλήτων υποδηλώνουν ότι η ποσότητα αποβλήτων συσκευασίας (όπως αντιπροσωπεύονται από τα στοιχεία που αναγράφονται στη συσκευασία που έχει τοποθετηθεί στην αγορά) υποδεικνύεται από τα δεδομένα των αστικών αποβλήτων.
4) Εισαγωγή συστηματικών ελέγχων σε εταιρείες που παρέχουν στοιχεία για το ποσό των συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά (οργανώσεις παραγωγών ή υπεύθυνους παραγωγής - ΔΕΟ).
5) Διεξαγωγή στατιστικής αντιπροσωπευτικής ανάλυσης για τη σύνθεση των αστικών αποβλήτων σχετικά με τη συμφωνία μεταξύ των συνόλων των δεδομένων για τα αστικά απόβλητα και τη συσκευασία αποβλήτων.

Ξεχωριστή συλλογή
6) Επαναπροσαρμογή της αλληλεπίδρασης μεταξύ του PRO για τη συσκευασία (Ελληνική Ανάκτηση Recycling Corporation - HERRCO) και τους δήμους. HERRCO θα πρέπει να είναι μόνο ένας αγωγός για κεφάλαια για την υπηρεσία συλλογής, ενώ οι δήμοι πρέπει να έχουν τις δικές τους υποχρεώσεις όσον αφορά τη χωριστή συλλογή. Με αυτό το set-up στη θέση του, το σύστημα θα ανταποκρινόταν περισσότερο σε φόρο υγειονομικής ταφής.
Αυτό μπορεί να γίνει είτε:
α. θεσπίζοντας υποχρεωτικούς στόχους ανακύκλωσης για τους δήμους και επιβάλλοντας κυρώσεις επειδή δεν τις ικανοποιούν. ή
β. με τον καθορισμό ελάχιστου προτύπου υπηρεσίας για τη συλλογή αποβλήτων (π.χ. συχνότητα της συλλογής, του τύπου και του όγκου των εμπορευματοκιβωτίων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη το είδος του αποθέματος κατοικιών, πόσο αγροτική είναι η περιοχή, τυπικό κλίμα κ.λπ.) οι δήμοι πρέπει να πληρούν.
Και στις δύο περιπτώσεις, η HERRCO θα πρέπει να χρηματοδοτεί, στο σύνολό της, ως μέρος της υπηρεσίας συλλογής αφορά τα απορρίμματα συσκευασίας σύμφωνα με ένα συμφωνημένο τύπο χρηματοδότησης.


Χρηματοδότηση από την ΕΕ

7) Καλύτερη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ εξασφαλίζοντας ότι υποστηρίζουν:
α. δραστηριότητες στην ανώτερη βαθμίδα της ιεραρχίας των αποβλήτων, ιδίως όσον αφορά την ανακύκλωση και πρόληψης
β. δημιουργία ικανοτήτων σε επίπεδο δήμων για τη στήριξη της ανάπτυξης υψηλής ποιότητας υπηρεσίες ανακύκλωσης (βλ. δράση 9) •
γ. - η παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας από την τοπική αυτοδιοίκηση και - εύχρηστα συστήματα συλλογής απορριμμάτων από πόρτα σε πόρτα •
δ. την παροχή επεξεργασίας για χωριστά συλλεγόμενα βιολογικά απόβλητα (προς ενσωμάτωση με την ανάπτυξη συστημάτων συλλογής, με τους δήμους να εργάζονται μαζί με τις ανάγκες).
ε. η πρόβλεψη πράσινων σημείων που αποσκοπούν στην προώθηση της επαναχρησιμοποίησης (μέσω του "μπροστά") καθώς και την ανακύκλωση ογκώδους υλικού, συμπεριλαμβανομένων των απορριμμάτων κήπων.
8) Απαιτείται λιγότερη έμφαση στις επενδύσεις για την επεξεργασία υπολειμμάτων αποβλήτων.

Τεχνική υποστήριξη στους δήμους

9) Ανάπτυξη συστήματος σε εθνικό επίπεδο που να παρέχει τεχνική υποστήριξη δήμους, συγκεκριμένα στους ακόλουθους τομείς:
α. επιλογή υπηρεσιών συλλογής •
β. προμήθειες υπηρεσιών
γ. διαχείριση υπηρεσιών
δ. εκστρατείες ευαισθητοποίησης •
σε συνδυασμό με την ενεργό ανταλλαγή καλών ιδεών και πρακτικών που μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα σε όρους της μείωσης του κόστους και της βελτίωσης των επιδόσεων.

Επικοινωνία και ευαισθητοποίηση

10) Ανάπτυξη ενός συνόλου εθνικών υλικών επικοινωνίας για χρήση σε τοπικό επίπεδο, με σαφή και συνεπή μηνύματα. Τα υλικά αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μέρος των εκστρατειών ευαισθητοποίησης με φυλλάδια και στα πράσινα σημεία.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 24.9.2018

https://ec.europa.eu/info/news/commission-reviews-implementation-eu-waste-rules-proposes-actions-help-14-member-states-meet-recycling-targets-2018-sep-24_el