Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Υπάρχουν πολύ γνωστές φωτογραφίες της παλιάς Σπάρτης , τραβηγμένες από φημισμένους ξένους φωτογράφους ή από επώνυμους φωτογράφους της Σπάρτης , οι οποίοι διέσωσαν τη μορφή , τη ζωή και την αύρα της παλιάς πόλης πάνω σε μιαν ασπρόμαυρη , κι αργότερα έγχρωμη , φωτογραφία . Υπάρχουν όμως κι εκείνες οι φωτογραφίες που τράβηξαν απλοί και άγνωστοι επισκέπτες της Σπάρτης , για να έχουν ένα ενθύμιο από την ιστορική αυτή πόλη , φωτογραφίες που με τη δύναμη , πλέον , και την αμεσότητα του διαδικτύου γίνονται ευρύτερα γνωστές και μας δημιουργούν κάθε φορά ευχάριστη έκπληξη . Είναι σαν απρόσμενα να ανακαλύπτεις κομμάτια ενός παζλ που σκόρπισε πριν από χρόνια πολλά και που με κάθε ανακάλυψη μιας φωτογραφίας συμπληρώνεται η εικόνα της μνήμης και της ιστορικής πορείας της πόλης μας .

Τον Μάρτιο του 1960 η αμερικανίδα συγγραφέας και φωτογράφος Priscilla Turner, η οποία ζει σήμερα στο Hastings-on-Hudson της Νέας Υόρκης , βρέθηκε στη Σπάρτη και με τη μηχανή της τράβηξε - ανάμεσα σ’ άλλες - και μια φωτογραφία της πλατείας της Σπάρτης . Από τη γωνία λήψης της φωτογραφίας φαίνεται πως αυτή έχει τραβηχτεί από κάποιον εξώστη του τότε ξενοδοχείου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ στο οποίο , προφανώς , φιλοξενήθηκε η αμερικανίδα τουρίστρια .

Η φωτογράφος , θέλοντας ( όπως φαίνεται) να αποτυπώσει περισσότερο στο πλάνο της τον εντυπωσιακό , χιονισμένο Ταΰγετο , έστρεψε τη μηχανή της νοτιοδυτικά κι έτσι αποτύπωσε τη ΝΔ γωνία της πλατείας της Σπάρτης , δίνοντάς μας μια έγχρωμη απεικόνιση του κέντρου της πόλης πριν από 58 ακριβώς χρόνια:

Οι πολυκατοικίες δεν έχουν ακόμα εμφανιστεί και τα παλιά σπίτια της Σπάρτης , με τα σκουφάτα κεραμίδια τους , αφήνουν να φαίνεται από την πλατεία ο ιστορικός Ταΰγετος , αυτός που σήμερα έχει (δυστυχώς) κρυφτεί πίσω από τα ύψη του «εκσυγχρονισμού» . Η πλατεία , όμορφη και καθαρή , με τα παλιά , ψηλά και λυγερόκορμα , απλά φωτιστικά της , τις νεραντζιές ( νεαρές ακόμα) , με ασβεστωμένους (!!!) τους κορμούς τους και το ένα από τα δύο όμορφα καταπράσινα παρτέρια που βρίσκονταν ένθεν κι ένθεν του Δημαρχείου , τα οποία (δυστυχώς) εξαφάνισε η «αναβάθμιση» και ανακατασκευή της πλατείας πριν από λίγα χρόνια, αντικαθιστώντας τα με άχαρο γκαζόν και δέντρα-νάνους ξενικής προέλευσης .
Το νεοκλασικό κτήριο του Δημαρχείου φαίνεται μισό στη φωτογραφία κι από κάτω του η ΛΕΣΧΗ με τις απλές πάνινες , σε κόκκινο χρώμα , καρέκλες της και τα τραπεζάκια . Αριστερά στη φωτογραφία είναι το 4ώροφο ξενοδοχείο ΜΥΣΤΡΑΣ (κατεδαφίστηκε κάπου στη 10ετία του ’80) ιδιοκτησίας ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ , ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια του κέντρου της Σπάρτης , με τα όμορφα μπαλκονάκια του να αγναντεύουν την πλατεία και το αίθριο με τις πέργκολες στην ταράτσα του .
Μπροστά από το ξενοδοχείο ΜΥΣΤΡΑΣ βλέπουμε το περίπτερο που υπάρχει και λειτουργεί μέχρι ΚΑΙ σήμερα και στη γωνία , απέναντι από το ξενοδοχείο (Γκορτσολόγου κι Ευαγγελιστρίας) διακρίνεται ένα από τα πιο παλιά κτίρια της Σπάρτης (ιδιοκτησίας ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ) , το οποίο κατεδαφίστηκε στη 10ετία του ’90 . Στο ισόγειό του κτιρίου αυτού λειτούργησε στο τελευταίο διάστημα της ζωής του το κατάστημα «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ» .
Στη γωνία (Γκορτσολόγου κι Ευαγγελιστρίας) δεξιά, διακρίνεται το τότε κατάστημα νεωτερισμών ΠΟΛΥΜΕΝΑΚΟΥ (σήμερα χρυσοχοείο ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ) , δίπλα του το υαλοπωλείο – καφεκοπτείο ΒΕΚΡΑΚΟΣ , που λειτουργεί ακόμα αλλά σε νέο κτίριο , με προμετωπίδα την πινακίδα agip gaz με το δράκο που βγάζει από το στόμα του φωτιά , μιας και ήταν η εποχή που οι νοικοκυρές εγκατέλειπαν τις γκαζιέρες για το μαγείρεμα κι έμπαιναν στην εποχή του πετρογκάζ . Ακριβώς δίπλα , με την κόκκινη τέντα , το επίσης ιστορικό βιβλιοχαρτοπωλείο-παιχνιδοπωλείο των ΑΦΩΝ ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΥ .
«Οι αναμνήσεις μας είναι ο μοναδικός παράδεισος από τον οποίο δεν μπορούμε να εκδιωχθούμε».
Ζαν-Πωλ Ρίχτερ , 1763-1825 , Γερμανός συγγραφέας

(Η φωτογραφία από την ιστοσελίδα flickr)