Γράφει η Πηνελόπη Χριστάκου*

Mε αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων (18/5), με θέμα «Μουσεία και αμφιλεγόμενες ιστορίες: Τα μουσεία μιλούν για εκείνα που δεν λέγονται», το Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού φιλοξένησε τη Δευτέρα 15 Μαΐου την θεατρική παράσταση «8 ώρες και 35 λεπτά».
Πρόκειται για θεατρική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος της Φωτεινής Τσαλίκογλου. Η παράσταση ήταν εκπληκτική κι όλοι οι συντελεστές εξαιρετικοί. Αλλά αυτό είναι θέμα άλλου σημειώματος. Από μας ένα μεγάλο «μπράβο» στους υπεύθυνους του Μουσείου Ελιάς γι αυτήν την πρωτοβουλία.

Σαν Λέσχη Ανάγνωσης σας προτείνουμε να διαβάσετε το βιβλίο, είτε παρακολουθήσατε είτε όχι την θεατρική παράσταση.

8 ώρες και 35 λεπτά. Τόσο διαρκεί το αεροπορικό ταξίδι από τη Νέα Υόρκη στην Αθήνα, με επιβάτη τον Τζόναθαν.

Στο κατατοπιστικότατο οπισθόφυλλο διαβάζουμε :
«Ο πόλεμος δεν έχει ακόμα ξεσπάσει. Ιούλιος του 1940. H οικογένεια Αργυρίου επιβιβάζεται στο υπερωκεάνιο «Νέα Ελλάς» και μεταναστεύει στην Αμερική.
Σαράντα χρόνια αργότερα, η Φρόσω, θυγατέρα του Μενέλαου και της Ερασμίας Αργυρίου, φέρνει στον κόσμο δυο παιδιά αγνώστου πατρός: τον Τζόναθαν και την Αμαλία. Ζουν στη Νέα Υόρκη μια σχεδόν φυσιολογική ζωή, αλλά η Φρόσω σιγά σιγά μεταμορφώνεται. Γίνεται αλκοολική, αποσύρει από τα χείλη της τη λέξη «Ελλάδα» και μετονομάζεται σε Λάλε Άντερσεν.
Έπειτα, καθώς ο καιρός περνά, αδιανόητα μυστικά έρχονται στο φως, όλοι και όλα αλλάζουν, τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται, μέχρι τη μέρα που ο Τζόναθαν ταξιδεύει για πρώτη του φορά στον τόπο της καταγωγής του. Στο ταξίδι αφηγείται την ιστορία δυο τραυματισμένων μέσα του «πλασμάτων»: της οικογένειάς του και της Ελλάδας.
Μια συνταρακτική ιστορία που ξεκινά από τη Μικρασιατική Καταστροφή, διαπερνά πολέμους, Χούντα και Μεταπολίτευση, και φτάνει έως τις μέρες της μεγάλης κρίσης.
Μια παράξενα οικεία ιστορία ενός αιώνα σε 8 ώρες και 35 λεπτά ακριβώς.»

Η Τσαλίκογλου στήνει μια γοητευτική μυθοπλασία με ζηλευτές επινοήσεις. Η ανάπτυξη της αφήγησης εξελίσσεται παράλληλα με τη συναισθηματικά φορτισμένη ενδοσκόπηση του Τζόναθαν, τη λυτρωτική του «συνεδρία» χωρίς ψυχαναλυτή, που του αποφέρει τεράστιο προσωπικό κέρδος. Τα κέρδη που του προσφέρει η μνήμη αλλά και η διαπίστωση ότι «στη βυθιζόμενη χώρα δεν χάνεται το φως», είναι από τα στοιχεία εκείνα που σε «τσιγκλάνε» να περπατήσεις τη σκέψη σου σε όμορφα και δημιουργικά μονοπάτια.

Ένα βιβλίο για την Ιστορία και τη Μνήμη, διότι δίχως χθες, χωρίς ιστορία, δεν υπάρχει κανείς. Θα πρέπει να ξαναθυμηθεί ο καθένας μας για να ζήσει. Έστω να επινοήσει.

Ένα ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό και αλληγορικό μυθιστόρημα, αισθησιακό αλλά και σινάμα πολιτικό.

*Δασκάλα, για τη Λέσχη Ανάγνωσης Σπάρτης