Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Σαν παλιοί φίλοι που μεταναστεύουν για πάντα και μας λένε αντίο , έτσι μας αποχαιρετούν, το ένα μετά το άλλο, και τα παλιά μαγαζιά της Σπάρτης , παίρνοντας μαζί τους ένα μέρος από την ιστορία της πόλης , αφήνοντάς μας μόνο ζωντανές αναμνήσεις και συγκίνηση.

Κάπως έτσι, αθόρυβα και σεμνά , μας αποχαιρέτισε πριν κάμποσο καιρό και το ιχθυοπωλείο ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ.

«Ιχθυοπωλεία» τα ήθελε η παλιά καθαρεύουσα αυτά τα μαγαζιά που πουλούσαν φρέσκα ψάρια , «ψαράδικα» μάθαμε να τα λέμε εμείς.
- Πάω στο ψαράδικο του Ανδρεάκου να πάρω καμιά φρέσκια γόπα να τις φτιάξεις με αντίδια , έλεγε ο μακαρίτης ο πατέρας μου στη μάνα μου , πιο συχνά τα Σάββατα το πρωί , μιας και από έναν άγραφο κανόνα είχε καθιερωθεί κάθε Σάββατο να τρώμε στο σπίτι ψάρια με χόρτα . Αυτό , όμως , φαίνεται πως ίσχυε (και μάλλον ισχύει ακόμα) γενικότερα στην ελληνική οικογένεια , αφού τα ψαράδικα έκαναν την περισσότερη δουλειά της βδομάδας τα Σάββατα, τότε που ήταν (και είναι) και το παζάρι στη Σπάρτη.

Χρόνια και χρόνια το ψαράδικο ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ έφερνε ωραία , λαχταριστά και φρέσκα ψάρια του Λακωνικού κόλπου , για να τρώμε εμείς οι Σπαρτιάτες , που η ιστορία το ήθελε να βρεθούμε μακριά από θάλασσα . Άλλωστε το ’λεγε και η παλαιά καλλιγραφημένη πινακίδα του ψαράδικου , φαρδιά πλατιά :
ΙΧΘΥΟΠΩΛΕΙΟΝ / «Ο ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ» / ΤΡ. ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ & ΥΙΩΝ»

«Παλιοδουλειά» … κατά πώς λέγανε ( και λένε) οι ψαράδες για το επάγγελμά τους . Ιδιαίτερα τότε , που δεν είχανε και τα μέσα τα σημερινά , η δουλειά του ιχθυοπώλη , του «ψαρά» , ήταν ακόμα πιο δύσκολη απ΄ ό,τι είναι σήμερα:

Να πάς στο Γύθειο ή αλλού , να περιμένεις τα καΐκια να έρθουν με την ψαριά , να βρεις τα φρέσκα ψάρια στην ποσότητα και την ποικιλία που θέλεις και χρειάζεσαι , να τα κουβαλήσεις στη Σπάρτη , να πάρεις τριμμένο πάγο για τη συντήρηση , να τα αραδιάσεις όμορφα κι ωραία πάνω στον μαρμαρένιο (και αργότερα στον ανοξείδωτο) πάγκο , είτε χύμα είτε μέσα στα ξύλινα τελάρα τους , πάντα συντροφιά με τα ψίχαλα του πάγου , και μετά να καρτεράς τους πελάτες και να αγωνιάς , γιατί το ψάρι είναι ευαίσθητο πράμα και αν δεν πουληθεί στην ώρα του θα μπαγιατέψει και θα σε φορτώσει με ζημιά .

Πέρασαν καλές εποχές ήρθανε και οι δύσκολες , έφτασε και η ώρα να κλείσει το ψαράδικο ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ εκεί στη γωνία Παλαιολόγου και Μενελάου στη Σπάρτη .

Τώρα , περνάμε έξω απ’ το αδειανό μαγαζί , που στο τζάμι του κολλήθηκε κιόλας το «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ» και νιώθουμε ακόμα τη μυρωδιά του φρέσκου ψαριού και στρέφουμε το κεφάλι και νομίζουμε πως θα δούμε τον μαρμαρένιο κάτασπρο πάγκο γεμάτο με μαρίδα , γόπα , σαρδέλα , γαύρο , σαφρίδια , κουτσομούρα και όλα τ’ άλλα λαχταριστά ψάρια της λακωνικής θάλασσας και θ’ ακούσουμε την κυρα - Σταυρούλα , την «Ανδρεάκαινα» , να μας καλημερίζει εγκάρδια , γελαστά και πρόσχαρα , έτσι όπως έκανε όταν μας βόηθαγε να διαλέξουμε τα καλύτερα ψάρια από κείνα που μας άρεσαν στον πάγκο του ψαράδικου .

Σίγουρα ένα «ευχαριστώ» το χρωστάμε ΚΑΙ στο ψαράδικο ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ , έτσι που βρέθηκε κοντά μας τόσα χρόνια. Καλό ταξίδι να έχει στις μνήμες των καιρών.