Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Η εξεύρεση λίγου χρόνου ηρεμίας, απομάκρυνσης και φυγής από την καθημερινή πιεστική, ως εξοντωτική, πραγματικότητα είναι κυρίαρχο ζήτημα. Ο τρόπος απόσπασης της προσοχής και η κατεύθυνση σε νέα ενδιαφέροντα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το βιβλίο, ο καλός μας φίλος, είναι ο καθαρός, γνήσιος και αδιαμφισβήτητος πόλος προβληματισμού, γνώσης, ενημέρωσης, χαλάρωσης. Είναι ο συνεργάτης στην ανθρώπινη νόηση, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας, της πνευματικής καλλιέργειας και γενικά το στήριγμα και το ακούμπημα της ζωής. Μεταφέρει γεγονότα από παλιά, αναδεικνύει και επαναφέρει συνήθειες και πολιτισμούς και ενημερώνει, διδάσκει, προτρέπει. Είναι μια κινητήρια δύναμη ζωής, ένα ισχυρό μέσο γνώσης και μάθησης, ένας υψηλός συντελεστής ανάτασης και ψυχαγωγίας. Είναι και εργαλείο πνευματικής άμυνας και αντίστασης της διανόησης και συμβάλει καθοριστικά στην αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς.

Κάθε πορεία ζωής είναι και ένα ανάγνωσμα πραγματικής ύπαρξης. Η αυστηρή απεικόνιση της πραγματικότητας αντανακλά την αλήθεια και το δυναμισμό που απορρέει απ’ αυτή. Χιλιάδες φύλλα γράφονται, τυπώνονται και εκδίδονται – είναι πνευματική υγεία –, όπου ο καθένας καταθέτει τις προτάσεις του, οι οποίες θα διασταυρωθούν με τις πνευματικές ανησυχίες και τη βαθύνοια ευρύτερων στρωμάτων της κοινωνίας. Θα ανακαλυφθούν εσωτερικές επιθυμίες και ενδιαφέροντα, τα οποία θα αναταχθούν, θα συνειδητοποιηθούν και θα ενταχθούν στη ζωή. Είναι η κορύφωση αντιλήψεων και συλλογισμών και η δημοσιοποίηση πεποιθήσεων και προσωπικών επιλογών.

Η συγγραφή είναι η επιβεβαίωση της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι η αποκάλυψη της ελευθερίας της ζωής. Είναι η επικοινωνία, η αναζήτηση, η κατάθεση, η διαμαρτυρία. Είναι η διατήρηση των ονείρων, η προβολή των αρχών και των αξιών. Είναι το ξεπέταγμα του νου από το λήθαργο και τη νάρκη. Είναι η απομάκρυνση της μοναξιάς και η ένταξη στο κοινωνικό περιβάλλον των φίλων, των συντρόφων, των ανθρώπων. Είναι η ζήση της ζωής και το ξεπέρασμα του θανάτου.

Το διάβασμα, η ανάγνωση, η μελέτη η διασταύρωση απόψεων και ιδεών εκτινάσσουν τη φαντασία, διευρύνουν το πνεύμα και οξύνουν το νου. Ενεργοποιούν τη σκέψη, δυναμώνουν την αμφισβήτηση, θεμελιώνουν την αντίρρηση και συχνά στέκονται απέναντι στο κράτος και των υφιστάμενων εξουσιών. Έτσι το βιβλίο, λόγος πραγματικός και υπαρξιακός, βγαλμένο από τις κατάφορες αδικίες της εξάρτησης και της χειραφέτησης αποτελεί ένα ισχυρό εμπόδιο στην κατευθυντήρια γραμμή της κυρίαρχης τάξης και του δομικού συστήματος. Το περίγραμμα και το περιχαράκωμα αποτελούν τα συνήθη όρια-προσκόμματα όταν επιχειρείται η αποκάλυψη των σκοτεινών κύκλων, καθώς και οι μηχανορραφίες, οι ραδιουργίες και οι φαυλότητες της εξουσίας. Αλλά και το πολιτικό κατεστημένο αντιδρά στη συστηματοποίηση και παρουσίαση στοιχείων αμαρτωλών πραχτικών παράνομης θησαύρισης και κοινωνικής ανέλιξης. Πολλοί συγγραφείς πολεμήθηκαν μέχρι και εξοντώθηκαν που τόλμησαν να φέρουν στο φως τα καμώματα και τις σκευωρίες των αρχόντων. Άλλοι έχουν στιγματιστεί, επικηρυχθεί και αφοριστεί για τα γραφόμενά τους ως αιρετικά στοιχεία δογμάτων και θρησκειών. Βιβλία σκίστηκαν, πετάχτηκαν, κάηκαν. Όμως η συμπόρευση με το βιβλίο είναι διαχρονική, είναι απόλυτα θετική, κυρίως αναπτυξιακή και ολόπλευρα πνευματική.

Το πολιτικό βιβλίο δομημένο, σφυρηλατημένο και βγαλμένο από τους αγώνες της κοινωνίας στη διαχρονική της πορεία είναι το κατ’ εξοχήν στρατευμένο στοιχείο στη διεκδίκηση για αλλαγή. Είναι η αποκάλυψη των δεινών, των κέντρων εκπόρευσής τους, καθώς και η πρόταση τρόπων και μέσων για την αντιμετώπισή τους. Στις σελίδες του ανακλάται η προσδοκία για καλύτερες συνθήκες εργασίας, μεγαλύτερες αμοιβές και βελτιωμένο επίπεδο ζωής, αλλά και το όραμα μιας νέας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση και δουλεία. Είναι κείμενο επίγνωσης, ανάτασης και ανάστασης των ενταφιασμένων αξιών. Είναι πόλος συσπείρωσης ιδεολογιών, προοδευτικών και επαναστατικών με κατεύθυνση τη λαϊκή αντίσταση και πάλη. Προσανατολίζει, προτρέπει και επικεντρώνει στην εστία των συμφορών. Αναδεικνύει τους πραγματικούς και ηθικούς αυτουργούς της εξάρτησης, της κατάντιας, της ταπείνωσης. Γνωστοποιεί φαινόμενα διαφθοράς, καθώς και διαπλεκόμενα συμφέροντα οικονομικών και πολιτικών παραγόντων. Είναι μια νάρκη στα θεμέλια της οικονομικής ολιγαρχίας και μπαίνει στο στόχαστρο της εξουσίας, η οποία με κάθε τρόπο επιδιώκει την απόσυρσή του, την εξαφάνισή του.

Η μεγάλη παραγωγή βιβλίων που καλύπτει όλες τις δραστηριότητες της κοινωνικής ζωής είναι η απόδειξη της έντονης πνευματικής αναζήτησης και προβληματισμού. Είναι σημαντική δημιουργία βγαλμένη από τη ζωή για τη ζωή. Το ελεύθερο αυτό κεφάλαιο του πολιτισμού είναι ανάγκη να στηριχθεί πραγματικά και ουσιαστικά. Οι σχολικές βιβλιοθήκες να αναδειχθούν σε ζωτικές κοιτίδες στην προαγωγή της μαθησιακής ικανότητας και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών.

Πολλά βιβλία ξεσκεπάζουν και στιγματίζουν τη στάση της κοινωνίας απέναντι στην κατάντια, την άθλια κατάσταση και τα βιώματα αυτών που δυστυχώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσουν, ούτε και το χρόνο να τα διαβάσουν. Έτσι πολλές αναλύσεις τους, επισημάνσεις και προτροπές τους πέφτουν στο κενό και παραμένουν στα αζήτητα μην αγγίζοντας τους πραγματικούς αποδέκτες. Αποκαλυπτική είναι η εικόνα πρόχειρης προτροπής πλανόδιου βιβλιοπώλη στο πεζοδρόμιο: «Πάρτε κανένα βιβλίο, γαμώτο…».

Τη στιγμή της θολούρας, της καταπίεσης και της καθυπόταξης ξεφύλλισε αυτό το μικρό φώτισμα του ανθρώπου. Θα παρασυρθείς, θα ξεχάσεις, θα ζήσεις.

Είναι απόσπασμα από το κείμενο με τον ίδιο τίτλο που περιέχεται στο βιβλίο μου «Βαθιά ρήγματα στη σύγχρονη βαρβαρότητα», το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα από την ΙΔΙΟΜΟΡΦή.

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr