Γράφει ο Χρήστος Τσίχλης*

Μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου λαμβάνει χώρα από τους εργοδότες, η καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Το δώρο δεν ισχύει για τους δημοσίους υπαλλήλους, αφού στο Δημόσιο έχει καταργηθεί. Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα οι αποδοχές των Δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται μετά από 5ετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.

Όσοι εργαζόμενοι έχουν προσληφθεί ως την 1η Μαΐου 2014 δικαιούνται ως δώρο Χριστουγέννων:
α) Ποσό ίσο με 2/25 του μηνιαίου μισθού ή δύο (2) ημερομίσθια, ανάλογα με τον συμφωνημένο τρόπο αμοιβής, για κάθε δεκαεννέα (19) ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης.
β) Για χρονικό διάστημα μικρότερο του 19ημέρου ή του 8ημέρου, αντίστοιχα, καταβάλλεται ανάλογο κλάσμα όπου υπολογίζεται το δώρο Χριστουγέννων ανάλογα με τον χρόνο που διήρκεσε η εργασιακή σχέση.

Συνυπολογίζεται στο δώρο:
• ο χρόνος της υποχρεωτικής αποχής από την εργασία των γυναικών πριν και μετά τον τοκετό.
• οι άδειες των σπουδαστών για συμμετοχή τους στις εξετάσεις.
• οι μισθωτοί που απουσίασαν λόγω ασθενείας δικαιούνται να υπολογίσουν ολόκληρο τον χρόνο ασθενείας τους αφαιρώντας μόνο τις ημέρες για τις οποίες έλαβαν επίδομα ασθενείας από το ασφαλιστικό τους ταμείο.

Δεν υπολογίζονται:
• α) Δεν υπολογίζονται οι μέρες κατά τις οποίες ο μισθωτός απείχε από την εργασία του αδικαιολόγητα ή λόγω άδειας χωρίς αποδοχές.

β) Δεν λαμβάνεται υπ' όψιν για τον υπολογισμό δώρων εορτών το διάστημα της απουσίας των εργαζομένων για συνδικαλιστική δραστηριότητα , δηλαδή ο χρόνος της συνδικαλιστικής άδειας.

γ) Σχετικά με την απεργία η δικαστηριακή νομολογία δέχεται ότι οι ημέρες της απεργίας δεν υπολογίζονται στο χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης ,γιατί η αποχή του μισθωτού οφείλεται σε δική του θέληση και δεν μπορεί επομένως να χαρακτηριστεί σαν δικαιολογημένη απουσία, το ίδιο ισχύει και με τις στάσεις εργασίας.
• Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται λιγότερες από 5 ημέρες τη βδομάδα (για τους απασχολούμενους με πενθήμερο) και λιγότερες από 6 ημέρες τη εβδομάδα (για τους απασχολούμενους με 6ήμερο) δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια μέσα στο διάστημα από 01/05 έως 31/12. Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται καθημερινά λιγότερες ώρες (σε σχέση με τη πλήρη απασχόληση ) θα λάβουν ως δώρο Χριστουγέννων όσα ημερομίσθια λαμβάνει και ο εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση έχοντας όμως ως βάση υπολογισμού τις μειωμένες αποδοχές και αναλόγως με τον χρόνο απασχόλησης του από 01/05 έως 31/12.

Με βάση τη νομοθεσία, η καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα πρέπει να γίνει έως τις 21/12, ενώ η ημερομηνία 31/12 αποτελεί δήλη ημέρα (ΑΠ 40/2002 Ολ.) και είναι το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του.

Σε περίπτωση που το Δώρο Χριστουγέννων δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.

Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Για την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς στα αστυνομικά τμήματα οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν παράβολο. Εάν όμως καταθέσουν ατομική μήνυση οφείλουν να πληρώσουν ατομικό παράβολο το κόστος του οποίου κυμαίνεται από 100-150 ευρώ.

Για τον υπολογισμό του ποσού των Δώρων λαμβάνεται υπ όψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό.

Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο αρχίζει από την 1 Μαΐου μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους.

Έτσι λοιπόν οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο που αναφέραμε δηλαδή από 1ης Μαΐου μέχρι 31ης Δεκεμβρίου κάθε έτους. δικαιούνται:

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΔΩΡΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ίσο με ένα (1) μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.

Όσοι όμως από τους παραπάνω μισθωτούς τους που η σχέση τους με τον εργοδότη δεν διήρκεσε ολόκληρο το χρονικό διάστημα που αναφέραμε είτε γιατί αποχώρησαν οικειοθελώς από την εργασία τους, είτε γιατί απολύθηκαν δικαιούνται να λάβουν τμήμα δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης. Σ αυτή τη περίπτωση το δώρο Χριστουγέννων θα το υπολογίσουν ως εξής:

2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2ημερομίσθια ανάλογα με το πώς αμείβονται για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης.

Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19ημέρων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.

Βάση υπολογισμού του δώρου αποτελούν οι καταβαλλόμενες αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από τις παραπάνω ημερομηνίες τα δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση. Σαν καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών. Στη έννοια των τακτικών αποδοχών περιλαμβάνονται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος, όπως τροφή, κατοικία κλπ.) εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου. Δεν συμπεριλαμβάνεται στις τακτικές αποδοχές το πριμ παραγωγικότητας το οποίο χορηγείται με την προϋπόθεση της επίτευξης ορισμένου σκοπού και με την επιφύλαξη της περικοπής του οποτεδήποτε.

Όσοι όμως από τους παραπάνω μισθωτούς τους που η σχέση τους με τον εργοδότη δεν διήρκησε ολόκληρο το χρονικό διάστημα που αναφέραμε είτε γιατί αποχώρησαν οικιοθελώς από την εργασία τους, είτε γιατί απολύθηκαν δικαιούνται να λάβουν τμήμα δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης.

Σε αυτή τη περίπτωση το δώρο Χριστουγέννων θα το υπολογίσουν ως εξής:2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια - ανάλογα με το πώς αμείβονται - για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης.

Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19ημέρων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.

Το δώρο Χριστουγέννων υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΙΚΑ, Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών. Νοείται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Τα δώρα εορτών σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθούν σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.

Έως τις 21 Δεκεμβρίου ο ΟΑΕΔ θα χορηγήσει το Δώρο Χριστουγέννων 2015 στους επιδοτούμενους ανέργους που αριθμούν τους 115.000 σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από τον Οργανισμό Απασχόλησης. Ειδικότερα ο ΟΑΕΔ όπως κάθε χρόνο παρέχει στους άνεργους που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, Δώρο Χριστουγέννων ίσο με το ποσό της τακτικής επιδότησης εάν έχουν πάρει επίδομα από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου 2015 και αναλογία σε όσους έχουν πάρει επιδότηση για μικρότερη διάρκεια ίση με 3 ημερομίσθια ανά μήνα επιδότησης. Το δώρο θα δοθεί από τον Οργανισμό στους δικαιούχους έως την 21η Δεκεμβρίου ημέρα Δευτέρα Το Δώρο Χριστουγέννων δίνεται στους δικαιούχους από τον ΟΑΕΔ, κάθε χρόνο λίγο πριν ή μέσα στην εβδομάδα των Χριστουγέννων Το ποσό που δικαιούνται οι επιδοτούμενοι άνεργοι είναι ίσο με το επίδομα ανεργίας εφόσον έπαιρναν το βοήθημα από 1ης Μαΐου μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2015. Εφόσον έπαιρναν επίδομα για διάστημα μικρότερο από το παραπάνω θα δικαιούνται οικονομική ενίσχυση ίση με τρία (3) ημερήσια επιδόματα ανεργίας για κάθε μήνα επιδότησης.

* Δικηγόρος Αθηνών