Γράφει ο Χρήστος Α. Πλειώτας*

Σκέψη και Γνώμη

Ι/ Έχω καταθέσει την άποψή μου για την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα από την 20 – 07 – 2018 με σχετική ανάρτηση στον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο.

Διάβασα όμως ένα άρθρο έγκριτου δημοσιογράφου πανελλαδικής εμβέλειας, με το οποίο βάλλοντας κατά του εν λόγω εκλογικού συστήματος και της εφαρμογής του στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές, ισχυρίζεται:

1/ Ότι επιδίωξη της Κυβέρνησης είναι με την απλή αναλογική να αδρανοποιήσει τις δυνάμεις που βρίσκονται απέναντί της και συγκεκριμένα τους Δημάρχους που πρόσκεινται στην Νέα Δημοκρατία και την Κεντροαριστερά.

2/ Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει δια της απλής αναλογικής, να κατέβουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές όσο το δυνατόν περισσότεροι υποψήφιοι στην λογική της πολυδιάσπασης της ψήφου.

3/ Ότι η Κυβέρνηση προτιμά ανίσχυρους Δημάρχους, παραλυτικές ισορροπίες στους Δήμους και ενίσχυση του ρόλου θνησιγενών σχημάτων, που θα είναι λόγο της απλής αναλογικής, ρυθμιστές και θα εκβιάζουν τον σχηματισμό πλειοψηφιών.

4/ Ότι ο Σύριζα επιδιώκει να σύρει Δημάρχους από την Κεντροαριστερά, στην λογική των συνεργασιών με τα δικά του σχήματα.

5/ Ότι με τον νέο νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση, γίνεται η πρώτη κίνηση χορήγησης πολιτικών δικαιωμάτων σε μετανάστες και πρόσφυγες, διότι σε κάθε Δήμο συγκροτείται και λειτουργεί με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου το Συμβούλιο ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων, οπότε επειδή υποχρεωτικά συμμετέχουν σ’ αυτό, εκπρόσωποι αλληλέγγυων προς μετανάστες και πρόσφυγες οργανώσεων αλλά και Μ.Κ.Ο. (Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων) που δραστηριοποιούνται υπέρ των μεταναστών και των προσφύγων, υπονοείται ότι «αλώνεται» από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.

ΙΙ/ Δεν μου είναι εύκολο ως νομικός και μέλος μίας πολυπολιτισμικής Ελληνικής κοινωνίας, που στα σπλάχνα της, την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία των μνημονίων, αντιμάχονται διαφορετικές ιδεολογικά συλλογικότητες και εντός της οποίας τουλάχιστον την τελευταία τριακονταετία, αναπτύσσονται δημιουργικά εκατοντάδες χιλιάδες μεταναστών και λιγότερων προσφύγων, να μην απαντήσω στα ανωτέρω αυθαίρετα και παντελώς αβάσιμα συμπεράσματα.

Την σκέψη μου βαραίνει ιδιαιτέρως το γεγονός, ότι η Ελληνική κοινωνία έχει πολλά υποστεί σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, απ’ τα μη αναλογικά εκλογικά συστήματα, που έχουν κυριαρχήσει έως σήμερα, τουλάχιστον από την μεταπολίτευση και μετά, με τελευταία οδυνηρή περιπέτεια τα απελθόντα μνημόνια.

Θεωρώ χρέος μου να δώσω τις απαντήσεις μου, ενεργώντας όχι μόνο εις το όνομα και δια λογαριασμό μου, αλλά και εις το όνομα και δια λογαριασμό όλων των Δημοκρατικών συνανθρώπων μου, περαιτέρω δε στο όνομα των μεταναστών της γειτονιάς μου που καθημερινά ξεκινούν την εργασία τους όπως και εγώ επί δεκαετίες δίπλα μου και στο όνομα των προσφύγων που δικαίως έχουν βρει άσυλο στην χώρα μου, προσβλέποντας στην καρδιά και την συνείδηση του Έλληνα έναντι π.χ. του Αυστριακού ή του Ούγγρου Ευρωπαίου πολίτη, όσο και εάν δεν τους έχουμε εξασφαλίσει την προσδοκώμενη αξιοπρεπή ανθρώπινη διαβίωση που απαιτούν οι περιστάσεις.

Οι απαντήσεις μου απευθύνονται σε όλους όσου μεμψιμοιρούν και αντιπαλεύουν με εντελώς ακατανόητα επιχειρήματα, το αναφαίρετο δικαίωμα των μειοψηφιών όλου του κόσμου και όλων των κοινωνιών, να έχουν την αναλογική εκπροσώπηση που δικαιούνται, βάσει των ψήφων που το ίδιο το εκλογικό σώμα τους δίδει, σ΄ όλα τα συλλογικά πολιτικά σχήματα λήψης αποφάσεων.

ΙΙΙ/ Συνεπώς απαντώ διερωτώμενος: 1/ Με ποιο τρόπο άραγε κατακτάται ο διάλογος, η συναίνεση, η σύνθεση, η συμφωνία σε θέματα τοπικής Αυτοδιοίκησης; Είναι προαπαιτούμενο ή όχι των ανωτέρω, η συνεργασία όλων ή όσων το δυνατό περισσότερο των τοπικών πολιτικών δυνάμεων, από θέσεις ευθύνης; Ποιο εκλογικό σύστημα επιβάλει την συνεργασία αυτή; Το πλειοψηφικό ή η απλή αναλογική;

2/ Απαντώ διερωτώμενος: Με ποιο τρόπο γίνεται αποτελεσματική η λειτουργία του κάθε Δήμου; Πως άραγε επιτυγχάνεται ο κοινός στόχος όλων των υποψηφίων Δημάρχων για τοπική ανάπτυξη και ευημερία των πολιτών, για διεκδίκηση αρμοδιοτήτων, για αύξηση πόρων, για αποκεντρωμένη τοπική αυτοδιοίκηση στην ουσία του όρου; Είναι προαπαιτούμενο ή όχι των ανωτέρω, η συνεργασία όλων ή όσο το δυνατό περισσότερων τοπικών πολιτικών δυνάμεων, από θέσεις ευθύνης; Ποιο εκλογικό σύστημα επιβάλει την συνεργασία αυτή; Το πλειοψηφικό ή η απλή αναλογική;

3/ Απαντώ διερωτώμενος: Άραγε σε τι προσβλέπουμε; Στην θεσμική ενδυνάμωση της Δημοκρατίας ή στην διαιώνιση της φαλκίδευσης της ψήφου των κοινωνικών δυνάμεων, μέσα απ’ την διαιώνιση ακραίων πλειοψηφικών εκλογικών συστημάτων;

4/ Απαντώ διερωτώμενος: Ελκόμεθα απ’ την «δικτατορία» των ψευδεπίγραφων πλειοψηφιών, που διαμορφώνουν τα πλειοψηφικά εκλογικά συστήματα ή απ’ την θεσμικά κατοχυρωμένη συνύπαρξη πλειοψηφικών και μειοψηφικών κοινωνικών ρευμάτων, όπως πραγματικά προκύπτουν μέσα από την εφαρμογή της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος;

5/ Απαντώ διερωτώμενος: Από πού και ως που η διαμόρφωση πλειοψηφικών συνεργαζομένων δημοτικών συνδυασμών και η γνήσια αντιστοιχία τους με τις κοινωνικές ομάδες πολιτών που ανέδειξαν τις συνεργασίες αυτές, θεωρείται επιβολή της «δικτατορίας» των μειοψηφιών;

6/ Απαντώ διερωτώμενος: Πως είναι δυνατόν να υπάρχει λογικά σκεπτόμενος πολίτης, που πιστεύει ότι δεν είναι κέρδος για την Δημοκρατία να κατέλθουν όσο το δυνατόν περισσότεροι υποψήφιοι Δήμαρχοι και δημοτικοί συνδυασμοί, για την διεκδίκηση του Δημαρχιακού αξιώματος, στις επικείμενες δημοτικές εκλογές; Διερωτώμαι πως είναι δυνατόν να υπάρχει λογικά σκεπτόμενος πολίτης που θεωρεί ότι η επιδίωξη συναίνεσης και συνεργασίας μεταξύ δημοτικών συνδυασμών, βάση προγραμματικού λόγου και κοινών επιδιώξεων, σημαίνει άλωση ενός δήμου από μειοψηφικές δυνάμεις;

7/ Απαντώ διερωτώμενος: Είναι άραγε δίκαιο ή όχι στην δημοκρατία, να λαμβάνει ο κάθε δημοτικός συνδυασμός αναλόγως των ψήφων που του δίνει ο κόσμος, γνήσια και ανόθευτα τις έδρες που του αναλογούν στο Δημοτικό Συμβούλιο;

8/ Απαντώ διερωτώμενος: Ποια είναι η πραγματική ανάγκη της κάθε τοπικής κοινωνίας; Να παίζει μονίμως «κρυφτούλι» η κάθε μειοψηφία ως μόνιμη αντιπολίτευση με τις ευθύνες που της αναλογούν; Ή να της δίνεται η ευκαιρία συγκυβερνώντας με άλλες δυνάμεις να πολιτεύεται υπεύθυνα ως πλειοψηφία;

IV/ Διετέλεσα επί 20ετία Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Σπάρτης, καθήμενος στα έδρανα της πλειοψηφίας αλλά και της μειοψηφίας. Δυστυχώς είναι αληθές ότι οι μειοψηφίες «κρύβονται» πίσω από τις ευθύνες τους και εύκολα καταψηφίζουν θέματα σημαντικά για την πόλη, μόνο για να μην έχουν πολιτικό κόστος. Ας το ψηφίσει το θέμα η πλειοψηφία που έχει το Δήμαρχο, τους Προέδρους των Νομικών Προσώπων και τους Αντιδημάρχους. Αυτή η στάση ανευθυνότητας σταματά μόνο με την συγκυβέρνηση πλειοψηφιών και μειοψηφιών, που οραματίζεται και ενυλώνει μόνο η απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα.

Η απλή αναλογική επιβάλει την διαφάνεια στις συνεργασίες μεταξύ δημοτικών συνδυασμών. Ο πολίτης θα ξέρει εξ’ αρχής σε τι συμφώνησαν και γιατί συμφώνησαν οι τοπικές δυνάμεις που πρόκειται να κυβερνήσουν τον Δήμο. Τέρμα στα εν κρυπτώ παζάρια και τις αδιαφανείς συνεργασίες.

Όσοι νομίζουν ότι τα εκλογικά συστήματα είναι άψυχα και απρόσωπα πλανώνται. Τα εκλογικά συστήματα ή σέβονται και αποτυπώνουν την λαϊκή βούληση ή την νοθεύουν και την στρεβλώνουν.

Όλα είναι ταγμένα εκ φύσεως να παραγάγουν πολιτικό ήθος. Το μείζον θέμα είναι περί ποίου πολιτικού ήθους ομιλούμε και τι ακριβώς οραματιζόμαστε και επιδιώκουμε μέσω αυτών.

Στην Ευρώπη κυριαρχεί η απλή αναλογική, όσον αφορά την εκλογή δημοτικών συμβούλων και η έμμεση ή άμεση εκλογή δημάρχου ανάλογα με την χώρα. Κυρίαρχο πολιτικό όργανο είναι το Δημοτικό Συμβούλιο, με εξουσίες κατανεμημένες και ισορροπημένες στους Δημοτικούς συνδυασμούς που αναλογικά μετέχουν σ’ αυτό, σχηματίζοντας πλειοψηφίες.

Το σημερινό εκλογικό σύστημα δεν είναι απλά πλειοψηφικό είναι μία επικίνδυνη μορφή ενισχυμένης πλειοψηφίας, που κατανέμει τα 3/5 των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου στον νικητή Δημοτικό Συνδυασμό, δυσανάλογα των ψήφων που λαμβάνει και αφήνει τα ψίχουλα στις μειοψηφίες.

Ερωτώ: Ένα τέτοιο δημοτικό συμβούλιο συνεχίζουμε να θέλουμε, με αλλοιωμένη την κοινωνική έκφραση, με παραβιασμένη την κοινωνική πραγματικότητα, με στρεβλωμένη την γνήσια εκπροσώπηση, με τις εξουσίες να τις διανέμει όπως θέλει ο Δήμαρχος;

Ερωτώ: Σήμερα ποιες τοπικές συναινέσεις προάγονται; Καμιά. Διότι δεν τις έχει ανάγκη η εκάστοτε πλειοψηφία.

Θυμηθείτε ότι η ανάγκη αλλαγής του σημερινού εκλογικού συστήματος είχε τεθεί και από την προ της σημερινής κυβέρνησης ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών στην λογική της εκλογής Δημάρχων και Δημοτικών Συμβούλων με ξεχωριστές λίστες. Ο στόχος ήταν να σπάσει ο κομματισμός και να πάμε στις συνθέσεις. Δυστυχώς δεν έγινε ποτέ πράξη.

V/ Επιτρέψτε μου και μία άλλη θεώρηση του όλου ζητήματος από Συνταγματικής πλευράς: Τι σημαίνει άραγε ισότητα της ψήφου ως συνταγματική επιταγή; Πως εκφράζεται η ισότητα της ψήφου μέσω ενός πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος; Η απάντηση είναι εύκολη: Δεν εκφράζεται, αλλοιώνεται, καταπατείται, στρεβλώνεται. Μόνο μέσω της απλής αναλογικής επιτυγχάνεται η ισότητα της ψήφου.

Οι νέοι επίσης, έχουν κάθε δικαίωμα να θέλουν και να επιδιώκουν διακαώς να «εισβάλουν» δημιουργικά με τον λόγο τους, στις τοπικές κοινωνίες, ακολουθώντας νέα συλλογικά σχήματα, μειοψηφικά μεν, πλην όμως υπαρκτά και δυναμικά. Μόνο μέσω της απλής αναλογικής βρίσκουν εκπροσώπηση στο Δημοτικό Συμβούλιο, καταλαμβάνοντας την έδρα ή τις έδρες που αναλογεί ή αναλογούν στις ψήφους που παίρνουν.

Πόσο ποιά θα πρέπει να επιμείνουμε σε ένα εκλογικό σύστημα που δημιουργεί επαγγελματίες της τοπικής αυτοδιοίκησης; Μόνο με την απλή αναλογική χρόνιοι δημοτικοί άρχοντες και «αξιωματούχοι» αποεπαγγελματικοποιούνται!!! Διότι πώς να το κάνουμε οι συνεργασίες μεταξύ των Δημοτικών συνδυασμών που απαιτούνται λόγω της απλής αναλογικής να υπάρξουν για να κυβερνηθεί ο Δήμος, σημαίνει αυτονοήτως κατανομή αξιωμάτων σε όλους.

Είναι πραγματικά θλιβερό και αποκαρδιωτικό να στεναχωρούνται κάποιοι και να μάχονται κατά ενός εκλογικού συστήματος, που θέλει να εντάξει στο παιχνίδι νέες συλλογικότητες και πρόσωπα με δυναμικές τοπικές ευαισθησίες.

Ας μην μεμψιμοιρούμε… η απλή αναλογική δεν ήρθε για να φύγει.

Υστερόγραφο: Γιατί τέτοιος φόβος για την συμμετοχή μεταναστών και προσφύγων σ’ ένα συμβούλιο που συνεστήθη για μετανάστες και πρόσφυγες και στο οποίο επιβάλλεται πρώτοι αυτοί να συμμετέχουν; Οποίος φαρισαϊσμός!!! Από την μια να δηλώνουμε ότι δεν είμαστε ρατσιστές και από την άλλη να φοβόμαστε την εκπροσώπηση των μεταναστών και των προσφύγων σ’ ένα ουσιαστικό συλλογικό πολιτικό όργανο, που θα συνεισφέρει τα μέγιστα στην δημιουργική συνύπαρξη όλων μας.

*Δικηγόρος

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr