Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Η δημοκρατία, πολίτευμα που βασίζεται στην αρχή της πλειοψηφίας είναι ο ρυθμιστής της οργάνωσης ενός κράτους ή μιας πολιτείας. Είναι η πολιτική δομή, στην οποία ο λαός, οι πολίτες συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στη λήψη των αποφάσεων. Πηγάζει από την προστασία των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, τη διαφύλαξη της ελεύθερης σκέψης και της κριτικής, την απόδοση αντικειμενικής και δίκαιης δικαιοσύνης, την ανάγκη για δικαιότερη κατανομή των αγαθών, και γενικότερα αποσκοπεί στη λειτουργία μιας ισορροπημένης και αξιοκρατικής κοινωνίας. Είναι γενικά το πιο αποδεκτό σύστημα διακυβέρνησης, όταν τηρούνται οι καταστατικές αρχές της, αφού επιτρέπει και τη δυνατότητα της παρέμβασης, όταν θεμελιακές ιδέες και ανθρωπιστικές αξίες βάλλονται και κλονίζονται. Έτσι, πολλές φορές οι διεκδικήσεις, οι αντιπαλότητες και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, όταν μάλιστα οι αποφάσεις συγκλίνουν προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, φωτογραφίζουν επιλογές και στόχους αγνοώντας ή και καταπατώντας δικαιώματα και συμφέροντα μεγάλων κοινωνικών ομάδων.
Στο πλαίσιο των βασικών αρχών της δημοκρατίας, η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, η αβίαστη και αυτόνομη κρίση και έκφραση, η ακώλυτη διακίνηση των ιδεών, οι συσπειρώσεις και οι διεκδικήσεις είναι κατακτήσεις πολιτισμένων και αναπτυγμένων κοινωνιών. Οι δημοσιογράφοι, φορείς, εγγυητές και εκφραστές της αλήθειας στερούνται το δικαίωμα της αυτόνομης άποψης, αφού υπηρετούν και εξυπηρετούν τα συμφέροντα των οικονομικών βαρόνων, ιδιοκτητών των ΜΜΕ, γιατί από αυτούς χρηματοδοτούνται και ζουν. Παπαγαλάκια και πέννες τυρβάζουν, ξιφουλκούν και ζωγραφίζουν εναντίον οποιουδήποτε αμφισβητεί την κυριαρχία του αφεντικού τους, παρότι είναι πασιφανής η ποικιλότροπη διαπλοκή του με το σάπιο πολιτικό σύστημα. Στη δημοκρατία της «αρπαχτής», της κρίσης, της νομιμοποίησης της πολιτικής, το αίσθημα της κοροϊδίας και της εξαπάτησης, που βιώνει ένα μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων συντελεί στην αποστασιοποίησή του από την πολιτική, με την απάθεια και την αδιαφορία να κυριαρχούν. Η παρωδία της δημοκρατίας, με την απόλυτη έλλειψη αξιοκρατίας, με το δόσιμο της προτεραιότητας στα νούμερα από τα υποστρώματα της κομματικής και κοινωνικής καρικατούρας, η γενικευμένη καταστολή κ.λπ. χωρίς αντίδραση και αντίσταση διαπερνά, αλλοτριώνει και κατακτά συνειδήσεις και άτομα.

Ο νέος νόμος για το κάπνισμα είναι συνέχεια του προηγούμενου, ο οποίος μετά από τις παρεκκλίσεις και τις διαφοροποιήσεις, στην πράξη καταργήθηκε, με τον εισηγητή του να δηλώνει τότε, ότι τα ελαφρά ναρκωτικά θα έπρεπε να πωλούνται ακόμη και στα περίπτερα. Πρόκειται για μια επιλογή, όπου η κυβέρνηση καθορίζει τι είναι βλαβερό για την υγεία των πολιτών και παίρνει μέτρα τιμωρητικά, πειθαρχικά και κατασταλτικά και ταυτόχρονα νομιμοποιεί σπιούνους, καταδότες και πληροφοριοδότες, ελπίζοντας επικοινωνιακά να εισπράξει πολιτικά οφέλη. «Ξέρουμε πως κάθε εξουσία επιδιώκει “συμμορφούμενους” υπηκόους. Αν όμως περάσεις τη γραμμή και καλέσεις το 1142, μεταβάλλεσαι σε όργανο των μηχανισμών καταστολής και απεμπολείς την ιδιότητα του πολίτη. Είσαι νέτα σκέτα χαφιές. Κι όσο και αν προσπαθήσεις να το εξωραΐσεις, αυτό δεν αλλάζει: χαφιές κατάπτυστος. Κι επειδή η μια υποταγή φέρνει την άλλη, αν αύριο αποφασιστεί …» (Διονύσης Χαριτόπουλος, συγγραφέας). Η διαχείριση του θέματος στρέφεται εναντίον της μισής κοινωνίας, της αφαιρεί δικαιώματα, τα οποία στη συντεταγμένη πολιτεία έχει. Σε μια πρόσφατη έρευνα το 27,6% των πολιτών δηλώνει να εφαρμοστεί ο νόμος ως έχει και το 68,4% να υπάρξει πρόβλεψη και για τους καπνιστές.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε νόμος πρέπει να εφαρμόζεται και ιδιαίτερα όταν αναφέρεται στη δημόσια υγεία. Όμως, αν δεν γίνεται αποδεκτός από την μεγάλη πλειονότητα της κοινωνίας και υποκρύβει άλλες τάσεις και σκοπιμότητες, δεν πρόκειται να εφαρμοστεί και αργά ή γρήγορα θα καταρρεύσει. Ο συγκεκριμένος νόμος, ήταν αναγκαίο να καθορίζει πλαίσια και για τους καπνιστές, να τους προστατεύει από τις μιαρές και λεπρώδεις αντιλήψεις και συμπεριφορές και να μην τους ωθεί προς τα έξω, λες και πρόκειται για πολίτες κατώτερης κατηγορίας. Οι γελοιότητες, με τις καλύψεις των πλατειών, των πεζοδρομίων και των πεζόδρομων με τέντες, νάιλον παραπετάσματα και σόμπες, που αν είναι κλειστές απαγορεύεται το κάπνισμα και αν είναι ανοικτές από κάποια πλευρά τους, επιτρέπεται, χαρακτηρίζουν, αποτυπώνουν και αποκαλύπτουν μια πολιτεία με σοβαρά κενά και ελλείμματα και μια κοινωνία, άναυδη και κατάπληκτη από τις αποφάσεις των αρίστων να παρακολουθεί αμήχανη, να αγωνίζεται για να ισορροπήσει, να σταθεί και να προχωρήσει. Το πιο απλό θα ήταν να άφηναν τις επιχειρήσεις να λειτουργήσουν κατ’ εκτίμηση, κάτω από αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις. Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), Γιώργος Καββαθάς, μιλά για πτώση του τζίρου της τάξης του 30% σε εστιατόρια, καφέ-μπαρ, ουζερί και κέντα διασκέδασης το τελευταίο τρίμηνο. Ζητά να προβλέπονται ειδικοί χώροι για τους καπνιστές, όπως και να υπάρχει δικαίωμα επιλογής από τις επιχειρήσεις. «Το κάπνισμα κάνει κακό στην υγεία, η καθολική απαγόρευση κακό στη δημοκρατία», επισημαίνει.

Πολλοί νόμοι δεν εφαρμόστηκαν στο παρελθόν από την αντικοινωνική και αντιδημοκρατική συμμόρφωση που επεδίωκαν. Το επιτελικό κράτος, η άκρατη βία και καταστολή, όπου μαζί με τα περιθωριακά συνθλίβονται και τα κανονικά, η περιστολή των διεκδικήσεων και των διαδηλώσεων, που στόχο έχουν την εξασθένηση και την πλήρη νέκρωση και εξαφάνισή τους, η κατάργηση του ασύλου κ.λπ. φανερώνουν και πιστοποιούν τις προτεραιότητες και τις αυταρχικές αποστολές των υπευθύνων. Η ομαλότητα και η κανονικότητα θα επέλθουν με την καθαίρεση του εγωισμού, του Εγώ, την αποβολή της εμποτισμένης νοσηρής αυτοκυριαρχίας, με τις αδυναμίες, τις ανικανότητες και τα βαθιά αγεφύρωτα κενά, και την ενδυνάμωση της άμυνας απέναντι στις ολοκληρωτικές, ρατσιστικές και αντιδημοκρατικές συμπεριφορές και πρακτικές.

Πραγματική δημοκρατία, χωρίς θεμέλια πολιτικής ηθικής δεν είναι δυνατόν να υπάρξει. Κατακερματισμένη και τραυματισμένη από τα συνεχόμενα ραπίσματα μετράει αργά-αργά τα βήματά της. Ένα δυνατό χτύπημα την κλονίζει ακόμη περισσότερο. Η στήριξη, η διεύρυνση και η άμεση εφαρμογή της επιβάλλεται να γίνουν καθολική απαίτηση. Τα ελλείμματα δημοκρατίας πρέπει να μειωθούν, να συρρικνωθούν και να εξαλειφθούν μαζί με τους φορείς τους. Γιατί δημοκρατία δεν είναι μόνο η λήψη των αποφάσεων, όπου η πλειοψηφία αποφασίζει και η μειοψηφία ελέγχει, αλλά είναι αντίληψη, τρόπος και πράξη ζωής.