Γράφει ο Κώστας Παπαΐωάννου*

Το βιβλίο του Julian Barnes «Η Μοναδική Ιστορία» σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο, διαβάσαμε, μας άρεσε και σας το προτείνουμε.
Καλό βιβλίο ψυχαγωγίας αλλά όχι ανώδυνο. Αφηγείται, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, τη νίκη ενός ανορθόδοξου έρωτα και την ήττα του, όχι εξαιτίας της ανορθοδοξίας του αλλά «αφ’ εαυτού», εξαιτίας των όσων μικρών και ασήμαντων, μεγάλων και σημαντικών συμβαίνουν στη ζωή των ανθρώπων.
Η ωρίμανση του κεντρικού ήρωα μέσα από ηθικούς κώδικες που πρέπει επιλεκτικά να υιοθετήσει, μέσα από κοινωνικές σχέσεις και οικονομικού τύπου συμβάσεις, που πρέπει να ανεχτεί για να επιβιώσει, παράλληλα με το αλτρουιστικό πείσμα, την χιουμοριστική του αβρότητα, τις υπερβατικές πρωτοβουλίες που παίρνει για να συντηρήσει αυτήν τη «μοναδική ιστορία» της ζωής του! Το αποτέλεσμα; Πικρό! Πικρό γιατί η επίγευση της ίδιας της ζωής είναι πικρή, όσο και αν προσπαθήσεις να την εξωραΐσεις με λεονταρισμούς του τύπου: «κοιτάχτε με...τι έκανα εγώ στα είκοσι, ενώ εσείς “μαμόθρεφτα” εξαρτάστε ακόμη από τις οικογένειές σας. Ανακυκλώνεστε στις επιδερμικές σας σχέσεις, ονειρεύεστε ένα κοινότυπο μέλλον, είστε στο έπακρο ανασφαλείς και προβλέψιμοι! Ενώ εγώ φεύγω με τη γυναίκα που αγαπώ, που δεν την εγκρίνουν οι μεγάλοι, που είναι τόσο διαφορετική από τη νεαρή ξανθιά φοιτητριούλα, που ζούμε σ’ ένα δικό μας σπίτι, ανοιχτό προς όλους, που κάνω αυτό που θέλω, που παίρνω την επαγγελματική κατεύθυνση που θέλω. Κι επιπλέον έχω το σθένος, την υπομονή και προ πάντων τον έρωτα, την αγάπη, (που εσείς δεν την έχετε), να κυριαρχήσω επάνω στις αντιξοότητες, να πέσω, να σηκωθώ και να σώσω αυτήν την γυναίκα από την ψευδαίσθηση του χρέους προς τον πρώην σύζυγό της, την “ανήθικη ηθική” που της επιβάλλουν οι κόρες, την μικρή, αποπνικτική, “χωρίς ρωγμές” κοινωνία του Βίλατζ του Λονδίνου που την ακολουθεί».
Σ’ αυτό που ο συγγραφέας ονομάζει «ΕΝΑ», δομείται «μουσικά» μέσα από τις προσεκτικά τοποθετημένες λέξεις, όλη η χορογραφία του φλερτ ανάμεσα στην χαμηλών τόνων Σούζαν και στον καταγοητευμένο Πωλ. Πιο κάτω, αποδεικνύεται πως το αίσθημα δεν ήταν κάλπικο και πως παρά την μεγάλη διαφορά ηλικίας, «καλά κρατεί».
Στο «ΔΥΟ», η ηρωίδα βιώνει την πραγματικότητα. Το όνειρο γι αυτήν ήταν μικρής διάρκειας. Τώρα πρέπει ν’ αντιμετωπίσει το παρόν, που φαίνεται ανίσχυρο σαν επιχείρημα ζωής μπροστά στις βίαιες συζυγικές υποχρεώσεις με τις οποίες την βομβαρδίζει το παρελθόν. Ο ήρωας αντίθετα, βιώνει τ’ όνειρό του με μεγαλοθυμία. Το υπερασπίζεται σε σκανδαλιστικό βαθμό, κόβοντας γέφυρες, αλλάζοντας συνήθειες, αδιαφορώντας ή μάλλον κοιτάζοντας από την κλειδαρότρυπα τα όσα συμβαίνουν γύρω του, ανάγει σε σκοπό ζωής την υποστήριξη αυτής της γυναίκας! Οι πρώτες αμφιβολίες για το μέγεθος της δικής της αγάπης, το ίδιο και οι ρωγμές στη σχέση και τέλος η απόγνωση έρχονται!
Στο «ΤΡΙΑ», υπάρχει «βιολογικό τέλος» στη σχέση. Χωριστά δωμάτια, χωριστά σπίτια αργότερα. Ο καθένας, έρημο νησί στον κόσμο του. Το δικό της νησί, χωρίς πιθανότητα διάσωσης, ξεμακραίνει και εξαφανίζεται μέσα σε κύματα αλκοολισμού και άνοιας. Στο δικό του εκείνος, ναυαγός, ξεβράζεται σε μια άγονη παραλία εργασιομανίας, κοινωνικής αποξένωσης, σεξουαλικής πείνας. Αυτοαναλύεται εις τα εξ ων συνετέθη. Γίνεται ο ίδιος η Πολιτική Αγωγή και η Υπεράσπιση του εαυτού του: Στα κατά: Προσπάθησε, αλλά σε βάθος χρόνου, προσπάθησε λίγο. Στάθηκε μικρόψυχος, ακόμη και για τον καλύτερό του φίλο. Στα υπέρ: Απέκτησε μεγαλύτερη κατανόηση. Η αγωνία έπαψε να τον ταλαιπωρεί. Έγινε τρόπος ζωής. Επιτέλους έπαψε να την αγαπά. Κι αυτό ήταν το πνευματικό και συναισθηματικό τέλος στη σχέση τους!

*Για τη Λέσχη Ανάγνωσης